Wikipedia

Mildred Harnack-Fish

Ameriketako Estatu Batuetako literatura-historialaria, irakaslea, itzultzailea; erresistentzia antifaxista-borrokalaria eta antinazi ekintzailea, Alemanian exekutatu zuten 1943an

Mildred "Mili" Elizabeth Fish-Harnack (jaiotze Fish deiturakoa eta ezkondu eta gero Harnack, Harnack-Fish edo Fish-Harnack); (1902ko irailaren 16a – 1943ko otsailaren 16a) Amerikako Estatu Batuetako literatura-historialaria izan zen, nazien erregimenaren aurkako autore, itzultzaile eta erresistentzia antifaxistako ekintzailea. Arvid Harnackekin ezkondu ondoren, Alemaniara joan zen berarekin, eta han hasi zuen karrera akademikoa. Fish-Harnack bikoteak urtebete egin zuen Jenako Unibertsitatean eta Giessengo Unibertsitatean doktore-tesian lanean. Giessenen nazismoaren hastapenen lekuko izan zen. 1930ean, bikotea Berlinera joan zen, eta Mili Fish-Harnack irakasle laguntzaile bihurtu zen literatura ingelesean eta estatubatuarrean, Berlingo Humboldt Unibertsitatean. 1950eko hamarkadaren hasieran, bikoteak gero eta interes handiagoa zuen sobietar sistema komunistarekin. Harnack-ek sobietar ekonomia planifikatua aztertu zuen idazle-talde bat ezarri zuen, eta bikoteak Sobietar Batasunera bisita bat antolatu ahal izan zuen 1932ko abuztuan, eta 1933rako erabat konprometituta zeuden sobietar ideologiarekin. Estatu Batuetako enbaxadan izandako harremanen bidez, Fish-Harnack Martha Dodden lagun egin zen. Martha Dodd-en lagun taldekoa bihurtu zen, eta garaiko politika kontuak eztabaidatzen zituzten. 1936an Mili Fish-Harnack irakasleak Irving Stoneren Vincent van Gogh-en Lust for Life biografiaren itzulpena argitaratu zen.

Mildred Harnack-Fish

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMildred Elizabeth Fish
JaiotzaMilwaukee, 1902ko irailaren 16a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
 Alemaniar Inperioa
HeriotzaPlötzenseeko espetxea, 1943ko otsailaren 16a (40 urte)
Hobiratze lekuaFriedhof Zehlendorf (en) Itzuli
Heriotza modua: burugabetzea
Familia
Ezkontidea(k)Arvid Harnack (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaUniversity of Wisconsin–Milwaukee (en) Itzuli
Berlingo Humboldt Unibertsitatea
Milwaukee High School of the Arts (en) Itzuli
Hizkuntzakalemana
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, itzultzailea, literatura-kritikaria, literatura historialaria eta Erresistentziaren kidea
Lantokia(k)Berlin
KidetzaOrkestra Gorria
Discogs: 3596816 Find a Grave: 13198506 Edit the value on Wikidata

1938an, bikotea nazismoari aurre egiten hasi zen. Louise eta Donald Heath-en lagun egin ziren, enbaxadako lehen idazkaria zena, eta Harnack-ek Reich-eko Merkataritza Ministerioan zuen kargutik informazio ekonomikoa pasatu zion. 1940rako, bikotea beste erresistentzia antifaxista talde batzuekin harremanetan jarri zen eta haiekin elkarlanean aritu zen. Horietatik garrantzitsuena Harro Schulze-Boysen alemaniar aire-armadako ofizialak zuzendu zuen. Munduko beste leku batzuetako talde ugari bezala, Harnack eta Schulze-Boysen-ek zuzendutako ezkutuko fakzio politikoak espioitza sare batean murgildu ziren gero Sobietar Inteligentziarekin elkarlanean aritzeko. Fish-Harnack bikotea erresistentzia borrokalari bihurtu zen, Berlingo espioitza-talde antifaxista bateko kide gisa, geroago Abwehr -ek Orkestra Gorria (Rote Kapelle ) deitua.

Bikotea 1942ko irailean naziek atxilotu eta handik gutxira exekutatu zuten.

Galeria aldatu

Oroigarriak aldatu

  • Harnacks-en zenotafio bat dago Berlingo (Alemania) Zehlendorf hilerrian
  • Mildred Fish Harnack Day AEBetako Wisconsin estatuko ikastetxeek ospatzen dute [1]
  • 2006an, Berlingo Friedrichshain auzoko kale bati Mildred Harnack Street (Mildred-Harnack-Straße) izena jarri zioten [2]
  • Berlingo Harnack-en omenez izendatutako eskola Schulze-Boysen-Straße-n dago, [3] Orkestra Gorriko kideen izena duen kalea [4] Libertas Schulze-Boysen eta Harro Schulze-Boysen- en izenean.
  • Milwaukee bere jaioterriko eskola publikoko konplexu bati Mildred Fish-Harnack-en omenez izendatu zuten 2013an. [5] [6]
  • Mildred-en alma mater -ak, Wisconsin-Madison-eko Unibertsitateak, 1994an sortu zen Mildred Fish-Harnack Giza Eskubideen eta Demokraziaren hitzaldia antolatzen du bere oroimenez. [7]
  • 2019an, Madison (Wisconsin ) hiriak eskultura bat eskaini zion Harnacki Madison's Marshall Park-en. [8]
  • 2013an, Stolpersteins for the Harnacks-ek Tiergarten -en Genthiner Straße 14 14aren aurrean jarri ziren 2013ko irailaren 20an, AEBetako enbaxadore John B. Emersonen aurrean. [9]

Literatura aldatu

Itzulpenak aldatu

Idazlanak aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ Bucher, Chris. (16 February 2015). «Wisconsin Public School Observance Days : 2020–21» Wisconsin Department of Public Instruction (Wisconsin Department of Public Instruction News Room).
  2. ↑ «Mildred-Harnack-Straße» KAUPERTS (Kaupert Media) November 16, 2006.
  3. ↑ Siegmund, Sören; Ku Huu, Quan; Enderlein, Thomas. (January 2000). «Mildred Harnack» Mildred-Harnack School (Mildred-Harnack Schule).
  4. ↑ kaupertmedia. «Schulze-Boysen-Straße 10–75 in Berlin – KAUPERTS» berlin.kauperts.de.
  5. ↑ Horne, Michael. «Plenty of Horne: Name MPS School After Anti-Nazi Hero?» Urban Milwaukee.
  6. ↑ «Urban spelunking: Eighth Street School» OnMilwaukee 2013-09-13.
  7. ↑ «Mildred Fish-Harnack Human Rights and Democracy Lecture» University of Wisconsin-Madison International Division (University of Wisconsin-Madison, Global Legal Studies Center.).
  8. ↑ Carlson, Brady. (July 12, 2019). «New Statue In Madison Honors Mildred Fish Harnack, WWII Resistance Fighter» Wisconsin Public Radio (Wisconsin Educational Communications Board and the University of Wisconsin-Madison).
  9. ↑ «Stolperstein-Zeremonie im Gedenken an Mildred Fish-Harnack und Arvid Harnack» US-Botschaft Berlin (United States Embassy in Berlin).

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mildred_Harnack-Fish&oldid=8886798"(e)tik eskuratuta