Edom
Edom edo Idumea[1] (hebreeraz: אֱדוֹם Edom, hebreera tiberiarrez ʾĔḏôm; akaderaz: Udumi; asiriera klasikoz: ܐܕܘܡ), gorri hitzarentzako hitz biblikoa bezala ahoskatzen da, eta, ohi, Edomgo harea gorrixkako harriak izendatzeko erabiltzen da. Bere kideek edomdar edo idumear jentilizio zuten.[2]
Edom | |
---|---|
Geografia | |
Hiriburua | Petra 30°19′44″N 35°26′25″E |
Administrazioa | |
Demografia | |
Historia | |
Sorrera data: K.a. XIII. mendea | |
Bestelako informazioa |
Edom, Bibliaren arabera, Esaurentzako izen ordezko bat ere bada. Hasieraren liburuak "gorri" hitza, zenbait alditan erabiltzen du Esauri erreferentzia egiten dionean, honela, kolore gorria eta Esauren artean lotura bat sortuz, bere ilearen kolore gorriaren ondorioz. Esauren ondorengoak, Edomita deituak dira, eta, bizi izan ziren lekua, Edomgo lurraldea. Beranduago, erromatarrek, edomdarrei, idumear deitu zieten.
Ohi, Edomgo lurraldea, Aravah uaditik ekialdera dauden mendietan kokatzen da, Jordania eta Israelen arteko hegoaldeko mugan, Arabiar Penintsularen iparraldera hedatuz.
Duela gutxira arte, tokiko azterketetan oinarrituz, Edomgo erresuma, soilik K.a. VIII. mendetik aurrera existitu zela estimatu izan da, eta baliogabetzat jotzen ziren Itun Zaharrean agertzen ziren erresuma honi buruzko erreferentziak, baina, berriki eginiko azterketa batzuk, 2005ean Antiquity aldizkarian argitaratuak izan zirenak, toki horretan, Salomon erregearen garaian, kobrea lantzen zuen erresuma baten existentzia erakusten dute. Kobrearen esplotazioaren zantzuak aurkitu ziren K.a. XII. eta K.a. XI. mendeetan. Gotortutako eraikin garrantzitsuen eta eskala industrialean ekoiztutako metalen arrastoak ere aurkitu ziren, gutxienez ehun eraikin zituen hiri batean.