Soledad Varela Ortega

madrildar filologoa, ikertzailea eta idazlea

Soledad Varela Ortega, ezaguna Paloma Varela izenaz ere (Madril, 1945) madrildar filologoa, ikertzailea eta idazlea da. Aditua da espainierazko gramatikan, morfologia sinkronikoan eta Espainiera atzerri hizkuntzan (ELE). Hizkuntza, haren morfologia eta sintaxia aztertzen dituen ikertzailea da.[1]

Soledad Varela Ortega
Bizitza
JaiotzaMadril1945eko maiatzaren 1a (78 urte)
Herrialdea Espainia
Familia
AmaSoledad Ortega Spottorno
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfilologoa, ikertzailea eta idazlea

Biografia aldatu

Varela Soledad Ortega Spottorno filosofo eta idazlearen alaba da. Rosa Spottorno Topete itzultzaile feministaren eta Jose Ortega y Gasset filosofo eta pentsalariaren biloba. Lehen eta bigarren hezkuntza ikasi zuen Estudio ikastetxean, 1940ko hamarkadan Jimena Menéndez Pidalek sortua, Irakaskuntza Erakunde Askeko legatu gisa. Ondoren, Filologia karrera egin zuen Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean. “Master of Arts” Pensylvania State Unibertsitatean (1974) eta Filologia Hispanikoan doktorea Madrilgo Unibertsitate Autonomoan (1978).[2]

Lan ibilbidea aldatu

Irakasle aldatu

1967an ekin zion etapa pedagogikoari, ikastetxe pribatuetan, batxilergoko institutu publikoetan (irakasle agregatua), Penn Staten (TA) eta Madrilgo Unibertsitate Autonomokoan irakasle atxikia.

1985eko urtarrilean, Espainiako Filologiako irakasle titularraren titulartasuna lortu zuen Madrilgo Unibertsitate Autonomoan, 1985etik 2006ra izan zuena.

1997ko urrian, Zerbitzu Batzordean lan egin zuen UNEDen, Madrilen, 1997tik 1998ra.

Madrilgo Unibertsitate Autonomoko Espainiar Filologia sailean katedradun jardun zuen 2006. urtetik 2010. urtera, erretiroa hartu arte.[3][4]

Kargu akademikoak aldatu

  • Unibertsitate Hedapenerako eta Kultura Jardueretarako dekanordeak, Filosofia eta Letren Fakultatean, Madrilgo Unibertsitate Autonomoan, 1981eko urtarriletik 1982ko uztailera.
  • Kultura Jardueren eta Liburutegien errektoreordea, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa, 1982ko uztailetik 1984ko apirilera.
  • Errektoreak Liburutegietarako duen ordezkaria, Madrilgo Unibertsitate Autonomoa, 1984ko apiriletik 1985eko apirilera.

Ikerle aldatu

Hizkuntza, haren morfologia eta sintaxia aztertzeko ikertzailea izan da Varela, eta hainbat unibertsitatek hizlari gisa eskatu dute. Mintegiak eta artikulu eta lankidetza ugari zuzendu ditu, eta erreferentzia izan da arlo horretan.[1]

José Ortega y Gasset Fundazioan, ELE irakasleak prestatzeko ikastaroen arduraduna izan zen, eta ehunka irakasle eta ikasle aritu dira, bertakoak zein atzerrikoak.[5]

2018an Madrilgo Unibertsitate Autonomoan, Filologia saileko zenbait ikertzailek "Soledad Varela Ortega: Una lección de vida" argitaratu zuten. Ikasleen oroitzapenekin egindako artikulu horretan, irakasletza eredugarriaren ezaugarriak, irakaskuntzarekin eta ikerketarekin duen konpromisoa erakusten dute.[6][7]

Online liburutegiaren webgunean studylib.es, egileak egindako ikerketa-proiektuen zerrenda luzea dago, baita nazioarteko sinposio eta biltzarretan egindako komunikazio eta ponentziak ere, hala nola Boloniako Unibertsitatean, Bartzelonako Pompeu Fabran, Sao Paoloko Hispanisten Brasilgo Elkartean, etab. Irakaskuntza graduatua eman zuen atzerriko zenbait unibertsitatetan: Tel-Aviveko Unibertsitatean, Minnesotako Unibertsitatean (bi aldiz), Ohioko Unibertsitatean, Pragako Carolina Unibertsitatean, Rosarioko Unibertsitatean eta Limako San Markosko Unibertsitatean. Gainera, studylib.es webgune horretan, zuzendutako doktorego-tesien, lizentziatura-memorien eta ikerketa aurreratuko lanen zerrenda luzea dago.[8]

Egindako ikerketa-jarduera aldatu

  • Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorena (Nebrija Institutua), Ikerketa-laguntzailea. 1970-1971.
  • Hezkuntza Ministerioa, Ikertzaileak Prestatzeko 1975-1978 Plana.
  • Kaliforniako Unibertsitatea, La Jolla (AEB), Scholar Ikustaldia, 1979ko azarotiik abendura.
  • Minnesotako Unibertsitatea (AEB), Visiting Scholar, 1986ko otsaila.
  • Ottawako Unibertsitatea (Kanada), Visiting Scholar, 1987ko apirila.
  • Illinois-Chicagoko Unibertsitatea (AEB), Visiting Scholar, 1989ko maiatza.
  • The Ohio State University (AEB), Visiting Scholar, 1990eko urria.

Argitalpenak aldatu

Liburuak aldatu

  • Fundamentos de Morfología, Madril, Síntesia, 1990.
  • La Formación de Palabras, Madril, Taurus, 1993.
  • Línea a Línea, J. Marín Arreserekin, Madril, S.M., 1994.
  • Fundamentos de Morfología Lingüística 5, argitaletxea ISBN 8477380902[9]
  • Configuración morfología y estructura argumental: lexico y diccionario; Ll. Gràcia, M.T. Cabré eta M. Azkaraterekin, Lejona, Servicio de Publicaciones de la Universidad del País Vasco, 2000.
  • La morfología lexica: Formación de palabras, Madril, Gredos, 2005.[10][11][12]

Artikuluak (hautaketa) aldatu

  • 2000n ''25 años de morfología española: la formación de palabras (1970-1995)", M. Bargalló eta C. Garriga (arg. ),
  • "25 años de investigación en la Lengua Española", Tarragona, Universitat Rovira i Virgili, or. 81-110.
  • ''Sobre las relaciones de la morfología y la sintaxis'', Revista Española de Lingüística 29/2, 257-281or.
  • 2001ean ''For a morphological analysis in the privacy of the lexicon: prefixed verbs''', L. Haouet-ekin, Cuadernos de Linguística, I. U. Ortega y Gasset VIII.a, or. 53-69.
  • ''Las lenguas de España: presente y futuro'', Proceedings of the Congress of Eurotaal, J.M.-rekin Blecua, Lingua eta Stile XXXVI / 2, or. 275-290.
  • 2002an ''Active or 'Subjective' Adjectival Participles in Spanish'', J. Lee, K. Geeslin eta C. Clements (arg. ),
  • Structure, Meaning, and Acquisition in Spanish. Papers from the 4th Hispanic Linguistics Symposium, Somerville, Cascadilla Press, 304-316 or.
  • ''Morfología y formación de palabras'', Aspectos de morfología derivados del español, J. García-Medall (arg. ), Lugo, Ed. Tristram, aza. Grammaton n.5. or. 167-187.[13]
  • 'Sobre las conexiones entre estructura y representación en el dominio de la palabra', Revista Portuguesa de Filologia 24 (2001-2002), 209-232 or.

  • 2003an: ''Internally Motivated Structural Borrowing in Spanish Morphology''', E. Felíurekin, P. Kempchinsky eta C.E. Pinaziak (arg. ),
  • Theory, Practice, and Acquisition. --Papers from the 6th Hispanic Linguistics Symposium, Somerville (MA), Cascadilla Press, or. 83-101.
  • ''Lexical Morphology Revisited: Form/Meaning Zegences in Psych Adjectival Participles''', G. Booij et alii (arg.)
  • "Topics in Morphology: Selected Papers", Third Mediterranean Morphology Meeting, Bartzelona, U. Pompeu Fabra, 51-74 or.[10]
  • ''Lexikoa, morfologia eta gramatika gaztelania atzerriko hizkuntza gisa irakasteko'', Alacanteko Unibertsitateko Hizkuntzalaritza Ikasketak 17 (oroitzapenezko liburukia), 571-588 or.[14][15][16]
  • 2009an “What and where is morphology”, Studies in Hispanic and Lusophone Linguistics, 2/2, 451-461 or.[17]
  • 2012an “La interacción de las nominalizaciones con la voz, el aspecto y la dimensión temporal”, en E. Bernal, C. Sinner y M. Emsel (eds.)[18]
  • "Tiempo y espacio en la formación de palabras del español", Munich, Peniope, 91-106 or.[19]
  • “Derivation and Compounding”, J. Hualde, A. Olarrea eta E. O’Rourke (arg. ), The Handbook of Hispanic Linguistics, Oxford, Blackwell,209-226 or.[20]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu