Laosen inbasio iparvietnamdarra
Laosen inbasio iparvietnamdarra Vietnamgo Gerraren hasierako faseko gertakaria izan zen. Ipar Vietnamek Pathet Lao babestu zuen Laosko Erresumaren aurka borrokatzeko 1958 eta 1959 artean. Laosen gaineko kontrolari esker, Ho Chi Minh bidea eraiki ahal izan zen, Vietnamgo Errepublikan FLNren (Askapen Nazionalerako Frontea, Vietcong) eta NVAren (Ipar Vietnamgo Armada) jarduera indartuak hornitzeko bide nagusia izango zena. Horrela, Ipar Vietnamek Laosko Erresumaren aurka borrokatzeko Pathet Laori eman beharreko laguntza erabakigarria izango zen 1975ean Hego Vietnamen aurkako balizko garaipen komunistan; izan ere, Hego Vietnamgo eta AEBetako indarrek eragotzi egin zezaketen NVA eta FLNren edozein hedapen eta hornikuntza, baldin eta NVA 17. Paraleloaren hegoaldetik igaro izan balira, hau da, Eremu Desmilitarizatua (DMZ) izenekotik, Ipar eta Hego Vietnamen arteko lur-zerrenda estu batetik, bi aldeek estu zaintzen zutena. Era berean, Pathet Laok Laosko Erresumaren aurka irabazten lagundu zuen, honek estatubatuarren babesa zuen arren[1].
| Laosen inbasio Ipar Vietnamdarra | |||
|---|---|---|---|
| Vietnamgo Gerra eta Laosko Gerra Zibila | |||
 | |||
| Data | 1958–1959 | ||
| Lekua | Laosko Erresuma | ||
| Emaitza | Ipar Vietnamen eta Pathet Laoren garaipena
| ||
| Gudulariak | |||
| |||
Laosko herrien okupazioa (1958ko abendua) aldatu
1958ko abenduan Ipar Vietnam eta Hego Vietnam arteko Zona Desmilitarizatutik (DMZ) gertu dagoen Tchepone barrutiko hainbat herri okupatu zituzten Ipar Vietnamgo eta Pathet Lao segurtasun indarrek. Laosko gobernuak berehala egin zuen protesta Ipar-Vietnamgo bandera bere lurraldean altxatzeagatik. Hanoik herriak historikoki Vietnamekoak izan zirela argudiatu zuen.
Aurrekariei dagokienez, errebindikazio guztiz apala zen; hala ere, Truong Giako Armistizioaren Batzordeak 1954ko udan desmilitarizatutako eremua marrazteko erabilitako mapa frantsesaren berrinterpretazio aldebakarrekoa zen, eta, armen indarrak babestuta, eraso bat baino ez zen. Phouik ezohiko botereak jaso zituen Batzar Nazionaletik krisiari aurre egiteko. Baina galdutako lurraldearen berreskurapenaren porrotak nazionalista laostarrak haserretu zituen, estatubatuarren laguntza handiagoa espero baitzuten.
Washingtonen kezka handienetako bat Laosko Errege Armadak Pathet Laoko tropak "berriro aztertu eta doktrinatzeko" babesik gabe integratzeko arriskua zen. Enbaxadak gobernuari jakinarazi zion zaila izango zela Laosi laguntza ematea Laoseko Errege Armadan komunistak zeuden bitartean. Pathet Laoko 1.500 soldadu (bi batailoi) 1959ko maiatzean Laoseko Errege Armadan sartu baino lehen, aurreikusita zegoen bezala, Pathet Laok amarru bat erabili zuen ofizialen tarteen gainean azken zeremonia atzeratzeko.
Montzoi-euriek gau batean Pitxerren lautada garbitzen zuten bitartean, batailoi bietako batek alde egin zuen, eta, handik gutxira, besteak jarraitu zion, Louangphrabang inguruan. Gertaerak liskarrak berriz hastea ekarri zuen. Uztailean, Phouiren gobernuak, kabinetearen eztabaida luzeen ondoren, LPFko diputatuak atxilotzeko agindu zuen Vientianen: Souphanouvong, Nouhak, Phoumi Vongvichit, Phoun Sipaseut, Sithon Kommadan, Singkapo eta beste batzuk. Tiao Souk Vongsak atxiloketa saihestu zuen.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Laos : a country study. (3rd ed. argitaraldia) Federal Research Division, Library of Congress 1995 ISBN 0-8444-0832-8. PMC 32394600. (Noiz kontsultatua: 2023-03-21).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q7057119
