La Cabaña trikuharria
La Cabaña (euskaraz: «etxola») Burgosko probintzian dagoen Sargentes de la Lora herriaren lurretan dagoen megalitoa da. Navazal errekaren eskuineko ertzean dago, nekazaritza-aprobetxamenduetarako oso egokia den lurzoru sakoneko eremu batean.[1]
La Cabaña trikuharria | |
---|---|
Kultura ondasuna | |
![]() | |
Kokapena | |
Estatu burujabe | ![]() |
Autonomia | ![]() |
Probintzia | ![]() |
Udalerria | Sargentes de la Lora |
Koordenatuak | 42°46′23″N 3°53′39″W / 42.77301°N 3.89417°W |
![]() | |
Ondarea | |
BIC | RI-55-0000316 |
Eskualdean dauden 30 trikuharri baino gehiagoren artean hobekien kontserbatutako trikuharrietako bat da. «Korridore-hilobi» motako ehorzketa da. Ganbera parazirkularrak 3 metro baino gehiagoko diametroa du, eta kareharrizko zazpi lauza handi ditu, bi metro baino gehiagoko altueran eta tumuluaren gainetik irteten direnak. Ganbera hori kanpoaldearekin komunikatzen da 5 metroko luzera duen korridore baten bidez. Korridore hori askoz luzeagoa izan zitekeen, hego-ekialdera begira dago eta alboetan beste ortostato batzuk ditu. Horietatik hiru baino ez dira kontserbatzen. Oraindik ere bi lauza ditu, ganbaratik hurbilen dagoen aldean teilatuarena egiten dutenak. Gainera, harri handi horiek beste lauza batzuen euskarri ziren. Inguruan eta hura babestuz, lurrezko eta harrizko tumulua ageri da, obalatua eta oso hondatua; gehienez 16 metroko luzera, gutxienez 11 metrokoa eta gehienez 2 metrokoa izan daiteke.[2]
Erabiltzen egon zen bitartean, kameran eta korridorean uzten ziren gorpuzkiak hartu zituen. Beste trikuharri asko bezala, erromatarren garaietatik arpilatu eta suntsitu egin zuten. Hori dela eta, 13 pertsonari dagozkien hezur gutxi batzuk baino ez dira gorde kameran — 10 heldu, gazte bat eta bi haur — eta beste bat korridorean. Ganberaren barruan, ostilamendurako hainbat elementu ere aurkitu dira, hala nola forma geometrikoko mikrolitoak, silexezko gezi punta bat edo harraskagailu bat, apaingarri batzuez gain, horien artean kolore berdeko kontu batzuk eta arbelezko zirrindola batzuk nabarmentzen direlarik. Horregatik guztiagatik, trikuharri hau k.a. IV. milurtekoaren bigarren erdialdean datatu daiteke, Neolito betean.[1]
1993ko abuztuaren 25ean, Gaztela eta Leongo Juntako Kultura Ondare eta Sustapenerako Zuzendaritza Nagusiak Interes Kulturaleko Ondasun izendatu zuen, arkeologia-gune kategoriarekin, ondasun horren mantentze-lanak eta azterketa kudeatzeaz arduratzen den erakundea baita.[3][2]
Bisita egiteko, Sargentes de la Loratik ibaiaren paraleloan dagoen lurrezko bide batetik ipar-mendebalderantz doazen seinaleak jarraitu behar dira, megalitoa aurkitu arte.[4]
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b Etxeberria & Rojo 1994.
- ↑ a b BOE 1991
- ↑ BOCyL 1993
- ↑ Moreno Gallo 2002.
Bibliografia
aldatu- (Gaztelaniaz) «Decreto 201/1993, de 25 de agosto, de la Junta de Castilla y León, por el que se declara Bien de Interés Cultural con categoría de Zona Arqueológica a favor del Dolmen «La Cabaña», en Sargentes de la Lora (Burgos)» Boletín Oficial de Castilla y León. BOCyL (167) 1993-8-31.
- (Gaztelaniaz) «Comunidad Autónoma de Castilla y León. 13076. Resolución de 13 de marzo de 1991, de la Dirección General de Patrimonio y Promoción Cultural, de la Consejería de Cultura y Bienestar Social» Boletín Oficial del Estado. BOE (125) 1991-5-25.
- (Gaztelaniaz) Etxeberria, Francisco; Manuel, Rojo. (1994). «Diente humano perforado procedente del megalito de La Cabaña (Sargentes de la Lora, Burgos): un ejemplo de tafonomía» Munibe (Antropologia-Arkeologia) (46): 117-122. ISSN 1132-2217..
- (Gaztelaniaz) Moreno Gallo, Miguel. (2002). La Cabaña en Megalitos.es. in: Megalitos de Burgos..