Gabriel Leon "Gabbie" Plaa (1930eko maiatzaren 15a – 2009ko azaroaren 11) Kanadako toxikologoa izan zen. Hepatotoxikotasunean espezialista, zenbait kargu administratibo bete zituen Montrealeko Unibertsitatean 1968 eta 1989 bitartean, eta irakasle emeritu maila jaso zuen 1996an erretiratzean. Hainbat zientzia-elkartetako lehendakaria izan zen bere ibilbidean, eta zientzia-aldizkari ugarirentzako argitalpen-gaitasuna izan zuen. Sari askoren artean, Toxikologia Elkartearen Errendimenduaren Saria (SOT) jaso zuen lehena izan zen, "etorkizun handiko zientzialari gazte" bati emandako saria.

Gabriel L. Plaa
Bizitza
Jaiotza1930eko maiatzaren 15a
Heriotza2009ko azaroaren 11 (79 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: minbizia
Hezkuntza
HeziketaKaliforniako Unibertsitatea Berkeleyn
Jarduerak
Jardueraktoxicologist (en) Itzuli
Enplegatzailea(k)Montrealgo Unibertsitatea

Biografia aldatu

Plaa San Frantziskon jaio zen 1930eko maiatzaren 15ean, Jean eta Lucienne Plaaren semea, etorkin Ipar Euskal Herrikoak. Kaliforniako Unibertsitatean graduatu zen 1952an, kriminalitateko lizentzia batekin. Aurreko urtean Colleen Neva emaztearekin ezkondu zen; bikoteak zortzi seme-alaba izan zituen. Estatu Batuetako Armadaren Erreserbarekin Korean izan zuen interludio labur baten ondoren, graduondoko ikasketak amaitu zituen. Ezin izan zuen estipendio bat lortu, eta farmakologiarantz eta toxikologiarantz bideratzeko eskaini zitzaion; hala, 1956an bere masterra lortu zuen, eta 1958an doktoratu zen.

Plaa Tulane Unibertsitatean irakastera joan zen, gero Iowako Unibertsitatean, lehenago, 1968an, Montrealgo Unibertsitateak (DeuM) Farmakologia Sailburu gisa kontratatu zuen. Zientzialari gazte itxaropentsua da, aurreko urtean Toxikologiako Elkarte Amerikarreko Lorpen Sari sortu berriaren lehen hartzaile bihurtu zena. DeuMen, bere irakaskuntza eta ikerkuntzaz gain, postuen segida bat mantendu zuen (Bera egon zen Farmakologia Saileko burua 1980ra arte): Graduatu Ondoko Ikasketen Fakultateko dekanordeak (1979-1982) eta Medikuntza Fakultateko Ikerketa eta Graduondoko Ikasketetan dekanordeak (1982-1989).[1] 1990etik erretiratu zen arte, Vancouver-en egoitza duen Recherche Toxikologie Unibertsitate Arteko Zentroko zuzendaria izan zen.

Plaaren izendapena ez zen amaitu DeuM-rekin. Kanadako Toxikologia Elkarteko (STC; 1981-1983) presidentea ere izan zen, gero SOT 1983-84 bitartean eta baita Kanadako Elkarte Farmakologikoa ere.[2] Hainbat batzorde zientifikotan parte hartu zuen eta IUPHARReko Toxikologia Ataleko presidentea izan zen. Kanadako Fisiologia eta Farmakologia, Toxikologia eta Farmakologia Aplikatua, Farmakologia eta Terapeutika Esperimentala aldizkarietako editore edo editore elkartua izan zen, eta beste hainbaten argitalpen-batzordeko kidea. Sari ugari jaso zituen, besteak beste, SOTeko Merezimenduaren Saria (sozietateko sari gorena), Arnold Lehman eta Hezkuntzaren Sariak; STCk, berriz, V. E. Henderson Saria eta STC Saria jaso zituen. 2003an, DeuM-ren 125. urteurrena zela eta, erakundeak Plaa doktorea onartu zuen, erakundearen "aitzindari" titulua emanez.

Erretiroa hartu ondoren, Plaak denbora gehiena eman zuen etxean emaztearekin, esklerosi anizkoitza baitu. 2009ko azaroaren 11n hil zen minbiziz.

Erreferentziak aldatu

  1. Hainbat iturrik bi kargu hauek nahasten dituzte eta "Ikerketa eta Graduondoko dekanorde" izendapena aipatzen dute. UdeMn ez zen halako posturik existitu.
  2. Kanadako Farmakologia Elkartea Kanadako Farmakologia eta Terapeutika Elkarte modernoaren aurrekoa izan zen.

Kanpo estekak aldatu