Wikipedia

Carme Valls

Kataluniar medikua eta politikardia

Carme Valls Llobet (Bartzelona, 1945eko maiatzaren 21a) Kataluniako politikari eta medikua da, endokrinologian eta medikuntzan espezializatua, generoaren ikuspegitik. «Emakumea, Osasuna eta Bizi Kalitatea» programa zuzentzen du Osasun Analisi eta Programen Zentroan (CAPS).[1] 1999 eta 2006 bitartean, Kataluniako Parlamentuko diputatu izan zen V. eta VI. legegintzaldietan, Kataluniako Sozialisten Alderdian - Ciutadans pel Canvi.

Carme Valls


First Secretary of the Parliament of Catalonia (en) Itzuli

1999ko azaroaren 5a - 2003ko irailaren 23a
← Raimon Escudé i Pladellorens (en) Itzuli - Anna Miranda i Torres (en) Itzuli →

Kataluniako Parlamentuko diputatua

1999ko urriaren 25a - 2006ko azaroaren 10a
Barrutia: Bartzelona
Bizitza
JaiotzaBartzelona, 1945eko maiatzaren 21a (78 urte)
Herrialdea Katalunia
Hezkuntza
HeziketaBartzelonako Unibertsitatea
Hizkuntzakkatalana
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakendokrinologoa, politikaria, unibertsitateko irakaslea, idazlea eta medikua
Lantokia(k)Bartzelona
Enplegatzailea(k)Bartzelonako Unibertsitatea
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Kataluniako Sozialisten Alderdia

Patologiei eta tratamenduei buruzko azterketen diseinuan eta azterketetan gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunak sartzea da haren aldarrikapen garrantzitsuena.

Biografia aldatu

Medikuntzako lizentziaduna da Bartzelonako Unibertsitatean, 1962tik 1968ra bitartean. Demokratikoki aukeratu zuten, eta 1966an Bartzelonako Unibertsitateko Ikasleen Sindikatu Demokratikoaren fundazioan parte hartu zuen, La Caputxinada deritzon ekitaldian.

"Emakumea, Osasuna eta Bizi Kalitatea" programa zuzentzen du Osasun Azterketa eta Programen Zentroan (CAPS). GKE horretako kidea da 1983tik, eta lehendakariordea.[2] Erakundearen helburua da osasunean eta osasun-zerbitzuetan dauden genero-desberdintasunak ikertzea eta agerian jartzea, eta emakumeei informazioa eta baliabideak eskuratzea, bizi-kalitatea hobetzeko. «Emakumeak eta gizonak: desberdintasunen epidemiologia» irakasgaiaren irakasle izan da Bartzelonako Unibertsitatean.

Katalunia Siglo XXI Fundazioko lehendakaria eta Kataluniako Parlamentuko diputatua PSCren (Ciutadans pel Canvi), Kataluniako Parlamentuko hauteskundeetarako (1999 eta 2003[3]).

Medikuntza genero-ikuspegitik aldatu

Osasun Zientzien, Medikuntzaren, Erizaintzaren eta Psikologiaren unibertsitate-ikasketetan Desberdintasunaren Zientzia sartzearen alde dago Valls.[3][4][5] Espainian aitzindari izan zen emakumeen eta gizonen arteko hilkortasun- eta morbilitate-desberdintasunei buruzko ikerketa medikoaren eremuan alerta planteatzen, Míchigango Unibertsitateko Lois Verbrugge-ren lan-ildoari eta ikertzaileen nazioarteko mugimendu bati jarraituz. Mugimendu horrek, 90eko hamarkadan, emakumeak saiakuntza klinikoetan sartzea eta emakumeen ohiko arazoak aztertzeko aplikatutako zehaztasun zientifikoa bultzatu zituen.

XX. mendearen amaieran hasi ziren aztertzen eta frogatzen emakumeengan maizenik eragiten zuten gaixotasunetan desberdintasunak zeudela, gaixotasun kronikoen prebalentzia handiagoa zela eta emakumeen artean osasun-zerbitzuak erabiltzen zirela, emakumeen eta gizonen alderdi psikosozialek eragindako arriskuen ondorioz.[4]

Gizonen eta emakumeen arteko desberdintasun biologikoa, Vallsek dioenez, inola ere ez da gutxiagotasunaren seinale.

Uste dut iritsi dela garaia erredukzionismo etiologiko guztiak saihesteko eta arazo konplexuei irtenbide sinplistarik eman ezin diegula jakiteko. Emakumeen biologian dauden desberdintasunak desberdintasunak dira, eta ez gutxiagotasunak. Emakumeen minaren eta nekearen kausak aztertzeko unean kontuan hartzea premia zientifikoa da. Genero-estereotipoek emakumeei gertatzen zaiena beheragokotzat jo nahi dute beti. Hurbilketa zientifikoek beren problemen benetako etiologiak hobeto ezagutzen lagunduko dute. [3]

Horrez gain, farmazia-industriak emakumeak merkatuko objektu gisa erabiltzen dituela salatzen du Valls-ek. Horretarako, emakumeengan eta animalia emeengan aztertu gabeko ondorioak dituzten botikak sartzen ditu, eta osasun-arazo larriak eragin dizkie emakumeei.

Dibulgazio medikoko zenbait liburu idatzi ditu, eta Mujeres y Salud (MyS) aldizkariaren erredakzio-kontseiluko kide da. Aldizkari hori 1996an sortu zen CAPSeko Mujer, Salud y Calidad de Vida programak argitaratu zuen, eta “0” zenbakia “20 Anys de Feminisme” jardunaldi feminista katalanetan agertu zen.[3][6][7]

Argitalpenak aldatu

  • Ante una edad difícil: psicología y biología del adolescente (1992) Joan Corbella i Roig-ekin
  • Mujeres y hombres: salud y diferencias (1994)
  • Primeros auxilios (1996)
  • No se deje amargar la vida: evitar el cansancio crónico y el dolor de cabeza (1996)
  • Ejercicio y salud: cómo mantenerse en forma con el ejercicio físico (1997)
  • Mujeres invisibles (2006)
  • Mujeres, salud y poder (2009)
  • Medio ambiente y salud (2018) Cátedra argitaletxea. Colección feminismos ISBN 978-84-376-3794-5[8]

Sariak eta aintzatespenak aldatu

  • 2018 Komunikazio ez-sexistako Praktika Egokien Saria, Kataluniako Emakume Kazetarien Elkarteak emana.[9]
  • 2019 Valentziako Unibertsitateko Domina.[10]
  • 2023 Honoris causa doktore Gironako Unibertsitatean.[11]

Ikus gainera aldatu

  • Gure gorputzak, gure bizitza

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ «CAPS - Centre d'Anàlisi i Programes Sanitaris | RedCAPS - CAPS redcaps - CAPS - Centre d'Anàlisi i Programes Sanitaris» www.caps.cat.
  2. ↑ «CAPS - Centre d'Anàlisi i Programes Sanitaris» www.caps.cat.
  3. ↑ a b c d Nuria del Viso. Entrevista a Carme Valls Llobet. FUHEM Ecosocial.
  4. ↑ a b «La ciencia de la diferencia» Revista Mètode 9 de febrero de 2017.
  5. ↑ TV3. La ciència de la diferència. .
  6. ↑ Mujeres y Salud - Revista de comunicación científica para mujeres. .
  7. ↑ Mujeres RTVE y los programes de RNE 'Gente despierta' y 'Feminismes', Premios de Comunicación no sexista 2018 - RTVE.es. 22 de noviembre de 2018.
  8. ↑ «Medio ambiente y salud» www.catedra.com.
  9. ↑ «Premios de Comunicación no Sexista 2018» 39ymas 25 de noviembre de 2018.
  10. ↑ «Medalla de la Universitat a Carme Valls, impulsora de la medicina des de la perspectiva de gènere» www.uv.es.
  11. ↑ Coll, Josep. (2023-01-30). «La UdG concedirà la distinció honoris causa a la metgessa Carme Valls Llobet» Diari de Girona.

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Carme_Valls&oldid=9262386"(e)tik eskuratuta