Xerocomus lanatus

Xerocomus lanatus
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Boletales
Familia	Boletaceae
Generoa	Xerocomus
Espeziea	Xerocomus lanatus; Singer, 1945

Xerocomus lanatus Boletaceae familiako onddoa da.^[1] Erdipurdiko jangarria.

Sinonimoak: Boletus lanatus, Boletus subtomentosus var. lanatus, Boletus striipes, Boletus lenguei, Leccinum subtomentosus.

Deskribapena

Kapela: 5 eta 10 (15) cm bitarteko diametrokoa, hemisferikotik laura, gainazal irregularra, ertza soberakinekin, inkurbatua eta lobulatua. Kapelaren azala banaezina, lehorra, inoiz ez likatsua, belusatu-iletsua, okre kolorekoa edo marroi iluna. Amoniakoaren baporeekin berde-urdinxka kolorea erreakzionatzen du.

Tutuak: Nahiko luzeak (5-15 mm), bereizgarriak, atxikiak, hori bizitik hori-olibara doan kolorekoak.

Poroak: Koskadunak, horiak, igurtzitakoan pixka bat urdindu egiten dira.

Hanka: 4 eta 8 cm bitarteko garaierakoa, behean mehetua, marroi-horixka, goiko aldean ilezko erretikuluz edo luzetarako saihets albeolatu-erretikulatuz apaindua, erliebe nabarmenekoa.

Haragia: Zurixka, gogorra trinkotasuna galdu aurretik (zuntzezkoa eta horia oinean). Frutaren usain pixka batekin, zapore atseginekoa. Espora-jalkina arre-oliba argi kolorekoa.^[2]

Etimologia: Xerocomus terminoa grekotik dator, lehorra, esan nahi duen “xerós” hitzetik eta, buruko ileak, ilea, adatsa, esan nahi duen “kóme” hitzetik.

Jangarritasuna

Erdipurdiko jangarria.^[3]

Nahasketa arriskua

Xerocomus subtomentosus delakoak kapela marroi argia du, oinaren luzetarako saihetsak ez ditu hain nabariak eta amoniakoarekin ez du urdin-berde kolorea hartzen. Xerocomus ferrugineus edo spadiceus espezieak, oina ez du iletsua eta luzetarako saihetsak ez ditu hain agerikoak, kapelaren azalak amoniakoaren baporeekin biratzen du baina pixka bat urdinera, mizelio kordoi horixkekin.

Sasoia eta lekua

Udan eta udazkenean. Hostozabalen eta koniferoen basoetan edo mistoetan.

Banaketa eremua

Frantzia, Espainia, Txekia.^[4]

Erreferentziak

↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
↑ (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 384 or. ISBN 84-505-1806-7..
↑ (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
↑ Xerocomus lanatus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

Datuak: Q81168426

[1] Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.

[2] (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 384 or. ISBN 84-505-1806-7..

[3] (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.

[4] Xerocomus lanatus: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

[1]

[2]

[3]

[4]