Nafarroa Garaia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ekonomia arloa osatuta
Etiketak: Ikusizko edizioa Disambiguation links
682. lerroa:
== Ekonomia ==
2020ko [[Biztanleria aktibo|Biztanleria Aktiboa]] 278.400 pertsonakoa zen, honako jarduera sektoretan banatuta: [[Zerbitzu (ekonomia)|Zerbitzu]]<nowiki/>ak = 177.800, [[Industria]] = 75.700, [[Eraikuntza]] = 15.600, eta [[Lehen sektore|Lehen sektorea]] = 9.400.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua=Biztanleria aktiboaren inkesta|argitaletxea=Nafarroako Esatistika Erakundea. https://administracionelectronica.navarra.es/GN.InstitutoEstadistica.Web/InformacionEstadistica.aspx?R=1&E=172|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:3693 ALSA - Flickr - antoniovera1.jpg|thumb|Sunsundegui enpresak Altsasun[[Altsasu]]<nowiki/>n ekoiztutako autobus bat.]]
2019ko BPG-[[Barne produktu gordin|Barne Produktu Gordina]] 20.973 M €-koa izan zen. Beraz, BPGaren bolumenaren araberako Espainiako 14. ekonomia zen. [[Per capita]] BPGa [[Bizi-kalitate|bizi-kalitatea]]<nowiki/>ren adierazle ona da, eta 32.141 €-koa izan zen, estatuko BPGa 23.690 €-koa zen bitartean. Kopuru horrek esan nahi du Nafarroako [[biztanleria]] estatuko [[bizitza-maila]] onena dutenen artean dagoela, hain zuzen 3. postuan [[Autonomia erkidego|Autonomia Erkidego]]<nowiki/>etako per capita BPGaren rankingean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua=Datos macro Navarra – Economía de las Comunidades Autónomas.|argitaletxea=Expansión
https://datosmacro.expansion.com/ccaa/navarra|ISBN=C.I.F.: B-87328910|hizkuntza=Es}}</ref>
696. lerroa:
[[Merkataritza]]<nowiki/>ren pisua ere garrantzitsua da, 8.060 enpresa baititu. Guztizkoaren % 22,8rekin, sektore honetan sartzen dira handizkako eta txikizkako salmentako jarduerak egiten dituzten enpresak eta merkataritzako bitartekariak.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua=Directorio de empresas de Navarra|argitaletxea=Nafarroako Estatistika Erakundea
http://www.navarra.es/home_es/Gobierno+de+Navarra/Organigrama/Los+departamentos/Economia+y+Hacienda/Organigrama/Estructura+Organica/Instituto+Estadistica/NotasPrensa/Directorioempresas.htm|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:Fagor Ederlan Tafalla.jpg|thumb|Fagor Ederlan Koop.E. enpresa, Tafallan[[Tafalla]]<nowiki/>n]]
 
=== Industria ===
707. lerroa:
 
=== Eraikuntza ===
[[Fitxategi:Eraikingintza jasangarria Iruñan.jpg|alt=Etxegintza jasangarria Iruñan|thumb|Etxegintza jasangarria Iruñan[[Iruñea]]<nowiki/>n]]
2020. urtean [[eraikuntza]] sektoreak 15.600 enplegatu zituen,<ref name=":3" /> 2.709 enpresetan banatuta.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua=Guía de empresas, servicios y profesionales de Navarra|argitaletxea=Anuario de la Construcción
https://www.anuariodelaconstruccion.com/|ISBN=B31414873|hizkuntza=Es}}</ref> Sektoreko adierazle nagusiak lanpostuak, zementuaren kontsumoa, eraikingintza eta obra zibila dira.
 
Eraikingintza azpi-sektorean hiru jarduera mota daude: garrantzitsuena den etxegintzaren arloa, gizarte-ekipamendua eta bestelako eraikuntza. 2020an egiten hasitako [[etxebizitza]] babestuak 605 izan ziren, eta libreak 1954. Bukatutakoak berriz, 558 izan ziren babestuak eta 1498 libreak.<ref name=":4">{{erreferentzia|abizena=Madariaga, Joseba|urtea=2021|izenburua=Economía Navarra. Informe 2020|argitaletxea=Departamento de Estudios. Laboral Kutxa
https://corporativa.laboralkutxa.com/src/uploads/2021/09/ECONOMIA-NAVARRA-2020.pdf|orrialdea=103|orrialdeak=154-159|ISBN=978-84-946432-8-6|hizkuntza=Es}}</ref>
 
[[Obra zibilen ingeniaritza|Obra zibila]]<nowiki/>ren azpi-sektorean, lau jarduera mota bereizten dira: [[Garraio|garraioa]], [[Urbanizazio (hirigintza)|urbanizazioa]], hidraulikoa eta [[ingurumen]]<nowiki/>a. Estatuko zein Nafarroako Gobernuko lizitazio publikoek baldintzatzen dute beraien dinamismoa, eta pandemiaren eraginez 2020an soilik 130 M€ inbertitu ziren, hain zuzen aurreko urtekoaren erdia.
 
Etorkizunari begira sektoretik eraikuntzaren trakzio- lana beste jarduera ekonomiko batzuekiko azpimarratzen dute, eta [[energia eraginkortasun]]<nowiki/>eko eta [[ekonomia zirkular]]<nowiki/>reko estrategiekin lotura, garapen [[Jasangarritasun|jasangarri]]<nowiki/>ra eta erresilientea bideratzeko.<ref name=":4" />
[[Fitxategi:Garia batzen.jpg|thumb|[[Gari|Garia]] batzen Nafarroako erriberan.]]
 
=== Lehen sektorea ===
2020an, [[nekazaritza]]<nowiki/>ko elikagaien [[merkataritza-balantza]]<nowiki/>k ildo positiboari jarraitu zion, 727 milioi euroko [[Superabit (argipena)|superabit]] osoarekin. Animalia bizien eta animalia-arloko produktuen adarrak 203 M€ esportatu zituen eta 141 M€ inportatu; landare-arloko produktuen adarrak, koipeek eta olioek berriz, 520 M€ esportatu eta 260 M€ inportatu zituen, eta elikagai-industrietako produktuen adarrak 631 M€ esportatu eta 226 M€ inportatu zituen.<ref name=":4" />
 
Nekazaritza azpisektorean, [[Belar|belarki]]<nowiki/>en laboreek 255 mila Ha okupatu zituzten, eta zurezko laboreek berriz 31 mila Ha. Nekazaritzako ekoizpen nagusiak [[zereal]]<nowiki/>ak 1.010.080 tona, [[Bazka-landare|bazka]]-laboreak 991.455 tona,eta [[barazki]]<nowiki/>ak 518.481 tona izan ziren; kopuru txikiagoekin zeuden zurezko laboreak (mahastiak, fruta-arbolak eta olibadiak), laborantza industrialak, tuberkuluak eta lekadunak.<ref name=":4" />
==== Nekazaritza ====
[[Fitxategi:DO Navarra locator map.svg|thumb|[[Nafarroako ardoa]]ren [[jatorri deitura]]k.]]Nafarroa Garaia bereziki oparoa da [[nekazaritza]]ren ikuspegitik. Ebro ibarraren baitan elikagai ugari ekoizten dira, horietako asko jatorri izendapenarekin. Lizarraldean eta Iruñerrian [[zereal]]aren produkzioa handia da. Kantauri isurialdean nekazaritza gutxiago dago, lurra menditsuagoa baita eta klima euritsuagoa.
 
[[Abeltzaintza]]<nowiki/>ren azpisektorean, 2020an zerri-erroldak 685.605 buru zituen, ardi-aziendak 467.020, behi-aziendak 123.450, eta ahuntz-aziendak 12.755.<ref name=":4" />
==== Abeltzaintza ====
 
==== Meatzaritza ====
 
== Jaiak ==