Limes Germanicus (euskaraz Germaniar Muga), 83 eta 260. urteen artean Antzinako Erromako Germania Beherea, Germania Garaia eta Rhetiaren mugak ezartzen zituen limes lerroa zen, Erromatar Inperioa eta hartatik kanpo eta aske bizi ziren germaniar herriak banatuz.

Erromatar Inperioaren limes germanicus muga (lerro gorria).

Muga hau Ipar Itsasoaren kostaldean, Rhin ibaia itsasoratzen zen lekutik hasi, Katwijk herbeheretar udalerri inguruan, eta Danubio ibai bazterreko Regensburg bavariar udalerrira hedatzen zen.

Ezaugarriak aldatu

 
Kanpamendu iraunkor bateko ate nagusia. Hessen egin duten erreplika.
 
Dorre baten berreraikitzea, Rainau-Buch (Baden-Württemberg, Alemania)

Zaintzako 900 postu eta 120 gaztelu ditu. Goi eremuko limes germanikoa Erdialdeko Europako monumentu arkeologikorik ikusgarrienetako bat da, eta UNESCOren "Erromatar Inperioaren Mugak" Mundu Ondarea da 2005az geroztik. Neustadt-Bad Göggingetik, Germaniako Limeasarai Danubioko Limesak jarraitzen dio —hori ere Gizateriaren Ondarea da 2021etik— Passauraino[1].

Limes Germanicus-a honela banatuta zegoen:

  • Behe Germaniakoa (iparraldekoa), Ipar Itsasotik hedatzen zena Katwijken, Herbehereetan, Rin ibian zehar. 400 km luze zen[2].
  • Goi Germaniakoa (hegoaldekoa) Rheinbrohl-en (Neuwied barrutian) hasten zen, Taunus mendikatearen gainean meno ibairaino (Hanau ekialdera), gero Meno ibaia jarrituz Miltenberg-era, eta Osterburkenen-dik (Neckar-Odenwald distritoa) hegoaldera, Lorch-erainoa (Ostalbkreis), 70 bat Km.ko lerro ia perfektua marraztuz.
  • Rhetiako limesa. Lorchetik Einingera (Kelheim-etik gertu) Danubion ekialdera hedatzen zena.
  • Guztira 568 km luze zen. Gutxienez 60 gaztelu eta 900 zaintza-dorre zituen.

Historia aldatu

Goi-Germaniako Limesaren alderik zaharrena Domizianok sortu zuen, K.o. 85. urtearen inguruan, Rhin ibarraren eta Taunus mendien artean. Hadriano iritsi arte (117-138) patruilek kontrolatzen zuten muga eta egurrezko zaintza-dorreek zelatatzen zuten. Hadrianok limesa ixteko oholesiez osatutako sistema bat diseinatu zuen[3].

Erreferentziak aldatu

  1. (Gaztelaniaz) e.V, Deutsche Zentrale für Tourismus. «La Ruta de las Limas Alemanas: En una expedición en el imperio de los antiguos romanos - Germany Travel» www.germany.travel (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  2. (Gaztelaniaz) GEIJO, SERGIO. (2020-04-21). «ALEMANIA. EL LIMES DE GERMANIA INFERIOR» VIATOR IMPERI (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).
  3. «Limes Germanicus - Inicio - Diccionario Tesauro de Historia Antigua y Mitología» www.tesaurohistoriaymitologia.com (Noiz kontsultatua: 2023-12-19).

Kanpo estekak aldatu