Txikipedia:Esmeralda
Esmeralda kolore berdeko harria da, esmeraldak normalean zailak dira bilatzeko, eta oso baliotsuak dira. Brasilen aurkitu daitezke, zehazki Bahian.
Etimologia aldatu
Esmeralda terminoa XIV. mendean erabili zen lehen aldiz.
Ezaugarriak aldatu
Esmeraldak, koloretako harribitxi guztiak bezala, lau parametro erabiliz sailkatzen dira: kolorea, argitasuna, neurria eta pisua kilateetan. Normalean, kolorezko harribitxien sailkapenean, kolorea da irizpide garrantzitsuena.
Kolorea aldatu
Gemologian, kolorea hiru osagaitan banatzen da: tonua, saturazioa eta argitasuna. Esmeralden tonalitateak hori-berdeetatik urdin-berdeetara doaz, eta tonu nagusia berdea da nahitaez. Horia eta urdina esmeraldetan ohikoak diren bigarren mailako tonuak dira.
Esmeraldaren minak aldatu
Antzinaroan, esmeraldak Antzinako Egipton ateratzen ziren, Smaragdus mendiko lekuetan, K.a. 1500. urtetik, eta Indian eta Austrian, K.o. XIV. mendetik gutxienez. Egiptoko meategiak erromatar eta bizantziar inperioek ustiatu zituzten industria-garaian, eta geroago islamiar konkistatzaileek. Egiptoko meatzaritza bertan behera geratu zen Kolonbiako aztarnategien aurkikuntzarekin batera. Gaur egun, Egipton bakarrik geratzen dira hondakinak.
Sinbolismoa aldatu
- Erdi Aroan, Joan Apostoluaren sinboloa izan zen. Alkimistentzat, Venusen harria da.
- Ekuadorreko Manta bailarako herriek ostruka-arrautza baten tamainako esmeralda bat gurtzen zuten; festa nagusietako egunetan erakusten zuten, eta indioak alde guztietatik korrika joaten ziren jainkosa ikusi eta beste esmeralda batzuk eskaintzeko.
- Apaizek eta jauntxoek sinestunei ulertarazten zieten ama esmeralda oso pozik zegoela, alabak aurkezten zizkiotelako, eta amarru horrekin harribitxi ugari biltzea lortzen zutelako.
Esmeralda ospetsuak aldatu
| Esmeralda motak | ||||
|---|---|---|---|---|
| Esmeralda gazhala | Esmeralda fura | Esmeralda teodora | Esmeralda tena | Esmeralda Katalina handia |
 |
 |
Munduko esmeralda landurik handiena da, Regan Reweyrena, Kanadako harribitxi bitxien merkatariarena. | Intentsitate iluna du, berdea
kolorekoa da. Katalina Handia enperatriz errusiarraren esmeralda baino baliotsuagoa da. |
Gutxi gorabehera 4693 kilate eta 2200 g pisuko esmeralda bat da. |