Hélène Berr
Hélène Berr (1921eko martxoaren 27a - 1945eko apirila) alemanek okupatutako Frantzian ongi dokumentatutako egunkari bat idatzi zuen emakume judu gaztea izan zen. Bergen-Belsen kontzentrazio-esparruan hil zen.[1]
| Hélène Berr | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Parisko 4. barrutia, 1921eko martxoaren 27a |
| Herrialdea |  Frantzia |
| Lehen hizkuntza | frantsesa |
| Heriotza | Bergen-Belsen, 1945eko apirila (24 urte) |
| Heriotza modua | : gaixotasun infekziosoa |
| Familia | |
| Aita | Raymond Berr |
| Ama | Antoinette Berr |
| Bikotekidea(k) | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Pariseko Letren Fakultatea |
| Hizkuntzak | frantsesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | ikaslea |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | judaismoa |
Bizitza aldatu
Hélène Berr Parisen jaio zen. Familia judu bateko kidea zen, belaunaldi askotan Frantzian bizi izan zena. Errusierazko eta ingelesezko literatura ikasten ari zen Sorbonako Unibertsitatean. Biolina jotzen ere ikasi zuen.
Ezin izan zuen bere karrera amaitu Vichyko erregimenak lege antisemitak ezarri zituelako. Israeldarren Frantziako erakundean ( Union générale des israélites de France, UGIF) aktiboki parte hartu zuen. 1944ko martxoaren 8an naziek harrapatu eta Auschwitzera deportatu zuten. Gaixoa eta tratu txarra jasota, 1945eko apirilean hil zen Bergen-Belsen kontzentrazio-esparruan, ingelesek leku hori suntsipenetik askatu baino bost egun lehenago. Urte hartako testigantzarik ez zuen utzi.
Egunkaria aldatu
Hélène Berr-ek 1942ko apirilaren 7an hasi zituen bere oharrak. Garai hartan 21 urte zituen. Oso goiz, bere Egunkariak ez ditu erakusten antisemitismoaren eta gerraren izugarrikeriak; Parisko paisaiaz, bere maitaleei eta lagunei buruz hitz egiten du, baita Sorbonako bizitzaz ere. Baina bat-batean Alemaniako okupazioaren eta bertako lege genozidaren muturreko egoeraz jabetzen da: juduek eraman behar duten izar horiaz (ausardiaz jantziko du) parkeetatik kanporatzeez eta senide eta lagunen jazarpenez, bere aita atxilotu arte. Gas ganberen zurrumurruak entzuten ditu eta bere etorkizunaren beldur izaten hasten da. Erdi ezkutuko bizitza deskribatzen du, liburutegietan irakurtzen eta bisitatzen jarraituz.
Egunkaria (ingelesezko esamoldez betea) 1942ko azaroan eten zen, bederatzi hilabetez; behin betiko berreskuratu zuen 1943ko urte hartako abuztuan, «errealitatea idazteko». Eta hilabete batzuk geroago itxi zuen, 1944ko otsailean, Shakespeareren aipu batekin: Macbeth : Izuar! Izua! Izua!”, kontzentrazio-esparruei buruz esaten diotena ikusita. Handik hilabetera atxilotu eta deportatu zuten gurasoekin, haiekin bizi zen; bi hauek gas ganbera batean hil zituzten; bere bi ahizpek, ezkonduta zeudenak, eta bere anaiak Paristik ihesi, eta jazarpenetik ihes egin zuten.
Berrek bere oharrak ordenatu zituen (262 or. ezabaketarik gabe, oso argiak) eta Jean Morawiecki bere mutil-lagunari bidali zizkion, Frantzia askera joan, askapenaren alde borrokatu eta gero karrera diplomatikoa egin zuenari. Horrek egunkaria Mariette Jobi ilobari eman zion, eta hark gorde zuen 2002an Shoah Memorial garrantzitsuan entregatu arte.
Liburua azkenean Frantzian agertu zen, 2008ko urtarrilean, erakunde horren babesari esker. Libération egunkariak aurreratu zuen "2008. urtearen hasierako ekitaldi editoriala" izango dela. [2] Izan ere hala izan zen, eta Patrick Modianoren hitzaurreak areagotu zuen.
Lana aldatu
- Hélène Berr, Journal, 1942-1944, Patrick Modianoren hitzaurrea, 2008, Éditions Tallandier, >> Trad .: Diario, Anagrama, 2010.
- (Frantsesez) Préface du «Journal» d'Hélène Berr, Hitzaurrea
Lanari buruz aldatu
José Luis Arráez, "Hélène Berr-en aldizkaria: kanpoko egunkaritik barruko egunkarira" in Arráez, José Luis eta Amelia Peral (arg.), Memoria de la Shoá: Literatura y Testimonio, Madril, Sefarad Editores, pp. 17-50.
Erreferentziak aldatu
- ↑ https://www.statesboroherald.com/local/associated-press/newly-published-diary-tells-of-young-jewish-womans-life-in-occupied-paris/
- ↑ „Ce sera l’événement éditorial du début de l’année 2008.“, La vie brève, Liberation, 20-12- 2007
Kanpo estekak aldatu
- (Ingelesez) France finds its own Anne Frank as young Jewish woman's war diary hits the shelves The Observer, 2008-1-6
- (Ingelesez) Helene Berr's Holocaust Diary Flies Off the Shelves SpiegelOnline International, 2008-1-9
Datuak: Q434544
