Tcharmil
Tcharmil edo tcharmile (jatorriz haragi- edo arrain-plateretarako adobo tradizional bat, baratxuriaz, oliba-olioz eta perrexilez egina) Marokon gazte-banda bortitzen azpikulturari ematen dioten izena da. Talde horiek hirigune deprimituetatik datoz, eta 2014tik aurrera auzo aberatsetan eta eremu turistikoetan eraso biolento indiskriminatuak egiteari ekin zioten.[1] Fenomenoa ondoezaren hainbat arrazoirekin lotu dute: arazo ekonomikoak (bereziki goiko klaseen eta mendebaldeko turisten bizimodu oparoarekin kontrastatzen duten eremuetan ikus daitezkeenak), "Arabiar Udaberria" deituriko gizarte-mugimenduen porrotak eragindako frustrazioa, baita tramdina[2] (Ramadanaren jarraipenak eragiten duen umore txarra edo suminkortasuna,[3][4] bereziki gogorra uda denean) ere.
Tcharmil | |
---|---|
Datuak | |
Mota | Azpikultura eta gaizkile-taldea |
Herrialdea | Maroko |
Banda hauek ospea, biktima potentzialen artean muturreko beldurra eragitea eta emulazioa bilatzen dute, sare sozialetan euren ekintzen bideoak jarriz. Tcharmil taldeko kideak nabarmenkeriaz janzten dira, hispanoamerikar bandak- marak edo Latin Kings imitatuz: orrazkera bereizgarriak, erloju handiak eta eraztunak (urrezkoak), Nike Air Max kirol zapatilak (egiazkoak edo faltsuak)[5]. Bere armarik gogokoenak matxeteak eta haragiarentzako aiztoak dira.[1]
2014ko martxoan talde hauen lehen erasoa Maârif barrutiko (Casablanca) modako ile-apaindegi batean gertatu zen. Matxetez armatutako hiru gizon gazte sartu ziren, bezeroei beldurra eraginez. Ordutik aurrera, antzeko erasoak errepikatu ziren, kalte pertsonalak eta heriotzak eraginez, imitazio krimen bezala; erasoak berehala hedatu ziren Fez, Meknes, Agadir, Rabat, Temara, Marrakex eta Marokoko beste hiri batzuetara.[6]
Fenomenoari aurre egiteko, Mohammed VI.a Marokokoa erregea bera inplikatu zen. 2014ko apirilaren 7an nazio mailako polizia kanpaina bat agindu zuen, atxiloketa ugari eragin zituena.[7] Agintariek polizia-neurri horien ondorioz 2014ko lehen seihilekoan (2013ko lehen seihilekoarekin alderatuta) hilketak %30 murriztu zirela; lapurretak %25 eta eraso fisikoak %20 adierazi zuten. Hala ere, 2015eko udan berriz ere erasoak izan ziren Rabateko hondartza batean eta Al-Hoceiman.[5] Zenbait adituk errepresioak ondorio negatiboak izan ditzakeela salatu dute.
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b (Gaztelaniaz) «El Tcharmile, las maras de Marruecos» El País 2014-7-12.
- ↑ (Frantsesez) «Vidéo. Fès. La «tramdina»: retour sur un phénomène récurrent» Le 360 2020-05-11.
- ↑ (Gaztelaniaz) «La 'Tramdina' o el agotamiento del ayuno del Ramadán» RTVE 2019-05-19.
- ↑ (Ingelesez) «Morocco's Tcharmils 'consider jail home'» Al-Jazeera 2015-2-27.
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Ruiz, Adolfo. (2015-8-31). «A machetazos por las playas. Marruecos se estremece ante la reaparición de las bandas 'tcharmil', que siembran el terror en barrios pudientes y zonas turísticas» La Vanguardia.
- ↑ (Frantsesez) Munier, Gilles. «Violences au Maroc: Attention aux tcharmilistes» alterinfonet.org.
- ↑ (Frantsesez) «Secouées par le roi, les forces de l'ordre se mobilisent» Le 360 2014-4-7.