DSpace bilduma digitalak administratzeko software irekia da, erakundeetako gordailu digitaletarako soluzio gisa eskaintzen dena. Era askotako datuak onartzen ditu: liburuak, tesiak, argazkiak, filmak, bideoak, ikerketa-datuak eta beste batzuk. Datuak bilduma bateko itemetan antolatzen dira, eta bilduma bakoitza komunitate batekoa izan daiteke. Liburutegi, unibertsitate, ikerketa-zentro eta kultur arloko erakunde publikoetan erabili ohi da.

 DSpace
Jatorria
Egilea(k)Massachusettseko Teknologia Institutua eta HP Labs (en) Itzuli
Sorrera-urtea2002
Azken bertsioa8.0
Ezaugarriak
EuskarriaJava makina birtual
Programazio-lengoaiaJava eta Angular (en) Itzuli
Irakur dezakaPreservation Metadata: Implementation Strategies (en) Itzuli
Idatz dezakePreservation Metadata: Implementation Strategies (en) Itzuli
Egile-eskubideakcopyrightduna
Lizentzia3-clause BSD License (en) Itzuli
Ekoizpena
GaratzaileaDuraSpace (en) Itzuli
Fikzioa
Erabiltzen duJakarta Server Pages (en) Itzuli
duraspace.org…
Iturri-kodeahttps://github.com/DSpace/DSpace

Kodea 2002an askatu zuten, HP eta MITen arteko aliantzaren ondorioz. BSD lizentzia bidez zabaltzen da, erabiltzaileei softwarea behar bezala pertsonalizatzeko edo hedatzeko aukera ematen diena.

Mundu mailako ikerketa-erakunde askok DSpace erabiltzen dute gordailu digitaletako hainbat beharri erantzuteko:

  • Gordailu instituzionalak
  • Ikasteko objektuen gordailuak
  • Tesi elektronikoak (eTheses)
  • Erregistro elektronikoen administrazioa
  • Preserbazio digitala
  • Item digitalen argitalpena

Duen webgune ofizialaren arabera munduko 3.000 erakunde baino gehiagotan instalatuta dago DSpace.[1] Horietako batzuk dira Euskal Herriko Unibertsitatea (ADDI izeneko gordailua kudeatzeko) eta Mondragon unibertsitatea.

Gordailu digitaletarako beste soluzio batzuk badira, hala nola E-Prints edo Fedora Commons.

DSpace Fundazioa

aldatu

2007ko uztailaren 17an, HP eta MITek batera iragarri zuten DSpace Foundation erakundea sortuko zela, irabazi asmorik gabeko erakundea, DSpace komunitateari lidergoa eta euskarria eskaintzeko asmoz.

DuraSpace eta LYRASIS

aldatu

2009ko maiatzaren 12an, Fedora Commons-ek (ez du zerikusirik Fedora Core eta Red Hat-ekin) eta DSpace Fundazioak DuraSpace izena duen irabazi-asmorik gabeko erakunde bateratua sortu zuten, duten misio komunean lankidetza bultzatzeko.[2] Helburua da lidergoa eta berrikuntza eskaintzea hodeian oinarritutako kode irekiko teknologietan, batez ere liburutegi, unibertsitate, ikerketa-zentro eta kultura-ondareko erakundeetarako. DuraSpace-k lidergoa eta euskarria eskaintzen die DSpace zein Fedora Commons komunitateei.

DuraSpace eta LYRASIS fundazioek bat egin 2019ko uztailean, eta orain LYRASIS da lidergoa eta euskarria ematen dituena.

Garapen komunitarioaren eredua

aldatu

DSpace komunitatearen garapen-ereduak Apache Software Foundation-enean oinarritzen da. Erabiltzaileak oinarrian daude eta horien arteko batzuek garatzaileen azpimultzoa osatzen dute. Azken horietako batzuek nukleoaren kodea garatzen kolaboratzen dute eta laguntzaile horien garapena banaketa batean biltzen da, ebaluatzaile talde baten (committers deitutakoak) esku jarriz. Talde horren lana da kodeak garapen-dokumentazioaren jarraibideak betetzen dituela bermatzea, eta DSpace garatzeko estrategian benetan laguntzen duela (estrategia hori ere komunitate osoak erabakitzen du).

Teknologia

aldatu

DSpace Javaz dago idatzita eta datu-base erlazional batean oinarritzen da, PostgreSQL eta Oracle aukeran eskainiz. Bi interfaze ditu, bata klasikoa (JSPUI), JSP eta Java Servlet API teknologietan oinarrituta, eta bestea (XMLUI) Apache Cocoon-en (XML eta XSLT erabiliz) oinarritua. OAI-PMH protokoloarekin guztiz bateragarria da DSpace, eta METS (Metadata Encoding and Transmission Standard) software-paketeak esportatzeko gaitasuna du.

Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu