Azido fosforiko

H3PO4 formulako azido ez-organiko sendoa. Likido egoeran edo kristal erronbikoak eratuz aurkitzen da; kolorgea da. Oso disolbagarria da ur hotzetan, delikueszentea, toxikoa eta narritatzailea, eta korrosiboa da metal ferrosoekin.

Azido fosforikoa (azido ortofosforikoa, azido monofosforikoa edo azido fosforikoa (V)) konposatu inorganiko koloregabea da, usainik gabea, solidoa, fosforoduna, formula kimikoarekin. Eskuarki, % 85eko ur-disoluzioan erabiltzen da, likido koloregabea eta usaingabea sortzen duena, xarabe ez-lurrunkorra. Substantzia kimiko industrial garrantzitsua da, eta ongarri askoren osagaia da.

Azido fosforiko
Formula kimikoaH3PO4
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioahidrogeno
Base konjokatuadihydrogenphosphate ion (en) Itzuli
Motainorganic phosphorus oxoacid (en) Itzuli eta triprotic acid (en) Itzuli
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,87 g/cm³ (77 °F, solido)
Azidotasuna (pKa)1,97
2,12
Fusio-puntua42 °C
20 °C
42,4 °C
Irakite-puntua213 °C (1 atm)
407 °C (101,325 kPa)
Lurrun-presioa0,03 mmHg (20 °C)
Masa molekularra97,977 Da
Erabilera
Roladental material (en) Itzuli
Arriskuak
NFPA 704
0
3
0
Denboran ponderatutako esposizio muga1 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Denbora laburreko esposizio muga3 mg/m³ (baliorik ez)
IDLH1.000 mg/m³
Eragin dezakephosphoric acid exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyNBIIXXVUZAFLBC-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia7664-38-2
ChemSpider979
PubChem1004 eta 22486802
Reaxys1921286
Gmelin26078
ChEBI2000
ChEMBLCHEMBL1187
NBE zenbakia1805
RTECS zenbakiaTB6300000
ZVG1800
DSSTox zenbakiaTB6300000
EC zenbakia231-633-2
ECHA100.028.758
CosIng36546
MeSHC030242
RxNorm8259
Human Metabolome DatabaseHMDB0002142 eta HMDB0001429
KNApSAcKC00007408 eta C00052385
UNIIE4GA8884NN
NDF-RTN0000147024
KEGGD05467 eta C00009

Konposatua azido bat da. hiru ioiak kentzeak fosfato-ioia ematen du. Protoi bat edo bi mugitzeak fosfato-ioia eta hidrogeno-fosfato-ioia ematen ditu, hurrenez hurren. Azido fosforikoak organofosfato izeneko esterrak eratzen ditu.[1]

Azido ortofosforiko izena azido espezifikoa beste azido fosforiko batzuetatik (azido pirofosforikoa, adibidez) bereizteko erabil daiteke. Hala ere, "azido fosforiko" hitzak, maiz, konposatu espezifiko hori esan nahi du, eta horixe da gaur egungo IUPAC nomenklaturak jasotzen duen esanahia.

Erreferentziak

aldatu
  1. Westheimer, F.H.. (6 June 1987). «Why nature chose phosphates» Science 235 (4793): 1173–1178 (see pp. 1175–1176).  doi:10.1126/science.2434996. PMID 2434996. Bibcode1987Sci...235.1173W..

Kanpo estekak

aldatu