Dolors Giorla Laribal

Kataluniar etxekoandre fusilatua

Dolores Giorla Laribal (Bartzelona, 1912Sant Adrià de Besòs, 1939ko ekainaren 21a) kataluniar etxekoandrea izan zen. Ezaguna da Bartzelonako Les Corts emakumeen kartzelako emakume errepublikanoetako bat izateagatik. La Bota zelaian fusilatu zuten.[1]

Dolors Giorla Laribal
Bizitza
JaiotzaBartzelona, 1912
Herrialdea Katalunia
HeriotzaSant Adrià de Besòs1939ko ekainaren 20a (26/27 urte)
Heriotza modua: bala zauria
Jarduerak
Jardueraketxekoandrea

Biografia

aldatu

Dolores Giorla Ospitale Klinikoko mediku batekin ezkonduta zegoen. Eremu zibiletik politiko-militarrera igaro zen salaketa bat jaso zuen. Senarragandik jasotzen zituen tratu txarren ondorioz dibortziatu nahian zebilen. Behin baino gehiagotan jarri zuen salaketa polizia etxean, erantzunik jaso gabe, eta, beraz, kontrol-patruilei jakinarazi zien. Handik gutxira, senarra atxilotu egin zuten, gazte falangista batekin eta Klinikako bi moja erizainekin zegoela. Haiek bere etxean ezkutatuta zituen. Eskuin muturrekoa izateaz akusatuta, fusilatu egin zituzten.[2]

1939ko otsailaren 15ean, Informazio Zerbitzuak eta polizia militarrak Giorla atxilotu egin zuten. Les Corts emakumeen kartzelan sartu ondoren, senarraren heriotza bultzatzea leporatu zioten. Sor Bibiana mojetako batek bere aurkako testigantza eman zuen. Gerra-kontseilu batean epaitu zuten maiatzaren 3an, beste 16 lagunekin batera. Matxinada militarra leporatu zioten, eta heriotza-zigorra ezarri zioten. 1939ko ekainaren 21eko goizaldeko bost eta erdietan fusilatu zuten La Bota zelaian eta Montjuïceko hilerriko Fossar de la Pedreran lurperatu zuten.[3]

1939ko apiriletik 1940ko azarora bitartean La Bota zelaian fusilatu zituzten hamaika emakumeetako bat izan zen, ondorengo hauekin batera; Magdalena Nolla, Carme Claramunt i Barot, Eugènia González Ramos, Cristina Fernàndez, Ramona Peralba Sala, Elionor Malich Salvador, Virginia Amposta Amposta, Assumpció Puigdelloses Vila, Inés Jiménez eta Neus Bouza Gil[4][5]

Aintzatespenak

aldatu
 
La Bota zelaian exekutatutakoen panela

2015ean, plaka bat jarri zen La Bota zelaian fusilatutako hamaika emakumeen omenez, Dolors Giorlaren izena eta adina barne.[6]

2016an, Dolors Giorla eta La Bota zelaian fusilatutako beste hamar kideak eta Maria Salvo Francoren aurkako ekintzailea omendu zituen Grup Promotor del Futur Monument a la Presó de Dones de Les Corts taldeak Espainiako Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren 85. urteurrenean.[7]

2017an, La Minako eta El Botako Artxibo Historikoa eta Dokumentazio Zentroa elkarteak bideo bat aurkeztu zuen, Botako zelaian fusilatutako hamaika emakumeen oroimenez, gerra zibilaren ondoren emakumeek jasandako errepresioari buruzkoa.[8]

2019ko otsailaren 24an, exekuzioetatik laurogei urte betetzean, Bartzelonako Udalak "Exekutatuen panela" inauguratu zuen San Martin barrutian.

Erreferentziak

aldatu
  1. Holgado, Fernando Hernández. (2015). «Memoria de la prisión de mujeres de les Corts: un balance (2006-2014)» Kultur: revista interdisciplinària sobre la cultura de la ciutat 2 (4): 89–112. ISSN 2386-5458..
  2. Bella, Emili. (10-12-2016). «Dolors Giorla fou acusada de Rebel·lio Militar per mals sentiments» EL PUNT AVUI - Memòria històrica.
  3. Consell de Guerra Permanent nº 2, Arxius Tribunal Militar tercer. (5 -1939). «S.U.2041» Sumaríssims.
  4. «Las ‘11 rosas’ fusiladas en el Camp de la Bota» La Vanguardia 2016-03-25.
  5. Merino, Olga. (2016-04-14). «Las once rosas» elperiodico.
  6. Descoberta de placa en homenatge a les dones afusellades al Camp de la Bota.. .
  7. Merino, Olga. (2016-04-14). «Las once rosas» elperiodico.
  8. «Las ‘11 rosas’ fusiladas en el Camp de la Bota» La Vanguardia 2016-03-25.

Kanpo estekak

aldatu