Begi beltzak (abestia)
«Begi beltzak» (errusieraz: Очи чёрные) Errusiako abestia da. Genero ikuspuntutik erromantza da. Abestiaren egilea Ukrainako poeta bat izan zen, Yevhen Pavlovich Hrebinka. Poema lehen aldiz Literaturnaya gazetan agertu zen, 1843ko urtarrilaren 17an. Musika, bestetik, Florian Hermannen vals aleman batetik dator. Lehen aldiz, hitzak eta musika batera, 1884ko martxoaren 7an plazaratu zen. Fiodor Xaliapinek bertso batzuk gehitu zituen eta munduan zabaldu zuen.[1]
| Begi beltzak (abestia) | |
|---|---|
 | |
Ivan Rebroffen, Fiodor Xaliapinen, Al Jolsonen, Maxine Sullivanen, Django Reinhardten, Louis Armstrongen, Alexandraren, Violetta Villas (en)  , Alexandrov Taldearen, Sara Montielen, Leningrad Cowboysen, Vitasen eta Vladimir Visotskiren musika-lana | |
| Egilea(k) | Ivan Rebroff, Fiodor Xaliapin, Al Jolson, Maxine Sullivan, Django Reinhardt, Louis Armstrong, Alexandra, Violetta Villas (en) , Alexandrov Taldea, Sara Montiel, Leningrad Cowboys, Vitas eta Vladimir Visotski |
| Argitaratze-data | XIX. mendea |
| Izenburua | Очи чёрные |
| Ezaugarriak | |
| Genero artistikoa | Tsyganskiy romance (en) |
| Hizkuntza | errusiera |
| Egile-eskubideak | jabetza publiko |
| Hitzak | Yevgeny Grebyonka (en) |
Eztabaida aldatu
Abestiaren jatorria azaltzeko bada beste hipotesi bat. Kubatarrek ere abestiaren egiletza eskatzen dute. Haien ustez Sindo Garay (1867-1968) konpositore kubatarrarena da; Sindok bere neska-lagun Ursularentzat idatzi eta antzoki batean interpretatu omen zuen. Diotenez, errusiar eta italiar abeslari talde batek abestia entzun eta melodia Errusiara eraman zuten. Errusian bertsoak ulertzen ez zituztenez, errusiar konpositoreren batek letra idatzi omen zion eta abestiaz jabetu omen zen.[2]
Jatorrizko poema (Hrebinkaren bertsioa) aldatu
Errusieraz aldatu
Очи чёрные, очи страстные,
Очи жгучие и прекрасные!
Как люблю я вас, как боюсь я вас!
Знать, увидел вас я в недобрый час!
Ох, недаром вы глубины темней!
Вижу траур в вас по душе моей,
Вижу пламя в вас я победное:
Сожжено на нём сердце бедное.
Но не грустен я, не печален я,
Утешительна мне судьба моя:
Bсё, что лучшего в жизни Бог дал нам,
В жертву отдал я огневым глазам!
Tranliterazioa aldatu
Ochi chornyye, ochi strastnyye,
Ochi zhguchiye i prekrasnyye!
Kak lyublyu ya vas, kak boyus' ya vas!
Znat', uvidel vas ya v nedobryy chas!
Okh, nedarom vy glubiny temney!
Vizhu traur v vas po dushe moyey,
Vizhu plamya v vas ya pobednoye:
Sozhzheno na nom serdtse bednoye.
No ne grusten ya, ne pechalen ya,
Uteshitel'na mne sud'ba moya:
Bso, chto luchshego v zhizni Bog dal nam,
V zhertvu otdal ya ognevym glazam!
Euskaraz aldatu
Begi beltzak, begi grinatsuak
Begi sutsuak, ederrak
Nola maite zaituztedan, nola beldurtzen zaituztedan
Agian une txar batean ezagutu zintudan.
O, zerbaitegatik zarete itsasoaren sakona baino ilunagoak
Veo en vosotros el duelo por mi alma
Nire arimaren dolua dakusat zuengan.
Bertan ahitua, bihotz gaixo bat
Baina ez nago triste, ez nago triste
Kontsolamendua aurkitzen dut neure patuan:
Dena, bizitzan Jainkoak eman digun onena
Sakrifikatu egiten dizuet, suzko begiak.
Bertsioak aldatu
Asko dira. Hona hemen abestia abestu duten kantari batzuk:
- Vladímir Vysotski,
- Django Reinhardt,
- Mireille Mathieu, "Les Yeux Noirs" izenburuarekin.
- Louis Amstrong, "Dark Eyes" izenburuarekin.
- Ernesto Lecuona, "Ojos negros" izenburuarekin.
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
- Fiodor Xaliapinen interpretazioa.
- Django Reinhardten interpretazioa
- Errusiako Armadako Abesbatza, Baleta eta Orkestraren bertsioa
- Ivan Rebroffen bertsioa.
- Versión cantada por Mireille Mathieuren bertsioa.
- (Gaztelaniaz):Abestiaren historia.
Datuak: Q844473
Multimedia: Dark Eyes (song) / Q844473
