Hizkuntza naturaleko erabiltzaile-interfaze

Hizkuntza naturaleko erabiltzaile interfazea (Natural-language user interface ingelesez, LUI edo NLUI ) gizaki ordenagailu interfaze mota bat da, non fenomeno linguistikoak, hala nola, aditzak, esaldiak eta klausulak, UI kontrola bezala jokatu eta software aplikazioetan datuak sortu, hautatu eta aldatzen dituen.

Interfazeen marrazketan, hizkuntza naturaleko interfazeak bilatzen dira haien abiadura eta erabilera erraztasuna lortzeko, baina gehienak sarrera anbiguoko aniztasun zabalak ulertzeko erronkak izaten dituzte. [1] Hizkuntza naturaleko interfazeak hizkuntza naturalaren prozesamendu eta hizkuntzalaritza konputazional arloetan, ikasketa eremuan aktiboak dira. Web semantika, helburu aktiboetako bat da intuizio orokorreko hizkuntza naturalen interfazeetan.

Testu interfazeak, "naturalak" dira hainbat maila ezberdinetan. Askotako programazio hizkuntza formaletan (ez naturalak), gizakion hizkuntza naturalaren hizkera sartzen dute. Era berean, hitz gakoen bilatzaile tradizionala, "azaleko" hizkuntza naturaleko erabiltzaile interfazea dela esan daiteke.

Ikuspen orokorra aldatu

Hizkuntza naturaleko bilatzaile batek, teorian , erabiltzaileen galderei erantzun zuzenak aurkitu ditzake (hitz gakoen bilaketarekin alderatuta). Adibidez, "Zein da Estatu Batuetako errentaren gaineko zerga-tasa altuena duen estatua?" galderarekin aurrez aurre dagoenean, ohiko bilatzaileek ez dute kontuan galdera hori eta "estatu", "errenta" eta "zerga" hitz-gakoak bilatzen dituzte. Hizkuntza naturaleko bilaketak, bestalde, hizkuntza naturalaren prozesamendua erabiltzen dute galdera horren izaera ulertzeko eta, ondoren bilatzeko eta, galdera erantzuten dioten webgune baten azpimultzo bueltatzeko. Funtzionatzekotan, lortutako emaitzek, gako-bilatzaile baten emaitzak baino garrantzi handiagoa izango lukete.

Historia aldatu

Nl prototipo interfazeak hirurogeiko hamarkadaren bukaeran eta hirurogei eta hamarreko hamarkadaren hasieran agertu ziren. [2]

  • SHRDLU , "bloke mundu" birtual batean, blokeak manipulatzen dituen hizkuntza naturaleko interfazea.
  • Lunar , William A. Woods-ek egina, Apollo 11 ilargi arroka azterketa kimikoak dituen datu-base baten hizkuntza naturaleko interfazea.
  • Chat-80k ingelesezko galderak eraldatzen zituen Prolog adierazpenetan, zeintzuk Prolog-en datu-basearen aurka ebaluatu ziren. Chat-80 kodea zabaldu zen eta beste Nl interfaze esperimentalen oinarria osatu zen. Onlineko demoa, eskuragarri dago LPA webgunean. [3]
  • ELIZA , Joseph Weizenbaum-ek idatzi zuen MIT-en 1964 eta 1966 artean, psikoterapeuta bat imitatuz eta osatu zen erabiltzaileen script erantzunak prozesatuz. Pentsamenduaren edo emozioaren inguruko ia informazioa ez erabiltzeaz gain, DOCTOR scriptak, batzuetan izugarrizko giza elkarreragina ematen zuen. Online demo bat eskuragarri dago LPA webgunean. [4]  
  • Janus baita ere denborazko galderei erantzuteko sistema bat da.
  • Trinzic intelektuala ( AICorp eta Aion-en fusioaz osatuta).
  • BBN-ren Parlance, Rus eta Irus sistemen garapenean oinarritu zen.
  • IBM hizkuntza-sarbidea
  • Q&A, Symantec-netik.
  • Datu komunikatzailea, Natural Language Inc-etik.
  • Loqui, BIM sistematik.
  • English Wizard, Hizkuntzalaritzako Teknologia Korporaziotik.
  • iAskWeb Anserity Inc.-etik erabat Prolog-en inplementatua, gomendio interaktiboak emanez NL erabiltzaileei, zerga eta inbertsioa domeinuetan 1999-2001 artean [5]

Erronkak aldatu

Hizkuntza naturaleko interfazeek, iraganean erabiltzaileen ordenagailua antropomorfizatzen zuten edo, gutxienez, bermatzen zuten makinei adimen gehiago ematea. Erabiltzaileen zatian, sistemaren gaitasunen itxaropen irrealista batera ekarri du. Itxaropen honek, sistemaren murrizketen ikaskuntza uztartzen dute, erabiltzaileek gehiegi gaitzesteagatik, eta, azken finean, etsipena sorraraziko du sistemak ez funtzionatzean behar bezala, 70eko eta 80ko hamarkadan AI neguan gertatu izan zen bezala.

"Datu-baseen hizkuntza naturaleko interfazeak" izeneko 1995 paperak erronka batzuk deskribatu zituen:[2]

Aldatzailearen eranskina
"Gidabaimena duten enpresako langile guztien zerrenda" eskaera anbiguoa da, salbu zuk jakitea enpresek ezin dituztela gidatzeko baimenik izan.
Konjuntzioa eta disjuntzioa
"Kalifornian eta Arizonan bizi diren eskatzaile guztiak zerrendatzea" anbiguoa da, salbu zuk jakitea pertsona batek ezin dituela bi lekutan aldi berean bizi.
Anaphora ebazpena
Ebatzi zer esan nahi duen erabiltzaile batek "bera (mutila)", "bera (neska)" edo "hori" hitzekin, erreferentziazko kontsulta batean.

Kontuan hartzeko beste ikuspegi orokorragoak dira interfazearen abiadura eta eraginkortasuna, algoritmo guztietan, bi puntu hauek puntu nagusiak dira, non determinatuko du zein metodo dira batzuk beste batzuek baino hobeagoak diren eta, ondorioz, merkatuan arrakasta handiagoa dutela. Gainera, hizkuntza anitzeko lekuetan, kontsiderazio gehiago hartu beharra dago - hau oinarritzen da, hizkuntza gehienetan hizkuntza-sintaxiaren eta egitura ezberdinen arteko aldakuntzetan.

Azkenean, erabilitako metodoei dagokienez, arazo nagusia ebazteko, soluzioa da algoritmo orokor bat sortzea da, non, ahots ezberdinen gama osoa antzeman dezakeen, nazionalitatea, generoa edo adina kontuan izan gabe. Funtzioen arteko desberdintasun esanguratsuak - hitz edo esaldi berdina duten hiztunek barne - ere gainditu behar dute.

Erabilerak eta aplikazioak aldatu

Hizkuntza naturaleko interfazeak, hainbat aplikaziotarako erabilitako teknologia da.

Erabilpen nagusietako batzuk hauek dira:

  • Diktaketa, gaur egun erabiltzen den ahots bidezko ezagutza automatizatu (automated speech recognition, ASR) sistemen erabilera arruntena da. Honek, barne hartzen ditu: mediku transkripzioak, lege eta negozioen diktaketa, eta, orokorrean hitzen prozesaketa. Zenbait kasuetan, hiztegi berezia erabiltzen da sistemaren zehaztasuna handitzeko.
  • Komandoak eta kontrolak, ASR sistemak diseinatuta daude sisteman dauden komando eta kontrol sistemen definizioak, exekutatzeko sistemako funtzio eta akzioak. "Ireki Netscape" eta "Hasi xterm berria" bezalako esamoldeak hori egingo dute.
  • Telefonia, zenbait PBX / Ahots-posta sistemek, baimentzen diete dei egiten dutenei komandoak hitzez esateko, tonu zehatzak bidaltzeko botoiak sakatu beharrean.
  • Erabilgarriak, sarrerak gailu eramangarrietarako mugatuak baitira, hitz egitea aukera natural bat da.
  • Medikuak, minusbaliotasunak, jende askok zailtasunak ditu idazteko, esate baterako, tentsio errepikakorrak (RSI), muskulu-distrofia eta beste asko. Adibidez, entzumen zailtasunak dituzten pertsonek, beraien telefonoei konektatutako sistema bat erabil dezakete deitzen ari direnen hitzak testua bihurtzeko.
  • Enkapsulatutako aplikazioak, zenbait telefono mugikor berriek, C&C hizkera ulermena barneratuta dute, zeinek baimentzen ditu esate baterako, "etxera deitu" esaldiak. Hau, faktore nagusia izan liteke etorkizunean ahotsaren ezagutza automatikoan eta Linuxen.
  • Software garapena : garapen ingurune integratu batek hizkuntza naturaleko interfazetan txertatzen da garatzaileei laguntzeko. [6]

Jarraian, izendatzen eta definitzen dira zenbait aplikazio, hizkuntza naturalako ulermena erabiltzen dutena , eta aplikazioetako batzuk izendatzen eta definitzen dira, eta goian zerrendatutako utilitateak integratuak dituzte.

Ubiquity aldatu

Ubiquity, add-on Mozilla Firefox-entzat , azkar eta errazeko hizkuntza natural eratorritako komandoak bilduma bat da, Mashups web zerbitzuak gisa jokatzen duena, beraz, baimentzen die erabiltzaileei informazioa lortzeko eta erlazionatzeko beste webguneekin.

Wolfram Alpha aldatu

Wolfram Alpha zuzeneko kontsultak erantzuten ditu onlineko zerbitzu bat da, datuak egituratutako erantzunaren bidez, bilaketa makinari erantzuteko, erantzunak izan ditzakeen dokumentuen edo web orrien zerrenda eskainiz. [7] Stephen Wolframek, 2009ko martxoan iragarri zuen eta publikatu zuen 2009ko maiatzaren 15ean. [8]

Siri aldatu

Siri, adimentsuak laguntzaile pertsonala da, aplikazio iOS sistema-eragilea integratuta. Aplikazioek, hizkuntza-natura prozesaketa erabiltzen dute galderak erantzuteko eta gomendioak egiteko.

Siriren marketineko erreklamazioak, barneratzen ditu erabiltzaileak denboran zehar izandako lehentasun indibidualak egokituz eta emaitzak pertsonalizatuz, eta, besteak beste, halako atazak egiten ditu, afarirako erreserbak egitea taxi bat hartzen ari zaren bitartean.[9]

Beste batzuk aldatu

  • Ask.com - Ask Jeeves-en (Ask.com) atzean dagoen jatorrizko ideia da, hitz-gako bilaketa tradizionala zen, gaur egungo galderen erantzunak lortzeko abileziarekin, hizkuntza naturala. Gaur egungo Ask.com, oraindik onartzen du matematika laguntza gehigarria, hiztegia eta galdera bihurketa.
  • Braina [10] - Braina Windows OSren hizkuntza naturaleko interfaze bat da, zeinek baimentzen du ingelesezko sententzia batzuk idazteko edo esateko ekintza zehatz bat egiteko edo informazioa bilatzeko.
 
GNOME DOren pantailazoa interfaze klasikoa.
  • GNOME Do - Baimentzen du azkar bilatzea hainbat artikulu GNOME ingurumenean (aplikazioak, Evolution eta Pidgin kontaktuak, Firefox laster-markak, Rhythmbox artistak eta bildumak, eta abar) eta exekutatu horien oinarrizko ekintzak (abiarazi, ireki, posta elektronikoz, txateatu, jolastu, etc. ). [11]
  • hakia - hakia Interneteko bilatzailea izan zen. Konpainiak azpiegitura alternatibo berri bat asmatu zuen SemanticRank algoritmoa erabilitako indizean, semantika ontologikoko, logika faltsuko, hizkuntzalaritza konputazionaleko eta matematikako diziplinen soluzio nahasketa. 2014an itxi zen hakia.
  • Lexxe - Lexxe Interneteko bilatzailea izan zen, hizkuntza naturalaren prozesaketa erabiltzen zuen kontsultetarako (bilaketa semantikoa). Bilaketak, gako-hitzen, esaldien eta galderen bidez egin daitezke, adibidez "Zein da Wikipediaren adina?" 2015ean itxi zen Lexxe.
  • Pikimal - Pikimal-ek erabiltzaileen lehentasunei lotutako hizkuntza natural erabiltzen zuen txantiloiko bilaketa-gomendioak egiteko. Pikimal itxi zen 2015ean.
  • Powerset - 2008ko maiatzaren 11n, konpainiak tresna bat sortu zuen Wikipediaren azpisektoreko bilaketak esaldi bidez egiteko hitz-gakoen ordez. [12] 2008ko uztailaren 1ean Microsoft- ek erosi zuen. [13]
  • Q-go - Q-go teknologiak erantzun egokia ematen die erabiltzaileen kontsultei, enpresako Interneteko webgunean edo intranet korporatiboan, esaldi natural edo hitz gakoez idatzita. 2011n RightNow Technologies erosi zuen Q-go.
  • Yebol - Yebol "erabakia" bilatzaile bertikal bat da, ezagutzetan oinarritutako garapena duena, bilaketa semantikoko plataforma. Yebol-en giza inteligentziaren adimen artifizialen algoritmoek automatikoki taldekatu eta sailkatzen dituzte bilaketa emaitzak, webguneak, orrialdeak eta edukiak, indexatutako formatu bisualean agertzen dira, hasierako giza asmoa baino lerrokatuagoa. Yebol-ek lotutako elkarte, ranking eta taldekatze algoritmoak erabiltzen ditu erlazionatutako hitz-gako edo webguneen analisia egiteko. Yebol-ek integratzen ditu, hizkuntza naturalaren prozesamendua, metasintetika-ingeniaritza sistema ireki eta konplexuak, eta makina algoritmoak giza-ezagutzekin, kontsulta bakoitzarentzako ezartzeko web direktorioa, zeinek gaur egun 'ikasi' duen, korrelazioa, taldekatzea eta sailkapen algoritmoak erabiliz, ezagutza kontsulta sortzen duena eta mantentzen eta birsortzen da aurrerantzean. [14]

Erreferentziak aldatu

  1. Hill, I. (1983). "Hizkuntza natural versus ordenagailu hizkuntza". M. Sime eta M. Coombs (Eds.) Human-Computer Communication diseinatzeko. Prentsa akademikoa.
  2. a b
    Datu baseen hizkuntza naturaleko interfazeak: sarrera bat, I. Androutsopoulos, GD Ritchie, P. Thanisch, Inteligentzia Artifizialeko Departamentua, Edinburgoko Unibertsitatea.
  3. .
  4. .
  5. ISBN 0868039799..
  6.  doi:10.1109/ase.2011.6100076..
  7. .
  8. .
  9. .
  10. .
  11. Ubuntu 10.04 GNOMEren Do Deskargen aplikazioak gehitu / kendu
  12. .
  13. .
  14. Humphries, Matthew. "Yebol.com bilaketa merkatuan urratsak" Geek.com-en . 2009ko uztailaren 31a.

Ikus, gainera aldatu

  • Erabiltzaile konberrtsazio interfazea
  • Erabiltzailearen interfaze naturala
  • Lengoaia naturaleko programazioa
  • Erabiltzaileen ahots interfazea
  • Chatbot, giza elkarrizketa simulatzen duen ordenagailu programa
  • Testu zaratatsua
  • Galdera erantzutea
  • Aukeraketa oinarritutako bilaketa
  • Bilaketa semantikoa
  • Galdera semantikoa
  • Web semantikoa

Kanpo estekak aldatu