Tesera

Tesera edo tessera (latinez: tessera eta hizkuntza gehienetan bi ss-z idatzita), antzinate erromatarrean, pieza txiki eta laua zen. Token moduko bat izan zitekeen, besteak beste ikuskizunetarako erabiltzen zena.

Mosaiko bat osatzeko erabiltzen ziren tessera-k (teselak)

Tessera bat, zentimo bateko txanponarekin alderatua.

Abegi oneko ituna idatzita duen tesera, Soriako Burgo de Osman, Uxama hiria zegoen aztarnategian, aurkitua.

token edo identifikatzaile moduan erabiltzen ziren piezatxoak zurez, hezurrez, edo boliz, baina orokorrean metalez (burdinez edo brontzez) egindako piezak izan ziren. Askotariko itxura eta erabilerak izaten zituzten: sarrera-txartela, egungo ticket moduko zerbait, markatzailea, kupoia, identifikatzailea, etab.

Dadoak izendatzeko ere erabili zen hitz hau, eta hortik, dadoekin jokatzen zen jokoa, Tesserae esaten zitzaion.

Mosaikoetan erabiltzen zen pieza txiki bakoitza ere tessera zen, eta hainbat hizkuntzatan izen hori gorde da antzeko formarekin. Euskaraz, tesela erabiltzen da, gaztelaniaz, tesela, ingelesez, tessera.

Eraikin publikoetanAldatu

Ikuskizun publikoak ematen ziren eraikinetan, buztinezko puska batean, sarrera-zenbaki bat eta errenkada bat zeuden estanpatua. Horrelakoak anfiteatro edo bestelako eraikin publiko batean egon zitezkeen, ekitaldira joaten ziren ikusleentzat. Adibidez, Erromako Koliseoko ateen gainean eskegita zeuden.

Tesserae frumentariae edota nummariaeAldatu

Magistratu erromatarrek Tesserae frumentariae eta nummariae fitxak ematen zizkieten batzuetan herritarrei, gari edo kopuru finko baten truke alda zezaketenak. Tessera mota hauek, askotan, joko publikoetan banatzen ziren, eta propaganda politikoaren parte zirela esaten da.^[1]

Abegi oneko teserakAldatu

Abegi oneko teserak Hispanian erabiltzen ziren, Erromatarren garaian. Pasahitza, ohorezko bereizgarri, abegi onaren seinale, itun baten froga edo zirkulazio libreko baimen izateko eginak zeuden.^[2]

Ikus, gaineraAldatu

Tesserae

ErreferentziakAldatu

↑ (Frantsesez) Martínez Chico, David. (2019). «Tesserae frumentariae, nummariae et ‘Spintriae’ Hispaniae. Hallazgos y nuevas perspectivas» Revue numismatique 6 (176): 107–138. doi:10.3406/numi.2019.3450. ISSN 0484-8942. (Noiz kontsultatua: 2022-11-15).
↑ (Gaztelaniaz) «tésera» Glosario ilustrado de arte arquitectónico 2017-12-09 (Noiz kontsultatua: 2022-11-15).

Kanpo estekakAldatu

Teseras. Museo Arqueológico nacional (MAN) (Bilaketan, tesera hitza sartuta)
Ref. 857 - Tésera de Hospitalidad de Monte Cildá (Palencia). Bronces romanos en España

Datuak: Q9137136
Multimedia: Tessera (coin)

[1] (Frantsesez) Martínez Chico, David. (2019). «Tesserae frumentariae, nummariae et ‘Spintriae’ Hispaniae. Hallazgos y nuevas perspectivas» Revue numismatique 6 (176): 107–138. doi:10.3406/numi.2019.3450. ISSN 0484-8942. (Noiz kontsultatua: 2022-11-15).

[2] (Gaztelaniaz) «tésera» Glosario ilustrado de arte arquitectónico 2017-12-09 (Noiz kontsultatua: 2022-11-15).

[1]

[2]