Leda atomikoa

Leda atomikoa
Jatorria
Sortzailea(k)	Salvador Dalí
Sorrera-urtea	1949
Mugimendua	surrealismoa
Jatorrizko herrialdea	Espainia
Ekoizpen lekua	Kalifornia
Ezaugarriak
Materiala(k)	olio-pintura eta Margo-oihala
Dimentsioak	61 () × 46 () cm ;
Genero artistikoa	margolaritza mitologikoa
Deskribapena
Iconclass	92B1222
Kokapena
Lekua	Dalí antzoki-museoa
Bilduma	Gala-Salvador Dalí Foundation (en)
Jabea	Gala-Salvador Dalí Foundation (en) eta Salvador Dalí
Argumentu nagusia	Leda and the Swan (en)
Historia
Erakusketak	Bignou Gallery (en) ; Lefevre Gallery (en) ; Bartzelonako Gaur Egungo Arte Museoa; Palazzo Pallavicini-Rospigliosi (en) ; 2 Columbus Circle (en) ; Pedralbes Errege Jauregia; Museo de Arte Moderno (en) ; Milà Etxea; Caixa; Filadelfiako Arte Museoa

Leda atomikoa (gaztelaniaz: Leda atómica) Salvador Dalí margolari espainiarraren margolan ospetsua da, 1949an egina. Oihal gaineko olio-teknikaren bidez egina dago, estilo surrealistakoa. Neurriak 61.1 x 45.3 zm. dira. Figueresko (Katalunian) Dalí antzoki-museoan gordetzen da.^[1]

Nor zen Leda? aldatu

Greziar mitologian, Leda (antzinako grezieraz: Λήδα, lɛ͜ɛ́da͜a ahoskatua) Espartako erregea zen Tindaroren emaztea zen. Zeusek bere egin zuen zisne edo beltxarga bihurtuta, eta horregatik ikonografian beltxarga batekin agertu ohi da. Margolan honetan Ledaren irudian Dalíren emaztea agertu zen, hau da, Gala Dalí.

Margolanaren jatorria aldatu

Dalí energia atomikoaz oso interesaturik zegoen. Lan hau egiteko ikerketa bat egin behar izan zuen: Kalifornian ezagututako matematikari errumaniar baten laguntzaz, Matila Ghyka printzearen laguntzaz, Dalík hiru hilabetez kalkulu teoriko konplexuak egin zituen, koadroaren konposizio berezia sortuz. Pinturak mendeetako tradizio matematiko eta sinbolikoa laburbiltzen du, bereziki pitagorikoa. Urrezko proportzioan oinarritutako filigrana da, baina ikusleak ez ikusteko moduan landua. 1947ko zirriborroan, Dalík pentagrama mistiko pitagorikoan oinarrituta egindako analisi geometrikoaren zehaztasuna ikus daiteke. Pentagrama mistikoa bost marra zuzenekin marraztutako bost puntako izarra da.^[2]^[3]

Deskribapena aldatu

Hau oso lan sinbolikoa da. Margolanaren erdian, elementu nagusi gisa Leda biluzik agertzen da (Gala Dalí). Elezaharraren arabera, Ledak Zeus jainko greziarra liluratu zuen zisne bihurtua. Dalík beltxarga bezala pertsonifikatu nahi du bere burua, baina aldi berean, Kastor eta Polux (harreman horretan jaioko zirenak) Gala eta bera bezalako bi arima biki bezala lotzen ditu. Leda idulki garai baten gainean eserita dago, oinak idulki txiki flotagarrien gainean dituela, beltxarga hegalaria laztantzen duen bitartean. Koadroan denak flotatzen du, baita itsasoak ere hondar gainean, eta atomo barneko teoria fisikoari jarraiki ezerk ez du inolako kontakturik. Flotatzen duten objektuen artean, egurrezko eskuaira bat, Biblia bat izan daitekeen liburu gorri bat, ur kontzentratutako hiru tanta eta bizitzaren sinbolo den arrautza oskol bat daude, azken hau oso garrantzitsua Dalírentzat. Garrantzitsua da Gala pintatzeko erabiltzen den errealismoa aipatzea, ia modu fotografikoan. Beltxargak bezala, Daliren koadroek errealismo ikaragarria eta oso landua erakusten zuten garai hartan.^[2]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu

Margolanaren irudia.
(Gaztelaniaz):Erreferentzia mitologikoak margolanean.
(Katalanez)(Frantsesez)(Gaztelaniaz):Web del Teatro-Museo Dalí en Figueras

Datuak: Q133508

[1] ttp://surrealismoartistico.blogspot.com/2014/03/analisis-de-leda-atomica.html

[Izenik_gabekoa-1ž7jR-1-2] ttps://historia-arte.com/obras/leda-atomica

[3] ttps://www.salvador-dali.org/es/obra/coleccion/132/leda-atomica

[1]

[2]

[3]