Eslako ubidea
Eslako ubidea ureztatzeko eta industriarako lan hidraulikoa da, Leon eta Zamora probintzien artean dagoena, Gaztela eta Leongo autonomia erkidegoan. Vega de Toral-eko Esla ibaiaren uren erabilera oso zaharra da, eta gutxienez X. mendetik dokumentuetan aurki daiteke. Erdi Aroan inguru honetan egindako kanal nagusia Molinos de Valencia de Don Juan deritzona da, XV. mendetik dagoena. [1] Proiektu ilustratuak Vega del Toral ibarreko Eslatik ateratako kanalak hobetzen saiatu ziren, azkenik, Isabel II.aren erregealdian, Eslako ubidea eraikitzea onartu zen arte. Geroago obra hau nabarmen aldatuko zenez, egungoari Eslako ubide berria deitzen zaio batzuetan.
| Eslako ubidea | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Estatu burujabe |  Espainia |
| Autonomia |  Gaztela eta Leon |
| Probintzia | Leóngo probintzia |
| Koordenatuak | 42°17′44″N 5°33′58″W / 42.295522°N 5.566206°W |
 | |
Eslako ubide zaharra aldatu
Ofizialki canal del Príncipe de Asturias (Asturiasko Printzea kanala) deitu zitzaion, bere amak Isabel II.a erreginak 1859an emandako Dekretuaren bidez, Dionisio Lago Abad ingeniariak sinatutako hasierako proiektua onartzen zuena.
Geroago, Compañía Ibérica de Riegos (The Iberiar Irrigation Company, Limited) konpainiak emakida eskuratuko zuen, eta proiektua berraztertu eta 1877ra arte amaitu ez ziren eraikuntza lanak garatuko zituen. Ingeniaria George Higgin ingelesa izan zen.
Eslako kanalak Esla ibaiaren urak hartzen zituen Benamariel herriaren parean, eta Villamañán, Coyanza, San Millán de los Caballeros, Villademor de la Vega, Toral de los Guzmanes, Algadefe, Villaquejida, San Cristóbal de Entreviñas, Benavente eta Villanueva de Azoague udalerriak zeharkatzen zituen. Luzera osoa 45 km-tik gorakoa zen, eta bere azken urak Órbigo ibaira itzultzen ziren.
Bere bidean Vega de Toral ibar aberatsaren lurrak ureztatzen zituen eta hainbat ur-jauzi ere bazituen, irin errotek edo zentral hidroelektrikoek industrialki erabiltzen zituztenak. [2]
Hemeretzigarren mendeko ubide honen zati batzuk abandonatuta daude oraindik, zubi, akueduktu eta eraikin batzuekin. 2007an Eslako ubidearen lehen proiektuaren (1857) 150. urteurrenean, aipatutako obraren ondarea berreskuratzea eta etorkizuneko gozamenerako eta kontserbaziorako birbaloratzea proposatzen zuen ikerketa bat egin zen. [3]
Eslako ubide berria aldatu
1967an Dueroko Konfederazio Hidrografikoak Eslako ubidearen emakida eta bere elementu guztiak eskuratu zizkion Alejandro Fernández Araoz-i (1953tik jabea). Hilabete batzuk geroago, haren erreforma eta hedapena egin ziren (Mariano Palancar Penella eta Enrique Giménez Sánchez ingeniariak), gaur egun den Eslako ubide berria sortuz.
Erreferentziak aldatu
- ↑ REVILLA CASADO, Javier (2010): "Un molinar de origen medieval: El Cauce de los Molinos de Valencia de Don Juan" en 7º Congreso Internacional de Molinología, Zamora: ACEM y Universidad de Salamanca
- ↑ REVILLA CASADO, Javier; RODRÍGUEZ COSTILLA, Aurora y BARBEITO PÉREZ, Susana (2010): "El aprovechamiento molinero de los saltos del primitivo Canal del Esla (1857-1967) entre las provincias de León y Zamora" en 7º Congreso Internacional de Molinología, Zamora: ACEM y Universidad de Salamanca
- ↑ http://www.diariodeleon.com/noticias/noticia.asp?pkid=357755
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q5746889
Multimedia: Canal del Esla / Q5746889
