Mercedes Doménech
Mercedes Domenéch Martinez (Belmonte, Asturias, 1922 – Granada, 2002ko urria) asturiar erizaina eta irrati esataria, Radio Granadako esatari nagusietako bat.[1][2][3]
Mercedes Doménech | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | 1922 |
Herrialdea | Espainia |
Heriotza | 2002 (79/80 urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | kazetaria |
Enplegatzailea(k) | SER |
Bizitza
aldatuJaio zen egunean bere aita espetxeetako zuzendaria zen. Aitaren patua beste espetxe batera aldatu izanaren ondorioz, 14 urte bete arte Lugon igaro zuen haurtzaroa. Gerra zibilaren hasieran, bere amak – ordurako alarguna zen- Mantxa aldeko Albaladejo herrira joatea erabaki zuen, Ciudad Real probintziara, senarraren jaioterrira.
Borroka zibila amaituta, Mercedesek Medikuntza ikasi nahi izan zuen, eta Granadara joan ziren. Medikuntza ikasketak hasi zituen, erizaintzan diploma lortu zuen.
Lan ibilbidea
aldatuErizain titulua lortu zueneaz, erizain pertsonal eta instrumentista lanean hasi zen, kirofanoko laguntzaile. 1946an bi oposizio egin eta gainditu zituen, denboran bat zetozenak, bata Telefónican eta bestea Radio Granadan, eta irratia hautatu zuen hurrengo lan profesionala 40 urte baino gehiagoz egiteko.
Horrela, Mercedes Domenéch EAJ 16 Radio Granadako lehen emakume-esataria izan zen, eta bertan egin zuen bere jarduera profesional guztia, nahiz eta noizean behin Madrilera bidaiak egiten zituen bikoizketa zinematografikoko esperientziak egiteko.
Bere irrati-ibilbidean zehar, lan ugari interpretatu zituen irratiko aktoreen koadroarekin, Calderón, Lope, Benavente, Zorrilla, Arniches edo Álvarez Quintero autore ezberdinen obretan, eta baita, eszenatokian, María Fernanda Ladrón de Guevararen mailako aktoreekin, eta Radio Granadako koadro lirikoarekin eta aktoreekin, sari nazional batzuk lortuz.
Irrati-difusioko teknikaria izan zen, emisioetan eta produkzioan espezialista, Irrati eta Telebistako Elkarte Profesionaleko zuzendaritza nazionaleko kidea eta Granadako probintzialeko presidenteordea.
Publizitate arloan ere lan egin zuen, publizitate teknikari titulua lortuz, bere erakunde nazionaleko kide osoa izanik, eta horregatik ez zen Granadako Prentsa Elkarteko kide izan, bien arteko bateraezintasunak zeudelako.
José Real eta José Carlos Marférekin batera, Radio Granadako estudioetan egindako “jendaurrean” lehen magazin-saioa aurkeztu eta egin zuen. “Alegría en las ondas” saioa aurkeztu zuen, Novi maisuarekin eta bere kantu-akademiarekin. Handik sortu ziren “Los Angeles Azules” eta “Los Windis” taldeak, eta “Mike Rios (gero Miguel Ríos)” “Gelu” “Li Morante” bakarlariak, nazio mailan ezagunak diren beste ahots batzuen artean.
Juan Bustosekin batera, “Andalucía 8’30” Radio Ondas Saria hasi zuen. Bertan, Andaluziako SER irratiari lotutako irrati guztiek hartu zuten parte, eta Andaluziako eskualdeko albistegiaren aurrekaria eta SER irratiko Andaluziako Eskualde Katearen ernamuina izan zen.
Radio Granadako zuzendari-jabearen aginduz, 56ko lurrikaretako kaltetuen aldeko diru-bilketan buru izan zen, saioak Santa Fe eta Atarfetik eginez, lehenengo kamioi batean eta gero armadak jarritako kanpadenda batetik.
Urte batzuk geroago, “Bolsa de Trabajo” bere eguneroko sioak arrakasta handiz lortu zuen INEMekin betetako postuen kopuruan lehiatzea, 11 urteko gizarte-lana eta 100.000 erreferentzia baino gehiago ziren 1987. urtean arauzko erretiro-adina iritsi zitzaionean amaitu zen espazio baten azken zenbaketa, José Real, Juan Bustos eta, azkenik, Manolo Garridorekin batera, Espainiako irrati-difusioaren orririk distiratsuenetako batzuk markatuz.
Irratiaren Elkarte Profesionalaren, Publizitate Teknikarien Elkarte Profesionalaren, Erizainen Elkargoaren eta Merkataritza Agenteen urrezko ikurrak zituen, eta bere sarien artean “Bibarrambla” eta “Sacromonte”. “Cruzada de Protección Ocular”-ko zenbait nazionalez gain, eta Espainiako irrati-antenak ematen zituen ia guztiez gain, Espainiako irrati-difusioak ematen zituenak barne.
Granadan hil zen, 2002ko urrian. Hil ostean, Granadako Udalak Hiriko Merituaren Domina eman zion eta bere izena eman zion plaza bati.
Erreferentziak
aldatu- ↑ (Gaztelaniaz) EFE. (2002-10-19). «Mercedes Doménech, locutora de radio» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-11-03).
- ↑ «Mercedes Domenech» www.eldiario.es (Noiz kontsultatua: 2024-11-03).
- ↑ (Gaztelaniaz) PAÍS, Ediciones EL. (1981-07-26). «Artículos escritos por Mercedes Domenech» El País (Noiz kontsultatua: 2024-11-03).
Bibliografia
aldatu- ANGELES AFUERA Y RAFAEL TROYANO, Días de nuestra radio, 75 años de radio Granada, Radio Granada.