Azido zianhidriko
konposatu kimiko
(«Hidrogeno zianuro» orritik birbideratua)
Azido zianhidrikoa[1][2] edota hidrogeno zianuroa[3] (HCN), maiz azido prusiko[1] ere deitua, eta, formulazio organikoan, metanonitrilo eta formonitrilo izena jasotzen duena, konposatu kimiko bat da. Koloregabea, erabat pozoitsua eta oso sukoia da, 26°C-tan irakinez. Arbendol mikatz usain arina du, baina pertsona batzuk ez dira gai hau usaintzeko, beren genetikagatik. Zianuro hidrogenoa arinki azidoa da, eta bere gatzak zianuro izenez ezagutzen dira.
| Azido zianhidriko | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | CHN |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua eta [H+.[C-]#N 3D eredua] |
| Konposizioa | Nitrogeno, hidrogeno eta karbono |
| Azido konjokatua | protonated hydrogen cyanide (en)  |
| Base konjokatua | Zianuro |
| Aurkitzailea | Carl Wilhelm Scheele |
| Mota | monoprotic acid (en) , Nitrilo, carbon acid (en) eta arma |
| Tautomeroa | hydrogen isocyanide (en) |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 0,000671 g/cm³ (20 °C, gas) |
| Biskositate dinamikoa | 0,201 Pl |
| Errefrakzio indiziea | 1,2675 |
| Azidotasuna (pKa) | 9,21 |
| Momentu dipolarra | 2,98 D eta 2,984 D |
| Fusio-puntua | −14 °C −13,4 °C |
| Irakite-puntua | 26 °C (760 Torr) 26 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 2,98 D eta 2,984 D |
| Lurrun-presioa | 630 mmHg (20 °C) |
| Masa molekularra | 27,011 Da |
| Erabilera | |
| Rola | chemical warfare agent (en) , Gas ganbera, Pozoi eta primary metabolite (en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  4
4
1
|
| Lehergarritasunaren beheko muga | 5,6 vol% |
| Lehergarritasunaren goiko muga | 40 vol% |
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 11 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| Denbora laburreko esposizio muga | 5 mg/m³ (baliorik ez) |
| Flash-puntua | −17,8 °C |
| IDLH | 55 mg/m³ |
| Eragin dezake | hydrogen cyanide exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | LELOWRISYMNNSU-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 74-90-8 |
| ChemSpider | 748 eta 19951400 |
| PubChem | 768 |
| Reaxys | 1718793 |
| Gmelin | 18407 |
| ChEMBL | CHEMBL183419 |
| NBE zenbakia | 1051 |
| RTECS zenbakia | MW6825000 |
| ZVG | 12450 |
| DSSTox zenbakia | MW6825000 |
| EC zenbakia | 200-821-6 |
| ECHA | 100.000.747 |
| MeSH | D006856 |
| RxNorm | 1367183 |
| Human Metabolome Database | HMDB0060292 |
| KNApSAcK | C00007569 |
| UNII | 2WTB3V159F |
| KEGG | C01326 |
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b Saila, Kultur. (2011-07-18). «prusiko» www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
- ↑ «azido zianhidriko – ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
- ↑ Rejado, Jon. (2023-09-10). «Tximinietatik datorren arriskua» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q26075
Multimedia: Hydrogen cyanide / Q26075
|
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |