Laktona
Kimika organikoan laktona esaten zaie molekula bereko hidroxilo (-OH) eta karboxilo (-COOH) taldeen arteko esterifikazioaren ondorioz sortutako ester ziklikoei[1].
| Laktona | |
|---|---|
| Mota | carboxylate ester (en)  eta oxacycle (en) |
| Identifikatzaileak | |
| Gmelin | 25000 |
| MeSH | D007783 |
Nomenklatura aldatu
Laktonak izendatzeko oinarrian duten azidoaren izena baliatzen da erroa ezartzeko. Horrela azeto, azido azetikotik, propio azido propionikotik, etab. Erro horiei ondoren laktona atzizkia eta eraztunaren karbono-atomoen kopurua adierazten duen grekozko aurrizkia eransten zaie. Adibidez, bi karbono-atomo hiru begietako eraztuna dituenaren aurrezkia α da, hiru karbono-atomo eta lau begiko eraztuna dituenarena, β etab.
Erabilera aldatu
Laktonak fruten zaporearen osagaiak dira eta horrexegatik perfumegintzan eta elikagaigintzan usatzen dira. Adibidez, γ-dekalaktonak muxikaren zaporea du eta γ-nonalaktonak kokoaren usaina du[2].
γ-dekalaktonaErreferentziak aldatu
- ↑ Laktona. https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/laktona.
- ↑ Flavours and fragrances : chemistry, bioprocessing and sustainability. Springer 2007 ISBN 978-3-540-49339-6. PMC 184984693. (Noiz kontsultatua: 2023-01-03).
