COVID-19aren eragina abiazioan

2019-2020ko koronabirus-gaixotasunaren pandemiak eragin nabarmena izan zuen abiazioaren industrian, bidaietan izan diren murrizketengatik eta hegaldien eskaera murrizteagatik. Horren ondorioz, hegazkinak hutsik joan ziren aireportuen artean, hegaldiak bertan behera utzi zituzten, aireportuak itxi zituzten eta hegazkin gehienak lehorrean gelditu ziren. Airelineek zuzeneko eragina izan zuten COVID-19 gaixotasuna munduan zabaltzen zen einean. Aire Garraioaren Nazioarteko Elkarteak 2020ko apirilaren 14an egindako laugarren txostenaren arabera, bidaiarien salmentagatiko diru-sarrerak % 55 murriztuko dira 2020rako. 3. Hegazkinen fabrikatzaileek eta aireportuetako operadoreek ere langileak kaleratu dituzte. Iruzkingile batzuen arabera, hegazkingintzaren historian inoiz aurkitu den krisirik okerrena izan da.

Munduko Osasun Erakundeak (OME) nazioarteko alerta bat ezarri zuen, Wuhanen agertu berri zen koronabirus brotea zela eta, Txinak bere gain aire harresi bat ezartzen hasi zelarik. COVID-19ak abiazio komertzialaren historiako krisirik handiena eragin zuen. 2020ko martxoaren amaieran, mundu mailako bidaiarien % 98ko murrizketa larrien eraginpeko merkatuetan zeuden, hala nola, iritsitako bidaiarientzako berrogeialdiak, bidaia-debekuak edo mugen itxierak (IATA). Hala ere, 2020ko ekainaren 15ean Europar Batasunak bere barne-mugak eta aireportuetako pistak berriro ireki zituen eta lehen bidaiari-hegaldiak aireratzea programatu zen, hiru hilabete baino gehiagoko hibernazioaren ondoren. Espainian, 2020ko ekainaren 21erako ireki zuten berriro EBko bidaiarien kasuan, eta berrogeialdirik gabe.

Bertan behera utzitako lehen hegaldiak aldatu

Aire-trafikoaren beherakada bereziki 2020ko martxoaren 16ko astetik aurrera hasi zen nabaritzen, mugen eta konfinamenduen itxierak Europan eta Amerikan nagusitzen hasi zirenean. Eragina askoz handiagoa izan zen nazioarteko merkatuetan etxeko merkatuetan baino, horiek izan baitziren airelineen babesleku jarduera-maila jakin bati eusteko. 2020ko martxoaren hasieran hegaldi guztien % 10 bertan behera geratu ziren, 2019ko datuekin alderatuta. Pandemiak aurrera egin ahala, martxoaren amaieran % 40 eta % 60 arteko hegaldi-mugimendu gutxiago erregistratu ziren, eta nazioarteko hegaldiak izan ziren kaltetuenak

Asiak 2020ko urte hasieratik jasan zituen pandemiaren ondorioak, eta 2020ko urtarrilaren amaieratik aire-zirkulazioaren beherakada jasan zuen. 2020ko martxoaren hasieran, etxeko merkatuaren berreskuratze partziala izan zuen, eta hilabete horretan atzeraldi bikoitza bihurtu zen.

Gaixotasunaren hedapenaren lehen instantzian, Txina kaltetuen kopuru handia zuen herrialde bakarra zenean, birusaren hedapena saihesteko lehen neurriak hartu ziren, kutsatutako eskualdeetara hegan egiteko arrisku potentziala ulertuta. Orduan, AEBko Gobernuak herrialdean sartzea debekatu zien Txinan egon berri ziren pertsonei. Hau da, merkatu hori amerikar airelineentzat itxi zuen, eta horrek ez zuen eragin sakonik izan bi arrazoirengatik: lehenik eta behin, Txinara hegan egiten zuten Amerikako airelineak munduko 3 airelinea handienak ziren, United Airlines, Delta Airlines eta American Airlines. Azken horiek, tamaina handia dutenez, merkatu ez-funtsezko baten itxierari aurre egin ziezaioketen Txinari, ikusi zenez, merkatu hori oso nazionalizatua zegoen. AEBtako gobernuak, Txinara ez bidaiatzea eskatzeko alerta bat eman ondoren, Txina bisitatu zuten atzerritarren sarrerari betoa jarriko ziola iragarri zuen, AEBetako herritarren zuzeneko senideei izan ezik.

Tedros Adhanomek esan zuen ez zegoela nazioarteko trafikoa mugatzeko arrazoirik. "Ez dago arrazoirik nazioarteko bidaietan eta merkataritzan beharrik gabe eragina izango duten neurriak hartzeko. Herrialde guztiei dei egiten diegu ebidentzian oinarritutako eta sendoak diren erabakiak inplementatzeko ", azaldu zuen. (Adhanome, Tedros, BBC egunkaria, 2020).

Hala ere, AEBetako Estatu Departamentuak 4. mailako bidaia-alerta bat igorri zuen Txinarako, bere ohartarazpen-eskalako altuena, eta bertan esplizituki eskatzen zuen Asiako herrialdera "ez bidaiatzea".

Egoera ez zen nabarmen okertu hegazkinentzat, harik eta birusa hedatzen hasi zen arte; birusa Hego Koreara hedatu zenean, Hego Korearako hegaldiak bertan behera geratu ziren; birusa Iranera hedatu zenean, Iranera hegaldiak bertan behera geratu ziren, eta gauza bera gertatu zen Italiarekin. Italiatik birusa Europa osora zabaldu zen unea egoera benetan serioa izaten hasi zenean izan zen.

Europa munduko abiazio komertzialaren funtsezko merkatuetako bat da, eta bertan kokatzen dira munduko 4., 5. eta 6. airelinea handienak. Europa Erdialdean, Lufthansa Taldea (Lufthansa, Austrian Airlines, Swiss Airlines, Brussels Airlines eta Eurowings), Frantzian eta Herbehereetan, Air France-KLM Taldea (Air France, KLM Royal Dutch Airlines eta Transavia) eta, Espainian, Erresuma Batua eta Irlandan, IAG (International Airwlines up). Konpainia horien egoera jasanezina bihurtu zen Europa pandemiaren epizentroa bihurtu zen unetik, inoiz ez baitzen izan jendeak bidaiatu nahi duen leku bat. Gainera, Aireko Nabigazioaren Segurtasunerako Europako Erakundearen (Eurocontrol) arabera, aire-trafikoak % 89 inguruko murrizketa izan zuen 2020ko apirilean, aurreko urteko hilabete berarekin alderatuta.

Egoera horiare gehiago okertu zen 2020ko martxoaren 11n Donald Trump AEBko presidenteak hitzaldi ospetsu bat egin zuenean telebistan, Europatik hegaldi transatlantikoak debekatzeko. Historian aurrekaririk izan ez duen neurri gogor hori kolpe gogorra izan zen distantzia luzeko hegazkinentzat, eta ibilbide transatlantikoak izan ziren garrantzitsuenak aire-garraioaren sektore honetarako, AEBen eta Europaren arteko harreman kultural, ekonomiko eta politiko ugarien ondorioz.

Bestalde, kostu baxuko airelineak erresilienteenak izan ziren eta 2020ko martxoaren lehen erdira arte ez zirela hegaldien eskaintza murrizten hasi eta Ethiopian Airlines konpainiako hegaldiek normaltasunez jarduten jarraitzen zuten.

COVID-19aren krisia hegazkingintzaren historiako etenik handiena izan zen. Egunero 1700 hegazkin baino gehiagok zeharkatzen zuten Atlantikoa Europatik AEBra joateko eta alderantziz. Neurri horren eraginpean zeuden pertsonen kopurua garrantzitsua zen, eta hortik harago, hegaldi horiek errentagarrienak ziren airelineentzat. AEB eta Europa arteko bidaiak urteko 130.000 milioi dolarreko negozioa dira. Baina debeku horren ondorioz, krisia ez zen Europako airelineetan bakarrik islatu, debeku hori eragina izaten ari zen AEBetako hiru airelinea handietan ere. Munduko 6 airelinea handienek % 14 eta % 12 arteko galerak izan zituzten burtsan, eta krisi sakon batean sartu ziren.

COVID-19aren krisiak ondorio garrantzitsuak ekarri zizkion epe luzera aireko garraioaren eskaintzari; aire-sektorea murriztu eta kontzentratu egin zen. Airelinea batzuen beherakada, eta plantillaren doikuntzen ere gertatu ziren.

Eskaintzaren aldaketa aldatu

Hegaldiak bertan behera gelditu ahala, eskaintza aldatuz joan zen. Covid-19aren krisiak ondorio garrantzitsuak ekarri zituen epe luzera aireko garraioaren eskaintzan. Alde batetik, aire-sektorea murriztu eta kontzentratu egin zen. Ikusi dugu ondorioz airelinea batzuen beherakada, eta baita plantilletan izan ziren doikuntzak. Alderdi honetan, garrantzia hartu zuen gauzetako bat estatuen dirulaguntza publikoen arteko desberdintasuna izan zen, ikuspegi komunik ez egotekoak konpainien arteko lehia desitxuratzen baitzuen. Sareko airelineak izan ziren kaltetuenak krisialdi honetan, izan ere, nazioarteko merkatuen susperraldia motelagoa izango zen. Adibidez, British Airways, KLM, Emirates edo Singapore Airlines izan ziren kaltetuenetarikoak. Bestetik, karga airez bidaltzearen kostua ere azkar aldatu zen. Ozeano Barean zehar karga bidaltzearen kostua hirukoiztu egin zen 2020ko martxoaren amaieran. Karga-ahalmen doitua % 4,4an jaitsi zen 2020ko otsailean; aire-kargaren eskaera, berriz, % 9,1 jaitsi zen, baina bidaiarien zirkulazioan ia geldirik zegoenez, edukiera are gehiago murriztu zen, munduko aire-kargaren erdia bidaiarien hegazkinez garraiatzen baita. Horren ondorioz, aire-pleitaren tarifak igo egin ziren: karga transatlantikoetan 0,80 dolar kilogramokotik, 2,50-4 bitarteko dolar kilogramora pasa ziren. Horrek bidaiarien airelineak karga-hegaldi hutsak egitera bultzatu zituen.

Gauzak horrela, karga-airelineek berriz jarri zituzten martxan hegazkin biltegiratuak, petrolioaren prezioen jaitsieraren laguntzaz. Bidaiari airelineak, beraien hegazkinak karga hegazkin bihurtuz. 2020ko martxoaren amaierarako, karga-ahalmena % 35 murriztu zen aurreko urtearekin alderatuta: Ipar Ameriketatik Asiara Pazifikotik ziren hegaldietan % 17 jaitsi zuen ahalmena (% 19 kontrako norabidean), Asia-Ozeano Baretik Europara % 30 jaitsi zuen, eta Asia barrualdean % 35 murriztu zen. Ahalmen-murrizketen ondoren, eskaera %23 jaitsi zen 2020ko martxoan, eta hori garraio-tarifa altuagoetan gertatu zen: Txina/Hong Kongetik, 2020ko martxoaren 2tik 2020ko apirilaren 6ra % 158 gehiago Europara eta % 90,5 gehiago Ipar Amerikara. Maiatzean, Shangaitik Ipar Amerikara 12$/kg eta Europara 11$/kg arteko pleita-tarifak zeuden. Karga-eskasia gutxitu egin daiteke munduko krisi ekonomikoak eskaria murrizten badu. OMCak, hau da, Munduko Merkataritza Erakundeak, iragarri zuen munduko merkataritza % 13tik % 32ra murriztu zela 2020an. Kaltetua irten zen beste zerbait herrialde askoren arteko nazioarteko posta izan zen eta erabat gelditu zen, bai etxeko zerbitzua eteteagatik, bai garraio faltagatik.

Lehenago aipatu bezala, COVID-19aren eraginak, bai pandemiagatik herrialde kaltetuenetan baina baita mundu mailan izan ziren nabariak. Hori bai, 2021eko martxoaren bukaeratik aurrera joera-aldaketa bat nabaritu zen. Zehazki, 2021eko azaroaren 22ko astean, mundu osoan programatutako hegaldien kopurua % 38,5 igo zen, gutxi gorabehera, 2020ko aste berarekin alderatuz. Bestalde, COVID-19ak Txinatar abiazioan beherakada historikoa eragin zuen 2020ko otsailaren 17ko astean, hegaldi-kopurua % 70,8an jaitsi baitzen. Hala ere, 2020eko irailaren 28ko astean, pandemia hasi zenetik, hazkunde txiki bat izan zuen lehen aldiz. Honek, ordea, bi aste besterik ez zuen iraun. Hurrengo igoera 2021eko otsailaren 8ko astean izan zen, aurreko urteko aste berarekin alderatuz ia %47a igo baitzen, eta hurrengo asteetan berdin jarraitu zuen. Gauzak horrela, 2021eko abuztuaren 23ko astean beherakada bat izan zen berriro, eta irailaren 13ko astera arte iraun zuen. Orduan % 1 inguruko igoera izan zuen. Honek ez zuen asko iraun, hegaldi programatuek beheranzko bidea hartu baitzuten astebete geroago.

Espainiar estatuaren kasuan, orain arteko galerarik handiena 2020ko apirilaren 20ko astean izan zen, % 95 baino gehiagoko jaitsiera batekin. Hala eta guztiz ere, 2021eko martxoaren 29ko astetik aurrera, hegaldi programatuak areagotzen hasi ziren, eta azaroaren 22ko astean % 234,5ra igo ziren aurreko urteko aste berarekin alderatuta.

Eskariaren aldaketa aldatu

Krisi turistikoaren ondorioz, bidaiarien eskaria izugarri jaitsi zen. Lehenik eta behin, nazioarteko bidaiarien eskaria 2019ko maila baino % 75,6 txikiagoa izan zen, baita Barne-eskaera, % 48.8an jaitsi baitzen 2019 urtekoarekin alderatuz. Zirkulazio begiratuz, abendu osokoa % 69,7koa izan zen, eta erreserbei dagokionez, 2021eko urtarrilean etorkizuneko bidaietarako egindakoak %70an jaitsi ziren.

Eskualdeka aldatu

Asia-Pazifikoa: urteko eskaria % 80,3 jaitsi zen urtetik urtera 2020an, datu orokorrin okerrena. Abenduan, eskaria % 94,7 jaitsi zen murrizketa zorrotzagoen ondorioz, azaroko datuaren aldean ia aldaketarik gabe (-% 95). Urteko edukiera % 74,1 jaitsi zen urtetik urtera. Okupazio-faktorea 19,5 puntu jaitsi zen (% 61,4).

Europa: trafikoa urte batetik bestera % 73,7 jaitsi zen 2020an. Edukiera % 66,3 jaitsi zen, eta okupazio-faktorea % 18,8 jaitsi zen, % 66,8raino. Abenduan, zirkulazioa % 82,3 jaitsi zen urtetik urtera, azaroko datuekin alderatuta (-% 87).

Ekialde Ertaina: bidaiarien urteko eskaera % 72,9 jaitsi zen urtetik urtera 2020an. Urteko edukiera % 63,9 jaitsi zen eta okupazio-faktorea 18,9 puntu portzentual jaitsi zen, % 57,3raino. Abenduan, zirkulazioa % 82,6 jaitsi zen urtetik urtera, azaroko jaitsiera baino % 86,1 gehiago.

Ipar Amerika: urteko eskaera % 75,4 jaitsi zen urtetik urtera 2020an. Edukiera % 65,5 jaitsi zen eta okupazio-faktorea 23,9 puntu portzentual jaitsi zen, % 60,1era iritsi arte. Abenduan, eskaria moteldu egin zen urtetik urtera, % 79,6, eta azaroko datuekin alderatuta (-% 82,8), oporren estimulua islatzen baitu horrek.

Latinoamerika: trafikoa urte batetik bestera % 71,8 jaitsi zen 2020an, Afrikaren atzetik. Edukiera ahalmena % 67,7 jaitsi zen, eta okupazio-faktorea 10,4 puntu jaitsi zen ehunekotan, % 72,4 arte, hau da, datu orokor altuena alde handiz. Abenduan, eskaerak behera egin zuen (% 76,2) urtetik urtera, eta pixka bat hobetu zen azaroarekin alderatuta (% 78,7).

Afrika: eskaera urte batetik bestera % 69,8 jaitsi zen 2020an. Edukiera ahalmena %61,5 jaitsi zen, eta okupazio-faktorea 15,4 puntu jaitsi zen ehunekotan, % 55,9raino, hau da, baxuena izan zen. Abenduan, eskaera % 68,8 jaitsi zen urtetik urtera, eta hobekuntza nabarmena izan zen azaroko % 75,8ko beherakadarekin alderatuta. Eskualdeko garraiolariek murrizketa batzuk izan zituzten nazioarteko bidaietarako, munduko gainerako lekuekin alderatuta hain gogorrak ez zirenak.

Hegaldien prezioen aldaketa aldatu

Hegaldien prezioek jasan zuten aldaketa oso lotuta dago hegaldien eskaintzarekin. Prezioak eskaintza eta eskariaren arteko orekarekin erlazionatuta daude, eskaintzaren eta eskariaren legeak agertuz. Hauek printzipio ekonomikoak dira, eta, horren bidez, ondasun baten prezioa finkatzen da eskaintzaren kantitatea eta eskari-kantitatea berdinak direnean. Eskaintzaren Legea: produktu edo zerbitzu batetik eskaintzen duten kopuruari egiten dio erreferentzia, merkatuko prezioaren araberakoa, hau da, zenbat eta prezio txikiagoa, orduan eta produktu edo zerbitzu eskaintza txikiagoa.

Eskariaren Legea: kontsumitzaileek merkatuko prezioaren arabera eskatzen duten kopuruari egiten dio erreferentzia, hau da, zenbat eta prezio txikiagoa, orduan eta handiagoa izango da produktuaren eskaria. Beraz, eskaria handitzen bada edo eskaintza murrizten bada, prezioak igo egingo dira. Prezioek izan duten aldaketak aztertuz, 2020an, KPIak (Kontsumorako Prezioen Indizeak) tasa negatiboa izan zuen lehen aldiz 2014az geroztik. Prezioek % -0,5eko urte arteko tasa izan zuten ekitaldiaren amaieran, eta urteko batez besteko tasa -% 0,3koa izan zen, 2016. urtetik lehen aldiz negatibo eta txikiena 2015. urtetik. Birusak inflazioaren bilakaera markatu zuen, jardueraren geldialdia, biztanleriaren konfinamendua, murriztapenek eragindako turismo-sektorearen krisia islatzen baitzuen.

Hegaldien prezioei zegokionez, nazioarteko hegaldiak, % 17,3an jaitsi baitziren, turismoaren sektoreak mugikortasuna eta bidaiak mugatzeagatik jasan zuenzigorragatik. Hala, zifra turistiko guztiek gainbehera izan zuten: turista bisitariak, gastu turistikoa, hoteletako eta hotelez kanpoko ostatuetako gauak edo operatutako hegaldiak, besteak beste. Izan ere, Espainiako atzerriko turismoa % 100an jaitsi zen apirilean eta maiatzean, konfinamenduagatik. INEk (Instituto Nacional de Estadistica) azaldu zuen kolapsoa alarma-egoeran mugak ixtearen ondorio ere izan zela. Jarduera turistikoa ia hutsik geratu zen, eta udako hilabeteetan neurriak gutxitu eta gero, sektoreak prezioak jaitsi behar izan zituen ziurgabetasun handiaren aurrean bidaien gorakada bat esperoz. Ildo horretatik jarraituz, espainiar estatuko pakete turistikoak % 10,6an hondoratu ziren, nahiz eta 2020ko abenduan Espainiako helburuetarako prezioak % 13,9an igo, Gabonetan berriro bidaiatzeko nahiak bultzatuta. Espainiako hegaldien tarifak % 4,7an murriztu ziren. Nazioarteko paketeen kasuan, prezioak % 6an jaitsi ziren urte osoan. 2020ko Abenduan, prezioak % 5an igo ziren nazioarteko mugikortasuna hobetzeagatik.

Hegaldiak ez ziren prezioen beherakada bat jasan zuten bakarrak izan, erregai likidoak adibidez, % 25a baino gehiagoko beherakada bat jasan zuen, abiazioan ere eraginez. Petrolioaren prezioen gorabeherak, oro har, erregaiei eragin zien, % 20a baino gehiago jaitsi baitziren, pandemiari aurre egiteko asmoz, murriztapenengatik mundu osoan eskari txikiagoa zegoelako. Gasolina, berriz, % 8,3an jaitsi zen.

Hegazkintza komertziala aldatu

Hegazkintza komertzialak 65,5 milioi lanpostu sortzen ditu, 2.700.000 milioi dolar ematen dizkio ekonomia globalari, eta mundu osoko turisten % 57 garraiatzen du, Aireko Garraioaren Ekintza Taldeak (ATAG, ingelesez) 2018ko txostenaren arabera.

Gaixotasuna zabaldu zen lehen unean, Txina zen kaltetu-kopuru handia zuen herrialde bakarra, eta AEBetako Gobernuak debekatu egin zuen Txinan duela gutxi egon ziren pertsonak herrialdean sartzea. Hau da, airelinea amerikarrentzat itxi zuen merkatu hori, eta horrek ez zuen eragin handirik izan, Txinara hegan egiten duten airelineak munduko 3 airelinea handienak baitziren: United Airlines, Delta Airlines eta American Airlines. Tamaina handiko konpainiak zirenez, txinatarra bezalako merkatu ez-funtsezkoa ixteko aukera izan zuten. Txinatar merkatua itxi egin zen mundu guztiarentzat, bai gobernuek hegaldiak debekatu zituztelako edo, besterik gabe, eskariak behera egin zuelako, airelineek ez zutela Txinara hegan egiten jarraitzeko arrazoirik. Europa pandemiaren gune nagusi bihurtu zenean, AEBko garai hartako presidenteak, Donald Trumpek, 2020ko martxoaren 11n iragarri zuen Europatik hegaldi transatlantikoak debekatzea. Eragin handia izan zuen distantzia luzeko abiazioan; izan ere, ibilbide transatlantikoak dira aire-garraioaren sektore horretarako ibilbide garrantzitsuenak, AEBen eta Europaren arteko harreman kultural, ekonomiko eta politiko ugari baitaude.

Hala eta guztiz ere, oro har, abiazio orokorraren segmentuak gutxiago jasan zuen pandemiaren eragina, eta bere eragiketa asko, zerbitzu publikoa izateagatik, nahiko normaltasunez egin ahal izan ziren pandemia garaian. Gobernuko flotei, poliziari, suteen itzaltzeari, aire-anbulantziei, hegaldi exekutiboei, fumigazioari eta abarri dagokienez, beharrezkoak izan ziren hegaldiak normaltasunez egin ziren.

Aireko linea komertzialak berrasmatu egin behar izan ziren denboran zehar, ekonomikoki bideragarriak ziren mailetan jarduteko, eta bidaiariak garraiatzeko, karga garraiatzera edo aberriratze-hegaldiak egitera pasatu dira, baina, hala ere, izugarrizko eragina izan zuten beren eragiketetan. Pixkanaka, merkataritza-eragiketak hasi ziren berriro 2020 bigarren erdian, baina herrialde askok ezarritako berrogeialdi- eta murrizketa-mailak zirela eta, erabiltzaileak zuhurragoak ziren beren joan-etorrietarako hegazkin bat aukeratzeko orduan, eta biztanleriaren zati handi batek ez zuen berriro hegan egin nahi, hegaldian zehar kutsatzeko beldurragatik. Horrez gain, negozio-hegaldiak, airelineentzako eremurik errentagarrienetako bat, izugarri murriztu ziren; izan ere, mota horretako erabiltzaileek behar-beharrezkoa duten bidaia egitea erabaki zuten, horretarako bideokonferentziak eginez.

2020 urtean, IATA, Nazioarteko Aire Garraioko Elkartea, balioespen baikorrenetan ere, ez zen aurreikusten aire-zirkulazioa 2019tik 2024ra bitartean suspertzea.

Hegazkin konpainietan izandako eragina aldatu

Kostu txikiko airelineak merkatu handienetan kontzentratu ziren, eta hub aireportuetan sartuko dira, hub-ak hegazkineria komertzialaren argotean, ingelesezko terminoa aireportu jakin batzuetan kontinente arteko hegazkinen trafikorako erabiltzen den espazioari dagokio. Puntu horretatik, hegaldiak hurbilago dauden beste hiri batzuetara banatzen dira, egoera honetan ikusi zen Edukiera doitzeko neurri gisa eta nabarmendu zen ibilbideen murrizketa.

Alexandre de Juniac zuzendari nagusiak eta CEOk ziurtatu zuenez, bidaietan izandako beherakadak 84.000 M $-tik gorako galerak eragin zizkien airelineei 2020. urtean, eta 419.000 M $-ko diru-sarrerak galdutzat eman zituzten, 2019an jakinarazitakoen % 50. IATAk kalkuatu zuen airelineek egunean batez beste 230 M $ galtzen zituztela, eta bidaiari-kopurua 2.200/2.250 milioira jaisten zela, iazko erdia ere bai, 37,54 dolarreko galerarekin garraiatutako bidaiari bakoitzeko.

Lufthansa Europako airelinea handiena zen, eta sarrerengatik munduko laugarrena, 330 aireontziko flotarekin, 274 helmuga 75 herrialde ezberdinetarako bidaiekin. Zürichetik Newarkerako hegaldi bakarrera eta Frankfurtetik Sao Paulora, Chicagora, Montrealera, Tokiora, Bangkokera eta Johannesburgora egindako hegaldietara murriztu zuen distantzia luzeko helmugen eskaintza zabala. 2020ko ekainaren 8an, Austriako koalizio berde-kontserbadoreko gobernuak Austrian Airlinesentzako (Lufthansaren subsidiario bat) laguntza-akordio bat sinatu zuen, 150 milioi eurokoa zergadunen diru-laguntzetan eta 300 eurokoa itzuli beharreko banku-maileguetan.

American Airlinesek, munduko konpainiarik handienak, diru-sarrerak eta flota direla eta, 350 helmuga ditu guztira, horietatik 127 nazioartekoak 65 herrialdetan, eta distantzia luzeko hegaldiak murriztu zituen Miamitik Londresera doan hegaldi batean eta Dallasetik Londresera eta Dallasetik Tokiora zihoazen hegaldietan. Guztira, 3 ibilbide ziren.

Ibilbideak murriztuz eta galdutako hegazkinak minimizatzeaz gain, lanpostuen galerak gertatu ziren. Norwegian-en kasuan, 7.300 langileri (plantillaren % 66,3) aldi baterako lan-erregulazioa aplika zitzaien. Ryanairrek bilera batera deitu ditu sindikatuak murrizketa-neurri berriak iragartzeko, eta pilotuei eta kabinako tripulatzaileei soldatarik gabeko baimenak eskatzeko, jarduerak behera egin zuelako. Espainian, aireko garraioaren sektoreko aldi baterako lan-erregulazioek 30.000 langile ingururi eragin zien.

Negozio-bidaiarien merkatua izan zen, ziurrenik, kaltetuena. Korporazio-jardueretarako hegaldiei berriro ekin aurretik, konfiantza berreskuratu eta osasun-segurtasuna bermatu behar zen. Gainera, lortutako teknologiarik onenekin telelanak gora egin zuela zirudien. Koronabirusaren pandemiak nola eragingo zion behin betiko aireari, eta munduko osasun krisia aurretik ezagutzen zen bezala hegan egiteko modua misterioa zen, baita sektoreko ordezkari gorenentzat ere. Europako eta Estatu Batuetako gobernu-erregulazioek agintzen zuten airelineek tarifak itzul ditzatela hegaldiak bertan behera uzten direnean, baina kasu askotan, airelineek urtea amaitu baino lehen erabili beharreko bidaia-txartelak edo -kredituak eskaini zituzten (airelinea batzuek kupoien leihoa 2022ko maiatzera arte zabaldu zuten). Industriako kabilderrek bidaia-kredituak ahalbidetzeko erregulazioak zabaltzeko erregutu arren, Estatu Batuetako Garraio Departamentuak berretsi zuen airelineek itzulketak eman behar zituztela bertan behera utzitako hegaldiengatik. Bidaia-txartelak baimenduta zeuden bidaia-planak bertan behera utzi zituztenean bidaia-ohartarazpenengatik, etxean egoteko aginduengatik eta beste murrizketa batzuengatik.

Hartutako neurriak aldatu

Airelinea gehienek erabaki zuten maskarak nahitaez erabili beharko direla hegazkineratzean eta hegaldian. 2020ko maiatzaren 4tik aurrera, 6 urtetik gorako bidaiariek sudurra eta ahoa estaltzen zituzten maskarak erabili behar zituzten Espainian. Maskara kirurgikoak edo babes handiagoko maskarak bakarrik onartzen ziren, arnasa botatzeko balbularik gabe. Aireportuko terminalera sartzen ziren unetik eraman behar zuten, hegaldi osoan babestuta egoteko behar diren ordezko piezekin, helmugako aireportuko terminaletik atera arte.

Airelineak ukipen fisikoa minimizatzen saiatu ziren zenbait fasetan, hala nola fakturazioan edo check-in fasean, eta Delta konpainia estatubatuarrak plastikozko holtzak jarri zituen. Halaber, konpainia askok hegazkineratzeko txartela etxean inprimatzea edo telefono mugikorrean eskura izatea iradoki zuten, kontaktu fisikorik izan ez zedin, LATAMek aipatu zuenez. Aireportuetan kontrol gehiago zeuden, besteak beste, termometro digital infragorrien bidezko tenperatura-kontrolak, Aeromexikok web-orrian iragarri zuenez. Hegazkinera iristeko autobus bat hartu behar izanez gero, enpresa batzuek zioten maiztasuna handituko dutela, beren edukieraren % 50ean bakarrik egon daitezen, Aegean Air konpainia greziarraren arabera. Beste aldaketa bat hegazkineratze-agindu berria izan zen: konpainia batzuek azaltzen dute bidaiariak eserlekuaren arabera ontziratuko zituztela (leihatila, erdigunea eta, azkenik, korridorea); beste batzuek, berriz, hegazkinaren atzeko aldetik hasi ziren. Airelinea batzuek diote libre utziko dituztela inguruneko eserlekuak -edo korridorekoak hegazkin txikitan-, bidaiarien artean distantzia handiagoa bermatzeko.

Beste neurri batzuk hauexek izan ziren: tripulazioarentzako babes-ekipoak eta edozein larrialditarako "coronakit"-ak, eserlekuetako bidaiariak ahalik eta urrutien egon daitezen mugitzea ahal denean, edota edarien, elikagaien eta beste produktu batzuen entrega mugatzea, aldatzea edo etetea. Horrez gain, hegazkinen garbiketa eta eraginkortasun handiko aire-iragazkiak ere erabili ziren.

COVID-19 pasaportea aldatu

2020ko azaroaren 23an, Qantasek jakinarazi zuen konpainiak COVID-19 txertaketa-proba bat eskatuko ziela nazioarteko bidaiariei. Alan Joyce enpresako zuzendari exekutiboaren arabera, koronabirusaren aurkako txerto bat "premia" bihurtuko litzateke bidaiatzean. Australiako lehen ministroak, Scott Morrisonek, geroago jakinarazi zuen COVID-19 taldearen aurkako txertorik probatu gabe Australiara itzultzen ziren nazioarteko bidaiari guztiek berrogeialdian jarri beharko zutela beren kontura. Aireko Garraioaren Nazioarteko Elkarteak (IATA) jakinarazi zuen ia amaituta zuela osasun-txartel digital bat, bidaiarien txertaketari buruzko informazioa ematen zienagobernuei eta aeroliniei.

Korean Air eta Air New Zealand ere derrigorrezko txertaketa kontuan hartzen ari ziren, baina beren gobernuekin negoziatuko zuten. Pieter Elbers KLMko zuzendari exekutiboak azaroaren 24an erantzun zuen KLMk oraindik ez zuela derrigorrezko txertaketa-planik bere hegaldietan. Brussels Airlinesek eta Lufthansak esan zuten oraindik ez zeukatela ontziratu aurretik txertatze-proba aurkezteko planik, baina Arnaud Feist Bruselako aireportuko zuzendari exekutiboa ados egon zen Qantasen politikarekin, eta hau esan zuen: "Lehenago edo beranduago, txertaketa proba edo negatiboa izatea nahitaezkoa izango da ". Ryanair-ek iragarri zuen ez zuela txertatze-probarik beharko EBren barruan hegazkinez bidaiatzeko, eta EasyJet-ek adierazi zuen ez zuela inolako probarik beharko. The Irish Timesek esan zuen hegan egiteko txertatze-ziurtagiri bat nahiko ohikoa zela mundu osoko herrialdeetan beste gaixotasun batzuetarako, hala nola sukar horiaren kasua Afrikako herrialde askotan. 2020ko azaroaren 25ean, bost airelinea nagusiek (United Airlines, Lufthansa, Virgin Atlantic, Swiss International Air Lines eta JetBlue) CommonPass-aren sarrera iragarri zuten 2020ko abenduaren 1ean, bidaiarien COVIDaren emaitzak erakusten zituena. Nazioarteko estandar gisa diseinatu zuten Munduko Ekonomia Foroak eta The Commons Project-ek, eta etorkizunean txertaketaren emaitzak erregistratzeko ere erabil zitekeen. CommonPass-ek arrakastaz gainditu zuen probaldia urrian United Airlines eta Cathay Pacific Airways-ekin.

2021eko uztailaren 1ean, Europako Batzordeak EBko COVID ziurtagiri digitala aplikatu zuen. EBko estatu kide guztiek onartzen zuten COVID ziurtagiri digitala. Orduan indarrean zeuden murrizketak modu koordinatuan ezabatzen laguntzen zuen. Bidaiatzean, EBko COVID ziurtagiri digitalaren titularrak, printzipioz, ez zuen zirkulazio askerako murrizketarik izan behar: estatu kideek ez zieten bidaia-murrizketa gehigarririk ezarri behar EBko COVID ziurtagiri digital baten titularrei, murrizketa horiek osasun publikoa babesteko beharrezkoak eta proportzionalak ez baziren.

2021eko abenduan, hemezortzi herrialdek (eta lurraldeek) bat egin zuten EBko COVID ziurtagiri digitalaren sistemarekin. Hauek ziren:

Hemezortzi herrialde horietan emandako COVID ziurtagiriak EBn onartu ziren, EBko COVID ziurtagiri digitalaren baldintza beretan. Era berean, hemezortzi herrialde horiek EBko COVID ziurtagiri digitala onartzen zituzten.

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q87625383
Multimedia: COVID-19 in aviation / Q87625383