Informatika: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
Historia atala ez dago ondo osatua jatorrizkoan, beste noizbait osatzeko geratzen da.
15. lerroa:
 
Konputazio-zientzien eta softwarearen ingeniaritzaren arteko harremana oso gai eztabaidatua da, "[[Software ingeniaritza|softwarearen ingeniaritza]]" terminoaren inguruan eta konputazioaren zientziak nola definitzen diren eztabaidatzen baitu. Pertsona batzuek uste dute softwarearen ingeniaritza konputazio-zientzien azpimultzoa izan behar dela. Beste batzuek, berriz, beste zientzia-diziplina batzuen eta ingeniaritzaren arteko harremana kontuan hartuta, uste dute konputazio-zientzien helburu nagusia zenbaketaren propietateak oro har aztertzea izango litzatekeela; softwarearen ingeniaritzaren helburua, berriz, helburu praktikoak lortzeko berariazko konputazioak diseinatzea litzateke, eta, hartara, diziplina desberdinak bihurtuko lirateke. Ikuspuntu horri eusten dio, besteak beste (Parnas 1998). Beste batzuek diote ezingo litzatekeela softwarearen ingeniaritzarik egon.
 
== Historia ==
 
=== Gerraostea ===
 
==== Kronologia ====
 
===== [[1975]] =====
Urtarrilean, [[Popular Electronics]] aldizkariak Altair 8800 kaleratu zuen, lehen konputagailu pertsonal ezaguna. 8 biteko eta 256 byteko CPU Intel bat zuen [[Random Access Memory|RAM]] memoriarekin. Erabiltzaileak ekipoaren aurrean jarritako etengailuen bidez interakzionatzen zuen, eta diodo argitsu batzuek datuen irteera modu bitarrean irakurtzeko balio zuten. 400 dolar balio zuen, eta monitoreak eta teklatuak bereizita erosi behar zituzten. [[Microsoft]] urtu egiten da makina honetarako [[BASIC]] [[Interpretatzaile (informatika)|interpretatzaile]] bat egitean.
 
===== [[1979]] =====
Dan Bricklin-ek lehen [[Kalkulu-orri|kalkulu-orria]] sortu zuen, geroago VisiCalc izenekoa, eta [[Lotus 1-2-3]] ([[1982]]), Quattro Pro eta [[Microsoft Excel|Excel]] sortu zituen.
 
===== 1980 =====
Urrian, IBM [[sistema eragile]] baten bila hasi zen bere konputagailu pertsonal berrirako. Sistema horren berri izan zuten Bill Gatesek eta haren lagun Paul Allenek, Microsoft BASIC programazio-lengoaiaren autoreek, [[BASIC]] lengoaian oinarrituta. Haiek QDOSen (Quick and Dirty Operating System) eskubideak erosi zituzten. Tim Patersonek garatutako eta CP/M-n oinarritutako sistema eragilea da, Gary Kildallek idatzitako sistema, eta IBMrekin negoziatu zuten, [[MS-DOS|Microsoft DOS]] bezala.
 
===== [[1981]] =====
[[Fitxategi:IBM_PC_5150.jpg|thumb|IBM PC 5150]]
Abuztuaren 12an, IBMk bere lehen [[Ordenagailu pertsonal|ordenagailu pertsonala]], IBM PC, aurkeztu zuen, PC-DOS sistema eragilearekin eta Intel 8088 prozesadorearekin. IBM eta Microsoft PC-DOS/[[MS-DOS|MS]]-DOS sistema eragilearen egilekideak dira, IBMk MS DOS sistemak hasieran zituen akats asko leuntzen lagundu baitzuen Microsoft.
 
===== [[1983]] =====
[[Fitxategi:Heckert_GNU_white.svg|thumb|100x100px|GNU proiektua]]
IBMk IBM XT aurkeztu zuen, 4,77 MHz-eko abiadurako 8088 prozesadorearekin eta 10 mb-ko disko batekin. [[Microsoft Word]] testu-prozesadorearen 1.0 bertsioa eskaintzen du DOS eta ARPANETentzat, eta sortu zuen sare militarretik bereizi zen; beraz, militarrik gabe, data hori Interneten jaiotzatzat har daiteke. Une horretantxe hasi zen lehen nodo militarra, eta irekita utzi zuen garai hartan sarean bizi ziren enpresa, unibertsitate eta erakunde guztientzat.
 
===== [[1984]] =====
IBMk IBM AT aurkeztu zuen, Intel 286 prozesadorea, 16 [[Bit|biteko]] espantsio-buzoa eta 6 MHz-eko abiadura dituen sistema. 512 kB-eko [[Random Access Memory|RAM memoria]], 20 Mb-ko disko bat eta monitore monokromatiko bat zituen. Une hartan, 5.795 dolarreko prezioa zuen.
 
Apple Computersek [[Mac OS|Mac]]<nowiki/>intosh 128 K aurkeztu zuen Mac HUESO sistema eragilearekin, eta Xerox-ek asmatutako erabiltzaile-interfaze grafikoa sartu zuen.
 
===== [[1985]] =====
Microsoftek [[Microsoft Windows|Windows]] sistema eragilea aurkezten du, IBMrekin bateragarriak diren ordenagailuek ingurune grafiko bat ere erabil dezaketela erakutsiz, [[Apple Inc.|Apple]] Computer-en [[Macintosh|Mac]] ordenagailuek erabiltzen zuten bezala.
 
===== [[1986]] =====
Compaq-ek Intel 80386 prozesadorean oinarritutako lehen ordenagailua merkaturatu zuen, eta IBMn aurrera egin zuen.
 
===== [[1992]] =====
Alpha arkitektura DECek eta AXP izenarekin diseinatu zuen, [[Alegiazko memoria|VMS]] sistema eragilea erabili ohi zuen VAX seriearen ordez (gero openVMS sistema sortuko zuen). 64 biteko [[RISC|ARRISKU]] jarraibide batzuk ditu, puntu flotatzailea kalkulatzeko bereziki prestatuak. Ez zen oso ezaguna egin, baina ingurune korporatiboan bere teknologia onartu zuten.
 
===== [[1993]] =====
Ikertzaile-talde batek ikusi zuen [[Mekanika kuantiko|mekanika]] kuantikoaren ezaugarri bat, korapilatze izenekoa, quantumaren teoriaren mugak gainditzeko erabil zitekeela, eta konputagailu kuantikoen eraikuntzan eta telaferan aplikatzeko.
 
===== [[1995]] =====
[[Windows 95]] abiaraztea. Orduz geroztik, Microsoftek hainbat bertsio merkaturatu ditu, hala nola [[Windows 98]], [[Windows 2000|2000]] (Server y Profesional), [[Windows NT|NT Workstation]], NT SMB (Small Business Server), ME, [[Windows XP|XP]] (Profesional eta Hombre Edition), Vista, [[Windows 7|Windows]] 7…
 
===== [[2000]] =====
IBMko ikertzaile-taldeak eraikitako [[Konputazio kuantiko|ordenagailu]] kuantikoaren prototipoa aurkeztu da. Bost atomo zituen, irrati-maiztasuneko pultsuen bidez programatzen zen, eta erresonantzia magnetikoko tresnen bidez irakur zitekeen haren egoera, ospitaleetan eta kimika-laborategietan erabiltzen direnen antzekoak. Konputagailu horretan, hura osatzen duten [[fluor]] atomo bakoitzak qubit gisa jarduten du; qubit bat bit baten antzekoa da ohiko ordenagailu elektroniko batean, baina bere izaera kuantikoak berekin dituen desberdintasunak ditu (egoerak gainjartzea, bi qubiteko egoerak elkartzea…).
 
== Ikus, gainera ==