Aránzazu Calleja

Aránzazu Calleja
Bizitza
Jaiotza	Bilbo, 1977 (46/47 urte)
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa	Euskal Herriko Unibertsitatea : Arte Ederren gradu; Taller de Músics (en) ; Berklee College of Music
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, musika-irakaslea eta musikoterapeuta
	Parte-hartzailea Tabakalera ;
Jasotako sariak	ikusi Jatorrizko musika onenaren Goya Saria (2021) ; Platino Award for Best Original Score (2021) ;
	aranzazucalleja.com

Aránzazu Calleja (Bilbo, Bizkaia, 1977) musikoterapeuta eta musikagilea da. Arriagako J C Goi Mailako Kontserbatorioan biolin irakaslea da. Espainiako Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademiako kidea da. Arte Ederrak ikasi zituen Euskal Herriko Unibertsitatean, eta musikoterapia ere bai. Ondoren, Bartzelonako Taller de Músicsen eta Pompeu Fabra Unibertsitatean ikasi zuen, eta, Bostongo Berklee College of Music ospetsuan. Arte Ederretan ikasten ari zela, Borja Kobeaga (harekin lan egin du orain arte), Haritz Zubillaga eta Nacho Vigalondo ezagutu zituen. Borja Cobeagarekin aipatutako kolaborazioaz gain, nabarmentzekoak dira Psiconautas film luzearen elektronika eta konposizio iluna. 2021ean Jatorrizko Musika Onenaren Goya saria irabazi zuen "Akelarre" filmean egindako lanagatik, Mursegorekin (Maite Arroitajauregi) batera.^[1]^[2]^[3]

Bizitza

Aranzazu zazpi urterekin hasi zen musika ikasten, eta, beraz, Arte Ederretako karrerarako bere hautua zen aukerarik logikoena eta bere interes guztiak biltzen zituena; izan ere, musikaz gain, marraztea, eskulanak egitea eta gauzak sortu eta asmatzearekin zerikusia duen guztia maite du. Txikitatik du familiaren oroitzapena, pijaman bilduta telebistaren aurrean (urrutiko aginterik gabe eta bi kanalekin), eta, ordurako, ikusten zituen pelikula edo saioekin batera entzuten zen musikari erreparatzen zion. Alfred Hitchcocken sintonia eta Planeta imaginario liburuaren izenburua (Arabesque 1. zenbakia delakoaren bertsio elektronikoa) ditu bereziki gogoan. Claude Debussyren kontzertua, Isao Tomitak interpretatua. Hortik etorri zitzaion, seguru asko, zinemarekiko interesa, eta, berak dioen bezala, bere senari jarraitu zion, eta, oharkabean, hunkitzen duen tokira bideratu zuen bere bizitza. Biolina modu akademikoan ikasi du, kontserbatorioan, baina beste instrumentu batzuekiko interesa ere erakutsi du, hala nola, gitarra, banjoa, ukelelea edo lautea. Azken instrumentu horiek, nahiz eta ez dituen aztertu, harmoniak eta ideiak bilatzeko erabiltzen ditu. Tronpetan ere matrikulatu zen, eta hiru urtez egon zen kuriositatez eskolak jasotzen.^[4]

Karrera hori hastean, ikus-entzunezkoak interesatzen zitzaizkion, oro har, eta baita argazki mundua ere, eta zinema izugarri gustatzen zitzaion. Ikus-entzunezkoetan konturatu zen soinua oso gutxi lantzen zela, eta horrekin lotutako bi ikasgaiak egin zituen. Orduatxe elkartu zen Borja Cobeaga, Haritz Zubillaga eta Nacho Vigalondo hirukotearekin. Aránzazuren lagun batzuek beraiekin ikasten zuten eta Ikus-entzunezkoen fakultatetik Aránzazuren fakultatera pasa ohi ziren, dibertigarriagoa zelako eta euren ikus-entzunezko ikasgaietara joaten zirelako. Horrelaxe sortu zen haien arteko adiskidetasuna, batez ere Borjarena.

Ibilbidea

Borja Kobeagak proposatu zion film labur baten musika egitea, erronka gisa. Lan horrekin sari asko jaso zituen eta gero "La primera vez" egin zuen.^[5] Asko dibertitzen da Borjarekin lan eginez, lotzen dituen adiskidetasunarengatik eta hainbeste urte eta proiektu komunen ostean dagoen konplizitateagatik. Elkartze horretatik "komedia tristea" kontzeptua sortu zen, Aránzazuri ez baitzitzaion gustatzen "musika komikoa" kontzeptua, ez baitzuen ikusten musikarekin zerbait barregarria azpimarratu beharrik. Orduan, Aránzazuk sortutako beste leku batetik komedia lagun zezaketela konturatu ziren Borja eta biak, berari zein berari interesatzen zitzaien tonu nahasketa bat, eta "komedia tristearen" musika sortu zen.^[6]

Ondoren, Musika Tailerretik eta Pompeu Fabrako Unibertsitatetik pasatu zen, bere musika prestakuntza handitzeko. Bostongo "Berklee College of Music" eskolan ikasteko beka bat lortu zuen, eta hori bere prestakuntza etapan gehien ikasi zuen uneetako bat da, musika sorkuntza beste modu batera ulertzen hasi baitzen. Hainbat film laburretan (eta saridunetan) eta bere lehen filmean (Pagafantas) lan egin izanaren esperientziarekin heldu zen, eta, hortaz, pixka bat argiago zuen zer beharko lukeen prestakuntza-aldi horretatik. Berklee-n, bere irakasleetako batek bere bulegora deitu zuen bere lan bat ikusi ostean, eta esan zion garrantzitsuena ahots propioa izatea eta zer kontatu nahi den jakitea zela, eta animatu egin zuen bere ahotsa gara zezan beste ahots batzuen antza izan nahi izatearen akatsa egin barik. Aránzazuk Bostonetik ekarritako irakaspen handia bezala definitzen du azken hau.^[7]

"Garrantzitsuena zure irudimen musikala eta zure ideiak dira".

Bere biolin-karreratik eta ikasketa eta musikoterapia desberdinetatik sortu zen bere musika, soila eta pertsonala, non biolinak, elektronika, dulzuarra, indarra, folk tradizionala eta mendebaldeko zaporea nahasten dituen pentagrama batean, buelta asko emanez, eta beti ezberdina eginez.^[8]

Bere soinu bandak, bai film laburretan, bai luzeetan, oso txalotuak eta baloratuak izan dira. Bere film laburrak ramos pocos, Limoncello. Tres historias del Oeste, La media pena eta She lost control filmek Soinu Banda Onenaren Saria lortu zuten Ciudad de Soria Film Laburren Lehiaketan, Tenerifeko Playa Las Americas Film Laburren Jaialdian, Medina del Campoko Zinema Astean eta Nazioarteko Court Métrage Fenêtre Sur Film Jaialdian, hurrenez hurren.^[9]

2021ean, Akelarre film luzean Maite Arroitajauregirekin (Mursego) elkarlanean egindako lanak Jatorrizko Musika Onenaren 2021eko Goya Saria jaso zuen. Ordura arte, emakume bakarrak lortutako saria , Eva Gancedok, La buena estrella filmagatik.^[10]

Eraginak

Bere konpositoreen artean, Hildur Guðnadóttir, Mica Levi, Warren Ellis, Jonny Greenwood, Mikel Salas edo Julio de la Rosa nabarmentzen dira, estandarretik aldentzen diren eta musika esperimental edo rock motatik hurbil dagoen lengoaia erabiltzen duten profesionalak. Musika sinfonikoko konpositoreei dagokienez, Carter Burwell, Mychael Danna eta Alexandre Desplat nabarmentzen dira, egungo zinemako konpositore moldakorrenetako bat bezala deskribatzen duena. Aro klasikoago bati dagokionez, Ennio Morricone, Nino Rota, Miklós Rózsa eta Bernard Herrmann nabarmendu ditu.^[11]

Konposizio-prozesua

Kontziliazioa da, zalantzarik gabe, bere lanaren zatirik zailenetako bat. Sormen-lana eta film baten ekoizpena markatzen duten datak eta ordutegiak ez dira erraz uztartzen familia-bizitzarekin; izan ere, garrantzitsua iruditzen zaio noizean behin alde egitea eta bakartzea, kontzentrazio handiagoa lortzeko, ideiak bilatzeko eta lanei dagokien epeetan sasoiz iristeko. Baina horrek maite duen jendearengan eragina du eta gogorra egiten zaio.^[12]

Aránzazuren ustez, konposizioa berarekin lan egiten duen taldearen araberakoa da. Aurretik elkarrizketa batzuk behar dira, eta horrek, bere ibilbidearekin eta gidoiarekin batera, jarraibide estilistiko batzuk ematen dizkio. Generoak, zuzendariaren balizko apetek, sonoritate motak edo nahi den instrumentuak ere asko eragiten du. Elementu horiekin, paleta moduko bat muntatzen da, jolasteko, eta musika elektronikoa, rocka edo zerbait sinfonikoa bezalako gauzetan pentsatzeko. Bere ustez, garrantzitsua da filmaren lehen muntaia bat izatea, baina Borja Cobeagarekin desberdina da, filmatzen ari den bitartean bera gauza batzuk egiten ari baita, berarentzat erreferentzia izan daitezen, eta hori ez da gertatzen beste zuzendari batzuekin.^[13]

Emakumeen partaidetza sektorean

Emakumeek sektorean duten parte-hartzeari dagokionez, uste du parte-hartze hori aldatzen ari dela, nahiz eta oraindik desberdintasun kezkagarri bat dagoen: industria zinematografikoaren %76 gizonezkoek betetzen dute, eta emakumezkoek, berriz, %24.^[14] Musikaren esparruan, are larriagoa da hori, filmetarako osatzen duten emakumeen portzentajea %2 eta %3 ingurukoa da eta. Ez du uste, ordea, filmaren soinu-banda bat konposatzea gizonezkoen lana izan behar denik, desberdintasunaren adibide argia baino. Arrazoien artean, familia-ardurak eta -lanak nabarmentzen dira; izan ere, emakumeek ezin dute beren lan artistikoari emandako bizitza bat aukeratu, inolako gizarte-zigorrik eragin gabe. Hori dela eta, asko pozten da Hildur Guðnadótti bezalako konpositoreen lana "Joker" bezalako pelikula ospetsuetan ikusaraztea eta entzutea, eta horrek erreferenteak sortzen laguntzen du.^[14] Orkestra zuzendarien artean hamar gizoneko emakume bakarra dago.^[15]

2010eko hamarkada amaieran, perspektiba handiagoarekin, bai uste zuen sektore matxista baten aurrean geundela, batez ere zuzendari eta ekoizle batzuen aldetik jarrera misogino, prepotente eta diskriminatzaileak sumatzen genituelako. Emakumeentzat oharkabean pasatzen ziren jokabideak, uste baitzuen ohituegiak zeudela horietara eta normalizatzera. Emakumeen presentzia sustatzeko, Zinematografia eta Ikus-entzunezko Arteen Institutuak (ICAA) desparekotasun handiena zuten postuetan talde-buruak dituzten proiektuen puntuazioa handitu zuen, hala nola musika-konposizioaren kasuan. Baina uste zuen, une horretan, zuzendari eta ekoizleak karitate keinu gisa ulertzen zirela, diskriminazio positibo gisa, "erreparazio historikoa" esamoldea alde batera uzteko termino matxista gisa, espedientea estaltzeko modu gisa, eta ez emakumeen lanarekiko berdintasun eta ikusgarritasun jarrera sustatzeko.^[16]

Sariak eta aintzatespenak

2001: "La primera vez" film laburra. Film labur Onenaren Saria jaso zuen 16. Goya sarien edizioan
2005: "Éramos pocos" film laburra. Soinu Banda Onenaren Saria, 7an. Soria Hiria Film Laburren Lehiaketa. Film labur Onenaren Sarirako izendatu zuten 79.Akademiaren Oscar sarien ® hirugarren edizioa.
2006. "El coro de la cárcel (1. edizioa): Reality onena Banffeko (Kanada) Telebista Jaialdian. 2007ko Nazioarteko Emmy Sarietarako izendatua.
2007: "Limoncello. Tres historias del Oeste". Soinu Banda Onenaren Saria, 7an.Tenerifeko Playa Las Americas film laburren jaialdia.
2008: "El responsable" film laburra. Film labur Onenaren Goya Sarietako 23. edizioko hautagaia.
2011: "La media pena" film laburra. Soinu Banda Onenaren Saria Medina del Campoko Zinema Astean.
2011: "She lost control" film laburra. Soinu Banda Onenaren Saria Court Métrage Fenêtre Sur Courts à Avignoneko International du Film jaialdian.
2014ko "Berlinale Talents" lehiaketan parte hartzeko aukeratua izan da.
2015: "Los psiconautas" film luzea. Animaziozko Film Onenaren Goya 2017.
2021: Akelarre film luzea. Jatorrizko Musika Onenaren Goya saria (efektu berezi onenen Goya sariaz gain, zuzendaritza artistiko onena, jantzien diseinu onenaeta makillaje eta ile-apainketa onena).^[17]^[18]^[19]^[15]

Filmografia

Zinema

Urtea	Izenburua	Zuzendaritza	Ekoizlea	Ekoizpen mota
2001	La primera vez	Borja Cobeaga	Altube Filmeak	Film laburra
2005	Éramos pocos	Borja Cobeaga	Altube Filmeak	Film laburra
2006	Argentina	Xabier Etxeandia Igor Zabala	3Koma	Film laburra
2007	Limoncello. Tres historias del Oeste	Jorge Dorado Luiso Berdejo Borja Cobeaga	Common Films	Film laburra
2007	Las horas muertas	Haritz Zubillaga	Basque Films	Film laburra
2007	Henry Fonda congelado	Álex Montoya Raúl Navarro	Arsénico PC	Film laburra
2008	El encargado	Sergio Barrejón	Arsénico PC	Film laburra
2009	Pagafantas	Borja Cobeaga	Telespan 2000	Film luzea
2009	La lluvia en Sevilla	Oriol Puig	Arsénico PC, Film Transparente	Film laburra
2010	No controles	Borja Cobeaga	Telespan 2000	Film luzea
2011	La media pena	Sergio Barrejón	Lamia producciones	Film laburra
2011	She's lost control	Haritz Zubillaga	Morituri	Film laburra
2012	En plan romántico	Peris Romano	Argucia, Morituri	Film laburra
2013	Lo sé	Manuela Burló Moreno	Momento ekoiztetxea	Film laburra
2013	Democracia	Borja Cobeaga	Sayaka	Film laburra
2013	Alaba Zintzoa	Javier Rebollo Alvar Gordejuela	Karambola ekoiztetxea	Film luzea
2014	Pase privado	Natxo López	Lamia ekoiztetxea	Film laburra
2014	Negociador	Borja Cobeaga	Sayaka	Film luzea
2014	Tempo inverso	Gregorio Muro Mikel Muro	Gregorio Muro	Film laburra
2014	Txarriboda	Javier Rebollo Alvar Gordejuela	Karambola Producciones	Film luzea
2015	La Sra. Jesusmari	Aitor Arenas	Banatu Filmak	Film laburra
2015	Psiconautas: Los niños olvidados	Alberto Vázquez Pedro Rivero	ZircoZine, Basque Films	Film luzea
2016	False Flag	Asier Urbieta	Kuttuna Filmak	Film laburra
2016	Anónimo	Ivan Sokolov	Lateral Filmin	Film laburra
2016	El ataúd de cristal	Haritz Zubillaga	Basque Films	Film laburra
2017	Fe de etarras	Borja Cobeaga	Netflix, Mediapro	Film laburra
2019	Taxi a Gibraltar	Alejo Flah	La Terraza Films, Atresmedia Cine, Sacromonte Films, Ikiru Films, La Mano de Dios La Película AIE eta AZ Films	Film luzea
2019	El hoyo (the platform)	Galder Gaztelu-Urrutia	Basque Films, Zentropa	Film luzea
2019	El perro	Daniel Cortázar	Esperanto ekoiztetxea	Film laburra
2020	Akelarre	Pablo Agüero	Sorgin Films, Tita Productions, Kowalski Films, Lamia ekoiztetxea, La Fidèle ekoiztetxea	Film luzea

Telebista

Urtea	Izenburua	Zuzendaritza	Ekoizpena
2013	Aupa Josu	Borja Cobeaga	Sayaka, EITB

Dokumentalak

Urtea	Izenburua	Zuzendaritza	Ekoizlea
2007	Galleteras - Memoria activa		Pripublikarrak
2010	Mujeres en construcción	Begoña Atín, Maite Ibáñez	Batabat, K2000, TVC, EITB
2010	Nagore	Helena Taberna	Lamia producciones
2011	Abierto por obras	Begoña Atín, Maite Ibáñez	K2000
2012	Con tu dinero	Iker Espúñez	Mobiolak
2016	Nosotras, mujeres de Euskalduna	Larraitz Zuazo	ZINEBI a iniciativa de TYF-Territorios y Fronteras.
2017	163 días, la huelga de bandas	Larraitz Zuazo	Doxa Producciones
2019	Después de María	Nagore Eceiza	Haurralde Fundazioa, El Santo Films
2020	La historia de todas nosotras	Itxaso Díaz	Mundubat

Reality Showak

Urtea	Izenburua	Ekoizpena	Katea	Oharrak
2006	El coro de la cárcel (1. edizioa)	3Koma	TVE 1	Reality onena Banffeko (Kanada) Telebista Jaialdian. 2007ko Nazioarteko Emmy Sarietarako izendatua.
2008	El coro de la cárcel (2. edizioa)	3Koma	TVE 1
2009	El coro de la cárcel (3. edizioa)	3Koma	TVE 1

Iragarkiak

Urtea	Marka	Bezeroa	Helbidea	Ekoizpena	Errealizadoreak
2007	Heineken	Heineken	Borja Cobeaga	Artsenikoa P.C.
2012	Irekia	Irekia		Eusko Jaurlaritza	Andrea Polaroiska
2018	Vuelve a descubrir el arte	Centro Botín Santander	Planilandia	Planilandia

Sintoniak

Urtea	Izenburua	Zuzendaritza artistikoa	Ekoizpena	Ertaina
2015	La Publika	Consonni	Donostia 2016, Tabakalera	Irratia/Weba
2019	Zinebi 61	Andrea Polaroiska	ZINEBI - Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdia	Zinea

Antzerkia

Urtea	Izenburua	Helbidea	Ekoizpena	Oharrak
2018	Jule	Rosa Diez, Hortzmuga	Hortzmuga	Kaleko antzerkia

Erreferentziak

↑ «Aránzazu Calleja. Música & Compositora - Biografía» aranzazucalleja.com.
↑ Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.
↑ «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.
↑ Entrevista > Aránzazu Calleja | Cactus. 2017-06-21.
↑ «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.
↑ «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ «Aránzazu Calleja. Música & Compositora - Filmografía» aranzazucalleja.com.
↑ Press, Europa. (2021-03-06). «Aránzazu Calleja y Maite Arroitajauregi, Mejor Música Original en los Premios Goya 2021 por 'Akelarre'» www.europapress.es.
↑ Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.
↑ «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ Entrevista > Aránzazu Calleja | Cactus. 2017-06-21.
↑ ^a ^b «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ ^a ^b «“Musikan, emakumeok lan handia egiten ari gara ikus gaitzaten”» Argia (Noiz kontsultatua: 2024-12-01).
↑ «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ «Aránzazu Calleja. Música & Compositora - Filmografía» aranzazucalleja.com.
↑ «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.
↑ Press, Europa. (2021-03-06). «Aránzazu Calleja y Maite Arroitajauregi, Mejor Música Original en los Premios Goya 2021 por 'Akelarre'» www.europapress.es.

Kanpo estekak

Datuak: Q106098195

[1] «Aránzazu Calleja. Música & Compositora - Biografía» aranzazucalleja.com.

[:0-2] Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.

[:1-3] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:02-4] Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.

[:2-5] Entrevista > Aránzazu Calleja | Cactus. 2017-06-21.

[:12-6] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:03-7] Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.

[:13-8] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:3-9] «Aránzazu Calleja. Música & Compositora - Filmografía» aranzazucalleja.com.

[:4-10] Press, Europa. (2021-03-06). «Aránzazu Calleja y Maite Arroitajauregi, Mejor Música Original en los Premios Goya 2021 por 'Akelarre'» www.europapress.es.

[:04-11] Marino, Julieta. (2020-06-01). «Entrevista a Aranzazu Calleja | Compositora de Bandas Sonoras» SOYDECINE.COM.

[:14-12] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:22-13] Entrevista > Aránzazu Calleja | Cactus. 2017-06-21.

[:15-14] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:5-15] «“Musikan, emakumeok lan handia egiten ari gara ikus gaitzaten”» Argia (Noiz kontsultatua: 2024-12-01).

[:16-16] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:32-17] «Aránzazu Calleja. Música & Compositora - Filmografía» aranzazucalleja.com.

[:17-18] «“En la industria del cine hay un deseo de ruptura pero también muchas resistencias"» pikara magazine 2018-06-25.

[:42-19] Press, Europa. (2021-03-06). «Aránzazu Calleja y Maite Arroitajauregi, Mejor Música Original en los Premios Goya 2021 por 'Akelarre'» www.europapress.es.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]