Elkarrekin bizi
Elkarrekin bizitzea akordio mota bat da, ezkonduta ez dauden bi pertsona elkarrekin bizi direnean ematen dena. Sarritan, bikotea harreman erromantiko edo sexual intimoan murgilduta egoten da epe luzera edo modu iraunkorrean. Akordio horiek gero eta ohikoagoak bihurtu dira mendebaldeko herrialdeetan XX. mendearen amaieraz geroztik, gizarte-ikuspuntu aldakorrek bultzatuta, sexu-morala liberalizatuta, bereziki ezkontzari, genero-rolei eta erlijioari dagokienez.
Elkarrekin bizitzea handitzen duten gizarte-aldaketak aldatu
Gaur egun, elkarrekin bizitzea Mendebaldeko pertsonen arteko lotura-eredu komuna da.
Europan, Eskandinaviako herrialdeak izan dira joera nagusi horri ekin dioten lehenak, nahiz eta ordutik herrialde askok jarraitu dioten.[2] Mediterraneoko Europa oso kontserbadorea izan da tradizioz, eta erlijioak zeregin garrantzitsua izan du. 1990eko hamarkadaren erdialdera arte, eskualde horretan txikiak ziren ezkondu gabe elkarbizitzen ziren bikoteen mailak, baina ordutik hona igo egin dira.[3]
Azken hamarkadetan, mendebaldeko herrialdeetan, gora egin dute ezkondu gabeko bikoteek. Historikoki, Mendebaldeko herrialde askotan, doktrina kristauek eragina izan dute sexuan, ezkongabeen artean elkarrekin bizitzearen aurka baitaude. Gizarte-arauak aldatu ahala, sinesmen horiek ez dira hain jasangarriak biztanleriarentzat, eta zenbait kristau-denominazio gaur egun ezkontzaren aitzindaritzat hartzen dute elkarrekin bizitzea. Frantzisko Aita Santuak ere elkarrekin bizi eta semeak zituen bikote bat ezkondu zue; Canterburyko Artzapezpiku ohiak, Rowan Williamsek[4] eta John Sentamu York-eko artzapezpikuak, berriz, praktika honekiko tolerantzia adierazi dute.[5][6]
Azken hamarkadetan, emakumeek lan-indarrean parte hartzeko tasa handiak izan dituzte, eta, gainera, ekintza luzeko antisorgailu itzulgarriak eskura izan dituzte. Hori dela eta, emakumeek banakako erabakiak hartu dituzte ugalketari buruz, eta, ondorioz, gizonezko bikoteek mendekotasun txikiagoa dute finantza-egonkortasunerako.[7] Aldaketa horiek guztiek elkarrekin bizitzeko akordioak bultzatu zituzten, ezkontzaren alternatiba gisa.[8]
Erdialdeko eta Ekialdeko Europan, 1980ko hamarkadaren amaieran eta 1990eko hamarkadaren hasieran, aldaketa politiko garrantzitsuak gertatu ziren, hala nola gobernu komunisten erorketa. Gizarte horiek gizarte-askatasun handiagoko aro berri batean sartu ziren, hain zurrunak ez ziren arauetan eta hain autoritarioak ez ziren gobernuetan. Mendebaldeko Europarekin jardun zuten, eta herrialde batzuk Europar Batasuneko kide bihurtu ziren. Hori dela eta, familia-bizitzako ereduak aldatzen hasi dira: ezkontza-tasak jaitsi egin dira, eta senar-emazte berriak izatea adin aurreratuago baterako utzi dira. Elkarrekin bizitzea eta ama ezkongabeen jaiotzak ugaritu egin ziren, eta herrialde batzuetan hazkundea oso azkarra izan zen.[9]
Erreferentziak aldatu
- ↑ «Changing Patterns of Nonmarital Childbearing in the United States» CDC/National Center for Health Statistics 13 de mayo de 2009.
- ↑ «The realization of marriage plans among cohabiting couples in Scandinavia» Princeton University.
- ↑ Teresa Castro Martin. Cohabitation in Spain: No longer a marginal path to family formation. .
- ↑ «The no-sex 'myth'» BBC News (BBC) (1) 3 de octubre de 2002.
- ↑ «Pope Francis breaks taboo by marrying cohabiting couples, conducts mass wedding ceremony» ABC News (Australian Broadcasting Corporation) 15 de septiembre de 2014.
- ↑ Ross, Tim; Wynne-Jones, Jonathan; Rayner, Gordon. (29 de abril de 2011). «Royal wedding: Archbishop backs William and Kate's decision to live together before marriage» The Telegraph.
- ↑ Megan M. Sweeney; Teresa Castro-Martin; Melinda Mills. (2015). «The reproductive context of cohabitation in comparative perspective: Contraceptive use in the United States, Spain, and France» Demographic Research 32: 147–182. doi:..
- ↑ Christin Löffler. (31 de marzo de 2009). Non-Marital Cohabitation in Italy. .
- ↑ Thornton A, Philipov D. (2009). «Sweeping Changes in Marriage, Cohabitation, and Childbearing in Central and Eastern Europe: New Insights from the Developmental Idealism Framework» European Journal of Population 25 (2): 123–156. doi:. OCLC .2690230 PMID 19498956..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q49800
Multimedia: Cohabitation / Q49800
