Wikipedia

Carla Cordua

Txiletar filosofoa

Carla Cordua Sommer (Los Angeles, Txile, 1925eko abenduaren 25a) txiletar filosofoa da, hogei bat liburu idatzi ditu eta Txileko Hizkuntza Akademiako kidea da. Giza eta Gizarte Zientzien Sari Nazionala jaso zuen 2011n.

Carla Cordua

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakCarla Cordua Sommer
JaiotzaLos Ángeles (Txile), 1925eko abenduaren 25a (98 urte)
Herrialdea Txile
Lehen hizkuntzagaztelania
Familia
Ezkontidea(k)Roberto Torretti (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaInstituto Pedagógico de la Universidad de Chile Pedagogia : filosofia
Friburgoko Unibertsitatea doktoretza : filosofia
Koloniako Unibertsitatea doktoretza : filosofia
Madrilgo Complutense Unibertsitatea doktoretza : filosofia
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfilosofoa, philosophy teacher (en) Itzuli, editorea eta idazlea
Enplegatzailea(k)Txileko Unibertsitatea
Concepcióngo Unibertsitatea
University of Puerto Rico (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaAcademia Chilena de la Lengua (en) Itzuli

Biografia aldatu

Carla Cordua —Los Angelesen jaio bazen ere Killotan-en inskribatu zuten— Aconcagua ibarrean hazi zen.

Filosofia ikasi zuen Institutu Pedagogikoan 1948an.

1952an, Alemaniara joan zen, Txileko Unibertsitateak beka emanda. Han, lehenbizi Koloniako Unibertsitatean egin zituen ikasketak, eta, ondoren, Freiburgekoan.[1]

Azken ikasketa-etxe horretan Alemaniako Errepublika Federaleko gobernuaren beka jasota Roberto Torretti filosofoa ere bazegoen. Txiletar biak 1953an ezkondu ziren eta Friburgon egon ziren hurrengo urtera arte, Txilera itzuli ziren arte.

1956an New Yorkera iritsi zen senarrarekin, Nazio Batuetan kargu bat lortu baitzuen. Hurrengo urtean, Washington D.C.n egiten den Filosofiako Amerikarteko Kongresuan parte hartu zuen, eta Domingo Marrero filosofo eta teologoa ezagutu zuen. Domingo Marrerok Puerto Ricoko Unibertsitatean irakastera gonbidatu zuen, eta han lan egin zuen 1961 arte. Berrogei urte geroago, 2001ean, erakunde horrek irakasle emeritu titulua eman zion eta bere eta Torrettiren ohorez sinposio bat antolatu zuen.

 
Cordua, Giza Zientzien Sari Nazionala jasotzen.

1961eko urte hartan, Cordua Txilera itzuli zen, David Stitchkin Kontzeziako Unibertsitateko errektoreak, senarrarekin batera, erakunde horretako Filosofia Departamentuko kide izatera gonbidatu baitzuen.[2]

1970ean, bi filosofoek Txile utzi zuten berriro. Horri dagokionez, Corduaren esanetan, "Txiletik joan ginen, oso aspertuta geundelako unibertsitate-erreforma deiturikoarekin eta 1970eko hamarkadako borrokekin, Allende hautatu aurretik. Puerto Ricoko Unibertsitatera seihileko bat pasatzera deitu ziguten. Eta 28 urtez geratu gien. Ez gara bizi ez Herri Batasuna ez diktadura militarra".[3]

1976an Filosofiako doktore-gradua lortu zuen Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean, José María Sánchez de Muniaín Gil-en zuzendaritzapean.

Behin betiko Txilera itzultzean, lehenbizi Unibertsitate Katolikoko Filosofia Institutuan eman zituen eskolak, eta bost urteren ondoren, bere Alma mater-era pasatu zen.

1964an, Txileko Unibertsitateko Matematika Zientzien Fakultateko Giza Ikasketen Zentroa sortu zuen —José Echeverría, José Ricardo Morales eta bere senarrarekin, lehen zuzendari bihurtuko zena—, eta Txileko Filosofia Elkarteko lehendakaria izan zen.[1][4]

Revista de Observaciones Filosoficas (ISSN 0718-3712) aldizkariaren Argitalpen Kontseiluko kidea da.

Txileko Hizkuntzaren Akademiako kide osoa (2001), 28. besaulkia hartzen duena, Txileko Unibertsitateko Filosofia Fakultateko Filosofia Aldizkariko zuzendaria izan da (2001-2011), eta haren irakasle titularra da.[5] * Giza eta Gizarte Zientzien Sari Nazionala, 2011.

Torrettirekin bizi da Los Dominicasen, hiru mailako etxe batean, eta aitortu du "sukaldean aritzea asko gustatzen zaiola", eta egunero egiten duela.[3]

Memoria Chilenak azpimarratzen duenez, "Carla Corduaren izena, zalantzarik gabe, gure herrialdeko pentsamendu kritiko eta filosofikoaren tradiziorik onenarekin lotuta dago, eta, gainera, emakume talde bikainaren barruan dago, Txileko intelektualen mundu baztertzailean hainbestetan aurrera egitea lortu baitute".[1]

Haren ikerketek, batez ere, "alemanezko hiru filosoforen lana" dute ardatz: Kant, Hegel eta Wittgenstein, "gai bat izan dira, bai irakaskuntzan, bai bizitzan zehar argitaratu dituen lanetan", baina ez da haietara mugatzen, haren interesa eta pentsamendua ondoren filosofoetara ere hedatzen da; Jean Paul Sartre,Wilhelm Dilthey, Edmund Husserl, Martin Heidegger eta Peter Sloterdijk.

Sariak eta aintzatespenak aldatu

  • Andrés Bello 2001 merezimenduaren saria (izen bereko unibertsitateak emana)
  • 2002ko Saiakerako Altazor Sarian finalista, Ideas y concurrencias lanagatik.
  • 2002. urtean argitaratutako Literatur Lan Onenen Saria, Ideas y concurrencias lanagatik (Liburuaren eta Irakurketaren Kontseilu Nazionala)
  • 2004ko Saiakerako Altazor Sariaren finalista, Cabos sueltos lanarekin.
  • 2005eko Entseguko Altazor Sarian finalista Nativos de este mundo lanarekin.
  • Jorge Millas 2006 saria (Txileko Unibertsitate Australak emana)[6]
  • Merituaren domina Amanda Labarca 2007[4]
  • 2007ko Saiakerako Altazor saria, Partes sin todo[7]
  • 2011ko Saiakerako Altazor Sarian finalista, Descifrando la ocasión lanarekin.
  • 2011ko Giza eta Gizarte Zientzien Sari Nazionala (ex aequo Roberto Torrettirekin)
  • Santiago 2012ko Udal Literatura Saria, Saiakera kategorian, Pasar la raya.
  • De todas Layas (Liburuaren eta Irakurketaren Kontseilu Nazionala) 2020an argitaratutako literatura-lan onenen saria

Lanak aldatu

  • Mundo Hombre Historia. De la filosofía moderna a la contemporánea (1969) Ediciones de la Universidad de Chile, Santiago de Chile
  • El concepto de arte en la estética de Hegel, Universidad Complutense de Madrid, T9566. : José Zuzendaria María Sánchez de Muniaín Gil. Tribunala: José Todolí Duque, Sergio Rábade Romeo, José Luis Pinillos Díaz, Francisco José León Tello
  • Idea y figura. El concepto hegeliano de arte (1979), Editorial Universitaria, Río Piedras
  • El mundo ético: ensayos sobre la esfera del hombre en la filosofía de Hegel (1. edizioa). Bartzelona: Anthropos. 1989. ISBN 978-84-7658-145-2. 
  • Variedad en la razón. Ensayos sobre Kant (1ª edición). Río Piedras: Editorial de la Universidad de Puerto Rico. 1992. ISBN 9780847728350. ( Roberto Torretti-rekin)
  • Explicación sucinta de la filosofía del derecho en Hegel (1. edizioa). Sta. Fe de Bogotá: Temis. 1992. ISBN 9788482725307. 
  • Gerencia del tiempo: Ensayos sobre Sartre (1. edizioa). Mérida de los Andes: Comisión de Publicaciones de la Universidad de los Andes. 1994. ISBN 978-980-221-764-9. 
  • Wittgenstein. Reorientación de la filosofía (1. edizioa). Chile: Dolmen Ediciones S.A. 1997. ISBN 978-956-201-327-7. 
  • Luces oblicuas (1. edizioa). Santiago de Chile: Cuarto Propio. 1997. ISBN 978-956-260-106-1. 
  • Tratando con el pasado
  • Gerencia del Tiempo. Ensayos sobre Sartre
  • Filosofía a destiempo: Seis ensayos sobre Heidegger (1. edizioa). Chile: Red Internacional del Libro Ltda. 1999. ISBN 978-956-284-088-0.  pp. 79–96
  • Ideas y ocurrencias (1. edizioa). Chile: Red Internacional del Libro Ltda. 2001. ISBN 978-956-284-166-5. 
  • Cabos sueltos (1. edizioa). Chile: Penguin Random House Grupo Editorial. 2003. ISBN 978-956-262-169-4. 
  • Nativos de este mundo (1. edizioa). Chile: Universitaria S.A. 2003. ISBN 978-956-11-1684-9. 
  • Verdad y sentido en la "crisis" de Husserl (1. edizioa). Chile: Red Internacional del Libro Ltda. 2004. ISBN 978-956-284-367-6. 
  • Partes sin todo (1. edizioa). Chile: Penguin Random House Grupo Editorial. 2006. ISBN 978-956-262-249-3. 
  • Incursiones (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2007. ISBN 978-956-314-000-2. 
  • Sloterdijk y Heidegger : la recepción filosófica (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2008. ISBN 978-956-314-027-9. 
  • Once ensayos filosóficos (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2010. ISBN 978-956-314-091-0. 
  • Descifrando la ocasión: prosas breves (1. edizioa). Santiago de Chile: Catalonia. 2010. ISBN 978-956-324-049-8. 
  • Pasar la raya (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2010. ISBN 978-956-314-154-2. 
  • Wittgenstein (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2013. ISBN 978-956-314-214-3. 
  • Apuntes al margen (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2014. ISBN 978-956-314-302-7. 
  • Perspectivas (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2017. ISBN 978-956-314-341-6. (con Roberto Torretti)
  • Estudios sobre Hegel (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2019. ISBN 978-956-314-436-9. 
  • De todas layas (1. edizioa). Santiago de Chile: Ediciones Universidad Diego Portales. 2019. ISBN 978-956-314-434-5. 

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ a b c El lúcido pensamiento de una hija del siglo XX, presentación de Cordua en el portal Memoria Chilena, acceso 06.07.2011
  2. ↑ Cronología de Torreti en el portal Memoria Chilena, acceso 06.07.2011
  3. ↑ a b Margarita Serrano. Tengo una vocación para complicarme la vida, entrevista, El Mercurio, 07.01.2006; acceso 06.07.2011
  4. ↑ a b Filósofa Carla Cordua premiada con Medalla 'Amanda Labarca' 2007, Universia, 30.11.2007; acceso 06.07.2011
  5. ↑ Nómina de miembros de la Academia Chilena de la Lengua, Instituto de Chile; acceso 06.07.2011
  6. ↑ Universidad Austral premia a Dra. Carla Cordua, destacada filósofa chilena[Betiko hautsitako esteka], Universia, 10.09.2006; acceso 06.07.2011
  7. ↑ Carla Cordua en el portal del Premio Altazor; acceso 06.07.2011

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Carla_Cordua&oldid=9235789"(e)tik eskuratuta