Zineman, foley[1] esaten da film, bideo eta postprodukzioko beste komunikabide batzuei gehitzen zaizkien eguneroko soinu-efektuen erreprodukzioari, audioaren kalitatea hobetzeko.[2] Grabatutako soinuak, soinu-efektuetarako Jack Foley artistaren omenez izendatuak, edozer izan daitezke, hala nola arropa mugitzea, oinezkoen soinuak, ateak eta beira apurtzea. Foley soinuak filmaren entzumen-esperientzia hobetzeko erabiltzen dira. Filmaketan film baten setean harrapatutako soinu ez-desiratuak ezkutatzeko ere erabil daiteke Foley; adibidez, hegazkinen soinua edo trafikoarena.[3]

Foley artista bat lanean

Foley prozesua egiten den lekuei Foley Estudio izena eman ohi zaio. Foley artistek filmeko ingurumen-soinu errealistak birsortzen dituzte. Film baten osagarriek eta multzoek askotan ez dute erreakzionatzen bizitza errealeko kontraparteek bezala, eta zinemagileei soinuak eskatzen dizkiete.[3] Foley arte onena hain dago ondo integratuta ikusleek oharkabean pasatzen dela film batean.[3] Eszena baten barruan errealitatearen zentzu bat sortzen laguntzen du. Funtsezko hotsik gabe, filmak lasai eta deseroso sentitzen dira.

Historia aldatu

 
Soinu efektu goiztiar bat (eskuinean zentroan), irratiko ekitaldietan zuzeneko irrati-nobela bati efektuak erantsiz. Efektu-taula bat du, telefonoen txirrinak eta ixteko ateak simulatzeko.

Gaur egun Foley deitzen dena sortu zen 1950eko hamarkadaren hasieran mundu osoko irrati-nobletarako zuzeneko transmisioei soinuak eransteko. Garai hartako fonografoen grabazioak ez ziren behar bezain kalitate edo malgutasun handikoak seinalean soinu-efektu gehienak leialki erreproduzitzeko; beraz, soinu-efektuak zituen pertsona batek soinu guztiak sortu behar izan zituen zuzeneko irrati-obretarako. Jack Donovan Foley Universal Studiosekin lanean hasi zen 1914an, film isilaren garaian. Warnerren estudioek The Jazz Singer (soinua sartu zuen lehen filma) merkaturatu zutenean, Universalek bazekien lehiakorra izateko irrati-esperientzia zuen langileak behar ituela.[4] Foley soinu-teknikarien kide bihurtu zen, eta Universal konpainiako hurrengo musikal isila musikal bihurtu zuen. Garai hartako mikrofonoek elkarrizketa besterik ezin zutenez jaso, beste soinu batzuk gehitu behar ziren filma filmatu ondoren.[4] Foleyk eta haren talde txikiak pantaila batean proiektatu zuten, zuzeneko soinu-efektuak harrapatzen zituen audio-pista bakarra grabatzen ari zirela.[4] Haren sinkronizazioak perfektua izan behar zuen, pausuak eta ixteko ateak filmeko aktoreen mugimenduekin sinkroniza zitezen. Jack Foleyk filmetarako soinuak sortu zituen, 1967an hil zen arte.[4] Haren oinarrizko metodoak gaur egun ere erabiltzen dira.

Foley estilo modernoak aurrera egin du grabazio-teknologiak aurrera egin ahala. Gaur egun, soinuak ez dira zuzenean grabatu behar audio-pista bakar batean. Banaka harrapa daitezke banakako pistetan, eta arretaz sinkroniza daitezke haien ikusizko kontrapartearekin.[5] Foley estudioek ehunka osagarri eta efektu digital erabiltzen dituzte beren filmetako ingurumen-soinuak birsortzeko.

Sorrera aldatu

Soinu-artistak sortzen du Foley efektua, grabazio-estudio batean soinu-iturri erreala imitatuz.[3] Askotan, film bateko edozein eszenatan soinu-efektu gutxi gertatzen dira. Denak grabatzeko prozesuak denbora asko behar du.

Foleyren artea hiru kategoria nagusitan bana daiteke: oinak, mugimenduak eta xehetasunak.[3]

Erreferentziak aldatu

  1. Almo, Laura. (1 February 2016). «Why Is It Called 'Foley' Anyway?» Cinemontage.
  2. Stinson, Jim. (July 1999). Real-time Sound Effects: The Foley Way. Videomaker.com.
  3. a b c d e Singer, Philip R. "Art Of Foley". Marblehead Publishing Co. Web. 1 July 2010. Art of Foley. . Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "PhilipSinger" defined multiple times with different content
  4. a b c d (Ingelesez) «Jack Foley: Feet to the Stars» NPR.org (Noiz kontsultatua: 2022-02-05).
  5. Bloom, Leslie. "YouTube – Leslie Bloome – Foley Artist." YouTube – Broadcast Yourself. Nov.–Dec. 2009. Web. 1 July 2010. Video YouTuben

Kanpo estekak aldatu