Llywelyn ap Gruffudd: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
t →Gwyneddeko jauna: Itzultzen Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
3. lerroa:
'''Llywelyn ap Gruffudd''' ([[1223]] inguru – [[1282]]ko [[abenduaren 11]]), '''Llywelyn ap Gruffydd''' ere idatzia, Llywelyn Azkena ere deitua ({{lang-cy| Llywelyn Ein Llyw Olaf}}, "Llywelyn, gure azken buruzagia") Galeseko printzea izan zen (latinez, ''Princeps Wallie''; galesez, ''Tywysog Cymru'') 1258tik [[Cilmeri]]n 1282an hil arte. [[Gruffudd ap Llywelyn Fawr]]-en semea zen, [[Llywelyn Handia]]ren biloba, eta Galesko azken printze subiranoa, [[Eduardo I.a Ingalaterrakoa]]k Gales konkistatu arte (1282).
==Genealogia eta gaztaroa==
== Gwyneddeko jauna ==▼
Llywelyn [[Gruffudd ap Llywelyn Fawr]]ren bigarren semea zen eta hura, aldi berean, [[Llywelyn Handia]]ren eta [[Senana ferch Caradog]]en seme zaharrena, Caradoc ap Thomas ap Rhodriren, [[Mon Ymon]]go jaunaren alaba. Zuzenak badira, iturri horiek adierazten bide dute Llywelynen aita 1220 aldera ezkondu zela Senanarekin. Garai hartako iturriek, ordea, Senana jotzen dute Llywelynen amatzat. Llywelynen anaia zaharrena [[Owain Goch ap Gruffydd|Owain Goch ap Gruffudd]] zen eta, gainera, bi seme gazteago zituen: [[Dafydd ap Gruffudd]] eta [[Rhodri ap Gruffudd]]. Llywelyn, ustez, 1222 edo 1223 aldera jaio zen. 1244 aldera, lurjabea zen dagoeneko Vale of Clwyden.
1247an, Ingalaterrako [[Henrike III.a Ingalaterrakoa|Henry III.a erregea]]<nowiki/>ren espedizio baten ondorioz, Owain ap Gruffudd anaiarekin partekatu behar izan zituen [[Gwyneddeko Erresuma|Gwynedd]]<nowiki/>eko bere leinuaren boterea. 1255eko udan, baina, 30 urte eskas zituela, lortu zuen azkenean bere anaiari gailentzea (espetxeratu zuen), eta Gwyneddeko jaun altxatzea.▼
Aitona 1240an hil zenean, Llywelynen osabak, [[Dafydd ap Llywelyn]]ek (Llywelyn handiaren zilegizko seme zaharrenak) hartu zion errelebua [[Gwynedd]]eko agintari gisa. Llywelynen aita, Gruffudd (Llywelynen seme zaharrena, baina sasikoa), eta bere anaia Owain preso sartu zituen Dafyddek eta, gero, [[Henrike III.a Ingalaterrakoa]]ren giltzapean jarri zituen. Gruffudd 1244an hil zen Londresko dorrearen goreneko ziegatik ihes egiten saiatzean erori zenean. The window from which he attempted to escape the Tower was double-glazed by Llywelyn, and can still be seen to this day.
This freed Dafydd ap Llywelyn's hand as King Henry could no longer use Gruffudd against him, and war broke out between him and King Henry in 1245. Llywelyn supported his uncle in the savage fighting that followed. Owain, meanwhile, was freed by Henry after his father's death in the hope that he would start a civil war in Gwynedd, but stayed in [[Chester]], so when Dafydd died in February 1246 without leaving an heir, Llywelyn had the advantage of being on the spot.
▲== Gwyneddeko jauna ==
[[Conwy ibaia]]<nowiki/>z bestaldean, ingelesek okupatutako lurraldea zegoen: [[Perfeddwlad|Yr Perfeddwlad (Four Cantrefs)]]. Bertan, harrotuta zebilen giroa, horko jauntxoaren kontra. Egoera probestuz, Llywelynek ibaia gurutzatu eta lurraldean barrena eskualde ia osoa hartu zuen egun gutxi batzuetan. Henry III.a erregeak diplomazia probatu zuen gutun bat bidaliz, baina Eduardo semeak hura 'birrintzea' zerabilen asmotan; negu gogorrak eta diru arazoek, ordea, bertan behera utzi zuten haren asmoa.▼
▲1247an, Ingalaterrako [[Henrike III.a Ingalaterrakoa|Henry III.a erregea]]<nowiki/>ren espedizio baten ondorioz, Owain ap Gruffudd anaiarekin partekatu behar izan zituen [[Gwyneddeko Erresuma|Gwynedd]]<nowiki/>eko bere leinuaren boterea. 1255eko udan, baina, 30 urte eskas zituela, lortu zuen azkenean bere anaiari gailentzea (espetxeratu zuen), eta Gwyneddeko jaun altxatzea.
▲[[Conwy ibaia]]<nowiki/>z bestaldean, ingelesek okupatutako lurraldea zegoen: [[Perfeddwlad|Yr Perfeddwlad (Four Cantrefs)]]. Bertan, harrotuta zebilen giroa, horko jauntxoaren kontra. Egoera probestuz, Llywelynek ibaia gurutzatu eta lurraldean barrena eskualde ia osoa hartu zuen egun gutxi batzuetan. Henry III.a erregeak diplomazia probatu zuen gutun bat bidaliz, baina Eduardo semeak hura 'birrintzea' zerabilen asmotan; negu gogorrak eta diru arazoek, ordea, bertan behera utzi zuten haren asmoa.
== Galeseko nagusi ==
| |||