Tsehay Melaku

Etiopiar idazlea

Tsehay Melaku (Addis Abeba, Etiopia, 1952) etiopiar idazlea da.[1] Etiopiako lehen emakume eleberrigile garaikidea deitu izan zaio, 1990eko hamarkadaren hasieran literatura-eszenan sartu ziren idazleen bolada batetik abiatuta.

Tsehay Melaku
Bizitza
JaiotzaAddis Abeba, 1952 (71/72 urte)
Herrialdea Etiopia
Hezkuntza
HeziketaAddis Ababa University (en) Itzuli
HizkuntzakAmharera
Jarduerak
Jarduerakeleberrigilea eta idazlea
Genero artistikoaeleberria

Bizitza aldatu

Tsehay Addis Abeban jaio eta hazi zen, 11 seme-alabako familia batean. Aita apaiza zen eta Etiopiaren okupazio italiarraren aurka ere borrokatu zen. Bat-batean hil zen aita, Tsehay Bigarren Hezkuntzan zegoela. Hori dela eta, irakasleak trebatzeko programa labur bat osatu zuen, eta lana lortu zuen irakasle gisa, familiari eusten laguntzeko. Bigarren Hezkuntzako irakasle gisa lanean jarraitu zuen bi hamarkada baino gehiagotan.[2][3]

Tsehayk 10 urte eman zituen Legedadi Radioboluntario gisa, eta emakumeak ahalduntzeari buruzko programa bat sortu zuen.[4]

Idazketa aldatu

Irakasten urte asko eman ondoren, Tsehay erretiratu egin zen idazketan aritzeko.[2]1990 inguruan Eritreako literatura-eszena jendeztatzen hasi zen emakume-belaunaldi berri bateko lehena izan zen.[3] Bere lana amhareran idatzita dago.[5]

Bere lehen eleberria, Qusa, 1989an argitaratu zen. Arrakasta handia izan zuen, baina zorpetu egin zen gero Anguz eleberria kaleratu zuenean, Izu gorriari buruzkoa, Derg-en erregimenaren amaieran gatazkaren erdian argitaratu eta ez zelako saldu.[4]

Tsehayk ondorengo eleberriak argitaratzen jarraitu zuen 1990eko hamarkadan zehar eta 2000ko hamarkadara arte, Bes Rahel 1996an, Em'minete 2002an eta Ye Petros Wazema 2005ean barne. Poesia idazten ere hasi zen eta Yesimet Tikusat bilduma atera zuen 2002an.[3][4][5]

Bere lanak gai sozial eta politikoak jorratzen ditu, emakumeak gizartean duen zeregina eta Derg-en gobernuaren ondarea barne.[2][3][4]

Tsehay eskolara itzuli zen erretiroa hartu zuenean, eta Addis Abebako Unibertsitateko enpresa-hezkuntzako titulu batekin graduatu zen.

Tsehayk lehenago egin zuen lan "Zema Beir" Idazle Etiopiarren Elkarteko lehendakari gisa. Gondarko Garapen eta Lankidetza Erakundearekin ere egon zen.[2][3]

Bizitza pertsonala aldatu

Tsehayren senarra, Tariku Ayne brigadako jenerala, 1987an hil zuen Derg-en erregimenak. Bi alaba eta bi biloba ditu.[6][2]

Hautatutako lanak aldatu

Eleberriak aldatu

  • Qusa (Mendekua, 1989)
  • Anguz (Orbaina, 1992)
  • Bes Rahel (Rahel legenduna, 1996)
  • Em'minete (Ama nagusia, 2002)
  • Yeniseha Shengo ("Aitorpen-epaimahaia", 2004)
  • Ye Petros Wazema ("Petrosko bezpera ", 2005)

Poesia aldatu

  • Yesimet Tikusat ("Emozioaren sukarra", 2002)

Erreferentziak aldatu

  1. Negga, Delombera. «Tsehay Melaku» Dictionnaire créatrices.
  2. a b c d e Mulat, Addisalem. (30-10-2016). "The First Contemporary Ethiopian Woman Novelist - Tsehay Melaku".. .
  3. a b c d e Asfaw, Zerihun. (02-06-2012). «"Stories of Women in the Novels of Selected Ethiopian Women Writers".» Ethiopian Journal of Languages and Literature: 115–139..
  4. a b c d Abrams, Dennis. (04/11/2016). «Ethiopia’s Tsehay Melaku: ‘My Dream Was To Be an Author’» Publishing Perspectives.
  5. a b Ṡaḥay Malʼaku". WorldCat.. .
  6. Ewnetu, Aweke. (Julio 2014). «The Representation of Ethiopian Politics in Selected Amharic Novels: 1930 - 2010 (Thesis).» University of South Africa.

Kanpo estekak aldatu