Nukleotido

fosfato talde batez, pentosa batez (erribosa edo desoxirribosa) eta base nitrogenodun batez (purikoa edo pirimidikoa) osatutako molekula organikoa; azido nukleikoen osagaia

Nukleotidoa molekula organikoa da, pentosaz, base nitrogenatuz eta azido fosforikoz osatua.

Nukleotidoak azido nukleikoen (DNA eta RNA) oinarrizko osagaiak dira. Nukleotidoen polimerizazioak, hain zuzen, azido nukleikoak eratzen ditu.

Horretaz gain, zenbait nukleotidok funtsezko zeregina betetzen dute, molekula libre moduan, prozesu metaboliko askotan (AMP, ATP...)

Nukleotido arruntenen egiturazko elementuak

Egitura aldatu

Hiru dira nukleotidoen osagaiak:

Purina zein pirimidina benzenoaren deribatuak dira.

Adenina, guanina, zitosina eta timina DNAn daude. RNAn ez dago timinarik, uraziloa baizik.

  • azido fosforikoa, H3PO4formula duena.

Pentosa eta base nitrogenatuak osatzen duten unitatea nukleosidoa da; honi azido fosforikozko molekula bat elkartzen bazaio nukleotidoa agertzen da.

Pentosa eta base nitrogenatuaren arteko lotura pentosaren lehenengo karbonotik (C-1) gertatzen da. Azido fosforikoa, berriz, pentosari lotzen zaio azukrearen bostgarren karbonotik (C-5).

Zenbait nukleotido aldatu

 
Adenosina monofosfatoa
AMP
 
Adenosina difosfatoa
ADP
 
Adenosina trifosfatoa
ATP
 a
Guanosina monofosfatoa
GMP
 a
Guanosina difosfatoa
GDP
 a
Guanosina trifosfatoa
GTP
 a
Timidina monofosfatoa
TMP
 a
Timidina difosfatoa
TDP
 a
Timidina trifosfatoa
TTP
 a
Uridina monofosfatoa
UMP
 a
Uridina difosfatoa
UDP
 a
Uridina trifosfatoa
UTP
 a
Zitidina monofosfatoa
CMP
 a
Zitidina difosfatoa
CDP
 a
Zitidina trifosfatoa
CTP
 a
Desoxiadenosina monofosfatoa
dAMP
 a
Desoxiadenosina difosfatoa
dADP
 a
Desoxiadenosina trifosfatoa
dATP
 a
Desoxiguanosina monofosfatoa
dGMP
 a
Desoxiguanosina difosfatoa
dGDP
 a
Desoxiguanosina trifosfatoa
dGTP
 a
Desoxitimidina monofosfatoa
dTMP
 a
Desoxitimidina difosfatoa
dTDP
 a
Desoxitimidina trifosfatoa
dTTP
 a
Desoxiuridina monofosfatoa
dUMP
 a
Desoxiuridina difosfatoa
dUDP
 a
Desoxiuridina trifosfatoa
dUTP
 a
Desoxizitidina monofosfatoa
dCMP
 a
Desoxizitidina difosfatoa
dCDP
 a
Desoxizitidina trifosfatoa
dCTP

Kanpo estekak aldatu