Juan Uribe Echevarría

Juan Uribe Echevarría
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Juan Uribe-Echevarría Uriarte
Jaiotza	Getxo, 1908ko martxoaren 28a
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Heriotza	1988ko abenduaren 25a (80 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea eta unibertsitateko irakaslea
Kidetza	Chile's National History Academy (en)

Juan Uribe Echevarría (Getxo, Bizkaia, 1908ko martxoaren 28a-Santiago de Chile, 1988ko abenduaren 25a) Txilen aritu zen irakasle, idazle eta ikertzailea izan zen. Pio Barojarekiko interes berezia erakutsi zuen.^[1]

Biografia aldatu

Guillermo Feliú Cruzekin batera, Anales de la Universidad de Chile zuzendu zuen, 1954tik 1962ra.

Fernando Uribe Echevarría eta Juana Uriarteren semea, Santiagon egin zituen bigarren mailako ikasketak. 1933an, pedagogia-karreraren titulua eskuratu zuen, eta La novela de la revolución mexicana y la novela hispanoamericana actual saiakera aurkeztu zituen, Txileko Unibertsitateko Analesen argitaratutakoa. Garai hartan bere maisu eta laguna zen Mariano Latorre ezagutu zuen. Hurrengo urtean, Valparaiso hirira joan zen bizitzera, eta han Gizonezkoen Lizeoan irakasle jardun zuen; hala ere, Brasilen eta Portugalen espezializazio-bekak lortu ondoren bi aldiz eten behar izan zuen bere lana. Txilera itzuli zenean, 1950ean, Valparaisoko Institutu Pedagogikoan literaturako irakasle izendatu zuten. Hurrengo urteetan, literatura- eta hezkuntza-ikerketari lotu zitzaion, eta barne-zirkulazioko testuak egin zituen Institutuko ikasleentzat. Halaber, hiri horretan inspiratutako bi saiakera idatzi zituen: Contrapunto de alféreces en la provincia de Valparaíso (1958) eta Yo soy dueño del Barón (1966), Arturo Alcayaga poeta eta margolariari buruzko ikerketa. Era berean, Valparaison girotuta argitaratu zuen bigarren eleberria, Sabadomingo (1973) izenburukoa. Herri antzerkia eta unibertsitate antzerkia bultzatu, idazleen topaketak antolatu eta aldizkariak sortu zituen.

1960tik aurrera, Txileko folkloreaz interesatzen hasi zen, eta herrialdeko ohiturak behatzen eta aztertzen aritu zen. Harrezkero, bere saiakera eta liburu gehienek Txileko herriaren sustrai kulturalak zabaltzea izan zuten helburu. Bere gai nagusiak herri poesia, jai erlijiosoak, oilar borrokak, boxeoa eta cueca musika izan ziren. Bere meritu handienetako bat payadore eta poeta herrikoiak ezagutaraztea izan zen. Bere azterlan eta idazlanen emaitza, El Mercurio, La Hora eta Zig-Zag hedabideetan agertuz ziren. Bere ikerketa folklorikoari buruzko liburu nabarmenetako batzuk hauek izan ziren: Cantos a lo divino y a lo humano en Aculeo: folclor de la provincia de Santiago (1962), Cancionero de Alhué: folclor (1964), Folclor de Colliguay (1965), El tema de la tierra de Jauja en la literatura tradicional chilena: ensayo de folclor comparado (1967) e Impresión histórica del folclor en Chile (1982), entre otras.beste artean.^[2]

Arlo akademikoan, Guillermo Feliú Cruzekin batera, Anales de la Universidad de Chile zuzendu zuen, 1954tik 1962ra. Hurrengo urtean, biek Liburutegi Nazionaleko Mapocho aldizkaria sortu zuten, nazioan eta atzerrian ospe handia hartu zuena. Bestalde, 1973ko ekainaren 12an, Txileko Historiaren Akademiako kide izendatu zuten.

1980an, bere ibilbide literario bikainagatik, Ricardo Latcham saria jaso zuen. Santiagon hil zen 1988ko abenduaren 25ean.

Obra aldatu

La novela de la revolución mexicana y la novela hispanoamericana actual (1936)
Quevedos americanos (1945)
Abono a Baroja (1949)
Cervantes en las letras hispano-americanas (1949, antologia eta kritika)
Medina Cervantista: antecedentes (1952)
Moisés Vargas, su vida y su obra (1954, saiakera)
Estudios sobre José Ortega y Gasset (1955)
Estudios sobre el siglo XVIII : texto de circulación interna para los estudiantes del Instituto Pedagógico (1956)
Pío Baroja: técnica, estilo, personajes (1957)
Métodos de investigación literaria: estudios (1957)
Estilística (1957)
El ensayo (1958)
Contrapunto de alféreces en la provincia de Valparaíso (1958)
La narración literaria: estudios sobre la novela y el cuento (1959)
Antología para el sesquicentenario: 1810-1960 (1960, antologia)
La poesía popular y los terremotos (1961, saiakera)
Poetas y cantores populares de Loyca (1961, saiakera)
Cantos a lo divino y a lo humano en Aculeo: folklore de la provincia de Santiago (1962)
La Tirana de Tarapacá (1963)
El romance de Sor Tadea de San Joaquín sobre la inundación que hizo el río Mapocho en 1783 (1963)
Cancionero de Alhué (1964)
Folklore de Colliguay (1965)
El púgil y San Pancracio (1966)
Yo soy dueño del Barón (1966)
El tema de la tierra de Jauja en la literatura tradicional chilena: ensayo de folklore comparado (1967)
Vuelven los payadores (1970, saiakera)
Sabadomingo (1973, novela)
Tipos y cuadros de costumbres en la poesía popular del siglo XIX (1973)
Flor de canto a lo humano (1974, antologia)
Manuel Garrido: cantor glorioso (1974)
La Virgen de Andacollo y el Niño Dios de Sotaquí (1974)
Fiesta de La Tirana de Tarapacá (1976)
Fiesta de la Virgen de La Candelaria de Copiapó: las candelarias del Sur (1978)
Canciones y poesías de la guerra del Pacífico, 1879 (1979)
La riña de gallos: la India, Grecia, Roma, Europa; Norte y Sudamérica (1979)
Impresión histórica del folclor en Chile (1982)
Los Poetas populares cantan a la juventud (1985)

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu

(Gaztelaniaz):Idazlearen kronologia.
(Gaztelaniaz):Idazlearen lanak Txileko Liburutegi Digitalean.

Datuak: Q28662953

[1] ttps://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/uribe-echevarria-uriarte-juan/ar-131168/

[2] ttps://www.memoriachilena.cl/602/w3-article-669.html

[1]

[2]