Europako Matematika Elkartea

Europako Matematika Elkartea (EMS) Europan matematikaren garapenari eskainitako europar erakundea da. Bere kideak Europako hainbat matematika elkarte, erakunde akademikoak eta banakako matematikariak dira. Egungo presidentea Volker Mehrmann da[1], Berlingo Unibertsitate Teknikoko Matematika Institutuko irakaslea.

Europako Matematika Elkartea
Datuak
Izen laburraSME eta EMS
Motamathematical society (en) Itzuli eta argitaratzaile akademikoa
HerrialdeaFinlandia
Agintea
LehendakariaVolker Mehrmann
Egoitza nagusi
Historia
Sorrera1990
webgune ofiziala
Facebook: EuroMathSoc Twitter: euromathsoc Mastodon: EuroMathSoc@mathstodon.xyz LinkedIn: european-mathematical-society Edit the value on Wikidata


Helburuak aldatu

Elkarteak era guztietako matematikariak zerbitzatu nahi ditu unibertsitateetan, ikerketa institutuetan eta goi mailako hezkuntzako beste modalitate batzuetan. Helburuak dira

  1. Ikerketa matematikoa, hutsa nahiz aplikatua, sustatzea,
  2. Matematika hezkuntzaren problemetan laguntzea eta aholkuak ematea,
  3. Matematikak gizartearekin dituen harreman zabalagoez arduratzea,
  4. Hainbat herrialdetako matematikarien arteko elkarrekintza sustatzea,
  5. Europako matematikarien artean identitatearen zentzua ezartzea,
  6. Komunitate matematikoa ordezkatzea nazioz gaindiko erakundeetan.

EMS bera Nazioarteko Matematika Batasuneko kide afiliatua da[2] eta Industria eta Matematika Aplikatuko Nazioarteko Kontseiluko kide bat[3].

Historia aldatu

EMSren aitzindaria, Europako Matematika Kontseilua, 1978an sortu zen[4] Helsinkiko Matematikarien Nazioarteko biltzarrean. Michael Atiyah jaunek zuzentzen zuen matematika elkarteen federazio informal hori. Europako Matematika Elkartea 1990eko urriaren 28an sortu zen Mądralin-en, Varsoviatik gertu, Polonian, eta Friedrich Hirzebruch presidente fundatzailea izan zen.[5] Hasieran, EMSk 27 kide zituen. Pariseko Sorbona eta Panthéon-Sorbonne unibertsitateetan egin zen lehen Europako Matematika Biltzarra (ECM) 1992an, eta 4 urtez behin ospatzen da Europa osoko hainbat tokitan, EMS-k antolatuta. Hurrengo ECM-a 2020. urtean Esloveniako Portorozen izango da.

EMSko lehendakariak [6] aldatu

  1. Friedrich Hirzebruch, 1990–1994
  2. Jean-Pierre Bourguignon, 1995–1998
  3. Rolf Jeltsch, 1999-2002
  4. John Kingman, 2003-2006
  5. Ari Laptev, 2007-2010
  6. Marta Sanz-Solé, 2011-2014
  7. Pavel Exner, 2015-2018
  8. Volker Mehrmann, 2019-2023

Egitura eta Gobernantza aldatu

EMSko gobernu-organoa [7] bere kontseilua da, EMSko kide diren elkarte guztiak ordezkatzen dituzten ordezkariak barne hartzen dituena, EMSko kide instituzional eta indibidualak ordezkatzen dituzten ordezkariekin batera. Kontseilua bi urtean behin biltzen da, eta presidentea eta batzorde betearazlea izendatzen ditu, horiek baitira elkartearen funtzionamenduaren arduradunak.

Batzorde Betearazleaz gain, EMSek batzorde iraunkorrak ditu[8]: Matematika Aplikatua, Garapen-bidean dauden Herriak, Matematika Hezkuntza, ERCOM (Matematika Zientzietako Europako Ikerketa Zentroetako Zuzendariak), Etika, Europar Elkartasuna, Topaketak, Argitalpenak eta Zabalkunde Elektronikoa, Matematikarekiko kontzientziazio publikoa[9], Emakumeak Matematikan.

EMS arauak bere estatutuetan[10] zehazten dira.[11] EMSek Helsinkiko Unibertsitatean du egoitza.

Sariak aldatu

Europako Matematika Biltzarra (ECM) lau urtez behin egiten da Elkartearen babespean. Horietan hamar EMS Sari ematen dira "35 urte baino zaharragoak ez diren ikertzaile gazteek Matematikaren ekarpen bikainak aitortzeko".[12]

2000. urteaz geroztik, Felix Klein saria (Kaiserslautern-eko Industria Matematikako Institutuak emana) "zientzialari gazte bati edo zientzialari gazte talde txiki bati (normalean 38 urtetik beherakoei) ematen zaie industria-arazo zehatz eta zail bati industriaren asebetetze osoa betetzen duen irtenbide bikain bat emateko metodo sofistikatuak erabiltzeagatik. "

2012az geroztik, Otto Neugebauer Saria (Springer Verlag-ek emana) ikerlari edo ikertzaileen talde bati eman zaio "matematikaren historiaren arloan oso lan originala eta eragingarria izanik, edozein garaitan eta edozein eskualde geografikotan matematikaren garapena edo gai jakin bat matematikaren garapena ulertzea hobetzen duena".

Hona hemen sarituak orain arte [13] ( F ikur batek ondoren Fields domina lortu duten matematikariak adierazten ditu).

1992ko sariak aldatu

EMS Sariak: Richard Borcherds (Erresuma Batua)F - Jens Franke (Alemania) - Alexander Goncharov (Errusia) - Maxim Kontsevich (Errusia)F - François Labourie (Frantzia) - Tomasz Łuczak (Polonia) - Stefan Müller (Alemania) - Vladimír Šverák ( Txekoslovakia) - Gábor Tardos (Hungaria) - Claire Voisin (Frantzia)

1996ko sariak aldatu

EMS Sariak: Alexis Bonnet (Frantzia) - Timothy Gowers (Erresuma Batua)F - Annette Huber-Klawitter (Alemania) - Aise Johan de Jong (Herbehereak) - Dmitry Kramkov (Errusia) - Jiří Matoušek (Txekiar Errepublika) - Loïc Merel (Frantzia) - Grigori Perelman (Errusia)F, ezezkoa - Ricardo Pérez-Marco (Espainia/Frantzia) - Leonid Polterovich (Errusia/Israel)

2000ko sariak aldatu

EMS Sariak: Semyon Alesker (Israel) - Raphaël Cerf (Frantzia) - Dennis Gaitsgory (Moldavia) - Emmanuel Grenier (Frantzia) - Dominic Joyce (Erresuma Batua) - Vincent Lafforgue (Frantzia) - Michael McQuillan (Erresuma Batua) - Stefan Nemirovski (Errusia) - Paul Seidel (Erresuma Batua / Italia) - Wendelin Werner (Frantzia)F

Felix Klein Saria: David C. Dobson (AEB)

2004ko sariak aldatu

EMS Sariak: Franck Barthe (Frantzia) - Stefano Bianchini (Italia) - Paul Biran (Israel) - Elon Lindenstrauss (Israel)F - Andrei Okounkov (Errusia)F - Sylvia Serfaty (Frantzia) - Stanislav Smirnov (Errusia)F - Xavier Tolsa (Espainia) - Warwick Tucker (Australia / Suedia) - Otmar Venjakob (Alemania)

Felix Klein Saria: Ez da eman

2008ko sariak aldatu

EMS Sariak: Artur Avila (Brasil)F - Alexei Borodin (Errusia) - Ben J. Green (Erresuma Batua) - Olga Holtz (Errusia) - Boáz Klartag (Israel) - Alexander Kuznetsov (Errusia) - Assaf Naor (AEB / Israel) - Laure Saint-Raymond (Frantzia) - Agata Smoktunowicz (Polonia) - Cédric Villani (Frantzia)F

Felix Klein Saria: Josselin Garnier (Frantzia)

2012ko sariak aldatu

EMS Sariak: Simon Brendle (Alemania) - Emmanuel Breuillard (Frantzia) - Alessio Figalli (Italia)F - Adrian Ioana (Errumania) - Mathieu Lewin (Frantzia) - Ciprian Manolescu (Errumania) - Grégory Miermont (Frantzia) - Sophie Morel (Frantzia) ) - Tom Sanders (Erresuma Batua) - Corinna Ulcigrai (Italia) -

Felix Klein Saria: Emmanuel Trélat (Frantzia)

Otto Neugebauer Saria: Jan P. Hogendijk (Herbehereak)

2016ko sariak aldatu

EMS Sariak: Sara Zahedi (Iran-Suedia) - Mark Braverman (Israel) - Vincent Calvez (Frantzia) - Guido de Philippis (Italia) - Peter Scholze (Alemania)F - Péter Varjú (Hungaria) - Thomas Willwacher (Alemania) - James Maynard (Erresuma Batua) - Hugo Duminil-Copin (Frantzia) - Geordie Williamson (Australia)

Felix Klein Saria: Patrice Hauret (Frantzia)

Otto Neugebauer Saria: Jeremy Gray (Erresuma Batua)

Elkarte bazkideak aldatu

Nazioarteko elkarte bazkideak aldatu

Elkarte bazkide nazionalak aldatu

Argitalpenak aldatu

EMS 20 aldizkari akademiko baino gehiago argitaratzen dituen EMS Press argitaletxearen akziodun bakarra da.[15]

EMS Press-ek, gainera, matematikako gaiei buruzko 200 ikerketa liburu argitaratu ditu.[17]

Horrez gain, Europako Matematika Elkartearen Buletina argitaratzen du, 1991n sortu zen EMS Buletina izenekoa. Matematikako ikerketan izandako azken garapeneko albisteak eta erakusketak biltzen ditu. [18] [19] Hiruhilekokoa da eta sarbidea irekia da.[20] Egungo editore nagusia Valentin Zagrebnov da (2016–).[21]

Erreferentziak aldatu

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu