Hiztegi Hirukoitza: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →‎Edukia: Parag
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
tNo edit summary
4. lerroa:
|irudia = IMG_2358.JPG
|irudiaren testua =
|izenburu originala= ''Diccionario Trilingüe del Castellano, Bascuence, y Latin''
|izenburua euskaraz= Hiztegi Hirukoitza
|urtea= [[1729]]
19. lerroa:
|ISBN =
}}
'''''Erizkizundi Irukoitza''''', egungo [[euskara estandar]]rean '''''Hiztegi Hirukoitza''''' (jatorrizko izenburua, {{lang-es|Diccionario Trilingüe del Castellano, Bascuence, y Latin}}) [[Manuel Larramendi]] idazlearen hiztegia da, '''Larramendiren hiztegia''' izenaz ere ezaguna, 1745ean argitara emana. Bere garairako, lan erraldoia izan zen. Hiztegia bi liburukitan [[Donostia]]n plazaratu zuen. [[Gipuzkoa]]ri eskainita dago.
 
== Historia ==
[[Real Academia Española|Espainiako Errege Akademiaren]] ''Autoritateen Hiztegia'' argitaratu berria zela, Larramendik oso-osorik euskaratu nahi izan zuen, erdaldunak euskal hizkuntzaren aberastasunaz konbentzitzeko. Herriz herri galdetuz eta liburuak arakatuz hitz andana bildu zuen. Andres Alberdiren ustez hau izan zen andoaindarren obra nagusia eta jarraitzaileengan eraginik zuzenena izan duena.<ref name = "Alberdi 1990">{{erreferentzia | hizkuntza=eu | izenburua=Manuel de Larramendi (1690–1766) | urtea=1990 | abizena=Alberdi | izena=Andres |orrialdea=20 | orrialdeabilduma=Bidegileak | argitaletxea=Eusko Jaurlaritza | ISBN=}}</ref>
 
Bi liburukitan plazaratu zuen:
34. lerroa:
 
== Eragina ==
Larramendiren hiztegiak oso eragin zabala izan zuen [[euskal hizkuntzalaritza]]n, batez ere [[Hego Euskal Herri]]ko hiztegigileen artean. Esaterako, [[Resurreccion Maria Azkue]]ren lanetan Larramendiren oihartzuna garbia da. Dena dela, hiztegiaren oinarria gaztelaniaz dago; horrek [[neologismo]]ak asmatzera eraman zuen, eta horrek egilearen ospearen aurka egin du. Alberdiren ustetan, liburu honek «egilearen izenari kalterik handiena ere obra beronek egin diola esan behar da».<ref = "Alberdi 1990, 18. orrialdea">Alberdi, Andrés (1990), 18. or.</ref> Hitz argi eta garbi asmatuak, Larramendiren hiztegian, hauek bide dira: ''sutanpe'' («kanoia»), ''godaria'' («txokolatea») eta ''surrautsa'' («tabakoa»). Dena dela, badira orobat susmagarriak diren beste batzuk. Horrek, espezialista batzuen ustez, hiztegia erabat baliogabetu du.<ref>18 or= "Alberdi 1990, 18.< orrialdea" /ref>
 
== Erreferentziak ==