Kilkenny

Kilkenny ; Cill Chainnigh
	Ceremonial cities of the Republic of Ireland (en)
	Kilkenny gazteluaren irudia. Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Irlandako Errepublika
Lurralde Historikoa; Konderria	Leinster; Kilkennyko konderria
Alkatea	Malcolm Noonan
Posta kodea	R95
Geografia
Koordenatuak	52°38′52″N 7°15′22″W / 52.6477°N 7.2561°W
Azalera	3,74 km²
Altuera	60
Mugakideak	Ballyragget
Demografia
Biztanleria	22.179 (2011)
Dentsitatea	828,81 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1609
Telefono aurrizkia	56
Ordu eremua	UTC±00:00
Hiri senidetuak	Yangzhou, Moret-sur-Loing eta Formigine
	http://www.kilkennycity.ie

Kilkenny/Cill Chainnigh Irlandako Errepublikaren zazpigarren hiririk handiena eta izen bereko konderriaren hiriburua da, herrialdeko hego-ekialdean kokatutakoa. 24.423 biztanle ditu (2011).

Izena aldatu

Irlanderazko Cill Chainnigh izenak "Canice-ren eliza" esan nahi du, honek argi erakusten duelarik antzina bazela Caniceren (Kenneth) ohorezko eliza bat gaur egun katedrala dagoen muinoan. "Marmolezko hiria" ere estaen zaio, inguruan marmol beltza ugari baitago eta etxe ugari material horrekin eginak baitaude.

Geografia eta klima aldatu

Nore ibaiak sortu duen ibarraren erdialdean kokaturik dago Kilkenny, Dublindik 117 kilometro hego-mendebaldera. Klima ozeaniko epela dauka, 854 mm-ko prezipitazioak urtero eta batazbesteko tenperaturak aldiz udan 20 °C beroena eta neguan 2 °C hotzenak.

Historia aldatu

1085ean Ceall-Cainnigh erre zela dioen testu bat aurkitu da eta hau da izen hori aurkitzen den dokumenturik zaharrena. Eliza bera VI mendeko izan zitekeela uste da, garai hartan konderriak Osraighe izena zuen. Monasterioaren inguruan herria sortu eta haziz joan zen.

XII mendean normandiarren inbasioekin batera Richard FitzGilbert de Clare ("arku indartsua") Leinsterreko jaunak gaztelu handi bat eraiki zuen ibaiaren ertzean. XIII mendean egoera berezia zegoen herrian, monasterioaren inguruko lurretan irlandarrak zeuden (Irishtown izena zuen) eta gazteluaren harresien barnean berriz High Town normandiarra eratu zen. 1348an Izurri Beltzak kalte handiak eragin zituen herrian.

Kilkennyk hiri eskubideak 1609an jaso zituen eta 1641eko matxinadan Irlandako Konfederazio Katolikoko hiriburua izan zen. Konfederazioa Oliver Cromwellek garaitu zuen 1649an.

Kilkennyko gazteluak 1967an ireki zituen ateak herritarrek bisita zezaten.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Kilkenny, 1978–2007)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	14.1	15.1	19.2	23.5	26.0	31.5	31.4	30.8	26.6	23.7	17.5	15.5	31.5
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	8.2	8.6	10.6	12.4	15.7	18.2	20.3	20.2	17.8	14.1	10.8	8.8	13.8
Batez besteko tenperatura (ºC)	4.9	5.2	6.9	8.5	11.1	13.8	15.8	15.6	13.4	10.3	7.3	5.6	9.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1.6	1.9	3.2	4.2	6.5	9.3	11.3	11.0	9.1	6.5	3.7	2.4	5.9
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-14.1	-11.1	-7.9	-5.4	-3.7	0.5	2.3	1.2	-1.6	-4.8	-7.0	-10.8	-14.1
Euria (mm)	78.3	66.1	67.9	56.4	60.4	61.0	54.6	77.8	69.0	95.3	80.2	90.4	857.4
Euri egunak (≥ 1.0mm)	13	12	12	10	11	10	9	10	10	13	12	13	135
Elur egunak (≥ )	3.6	3.6	2.5	0.8	0.1	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.1	2.0	12.8
Eguzki orduak	55.8	64.4	99.2	147.0	173.6	147.0	145.7	145.7	124.0	93.0	66.0	49.6	1314.0
Hezetasuna (%)	79.5	74.3	69.2	63.6	63.4	65.9	65.2	65.1	67.5	74.2	78.9	81.8	70.7
Iturria: ^[1]

Ondasun nabarmenak aldatu

Kilkennyn bertan hainbat eraikin garrantzitsu aurkitzen dira:

Kilkennytik gertu dagoen Thomastown herrixkan Jerpoint Abbey monasterioa dago.

Ekonomia aldatu

Garagardogintza ongi errotua dagoen hiria da Kilkenny. St. Francis Abbey lantegian Smithwick's eta Kilkenny garagardoak egiten dira.

Kultura aldatu

Aipatzekoa da abuztuero egiten Kilkennyko Arte jaialdia. Musika, antzerki eta erakusketa ugari izaten da astebetean. Beste jaialdi bat Cat Laughs umorezko astea izaten da.