Petroesfera
Arkeologian, petroesfera (grekozko petros hitzetik, "harria" esan nahi duena, eta sphaira hitzetik, "bola" edo "esfera" esan nahi duena) harriz egindako edozein tamainatako edozein objektu artifizial edo ez-natural esferikoren izena da. Artefaktu horiek, batez ere historiaurrekoak, sortu edota aukeratuak izan daitezke, baina nolabait eraldatuak, zizelkatzea eta pintatzea barne, funtzio espezifiko bat gauzatzeko.
Hainbat petroesfera mota daude, hala nola Costa Ricako harrizko esferak; Eskoziako harri margotuak; Eskoziako harriz egindako kutunak; Traprain Law bezalako lekuetako hareharrizko bolak; harri landuzko bolak, nagusiki Eskoziakoak direnak, nahiz eta Cumbrian eta Irlandan ere aurkitu diren; eta kanoi eta katapulten muniziorako landutako harriak.
Badira naturalki eratutako harrizko bolak, hala nola Cannonball konkrezioak eta megaesferulitak, batzuetan petroesfera gisa gaizki identifikatuak izan direnak. Esate baterako, arkeologo marjinalek eta historiaurreko bisitari estralurtarren defendatzaileek behin eta berriz esan dute harrizko bolak, 0,61 eta 3,35 m bitarteko diametroan aldatzen direnak, Ameca mendilerroko Cerro Piedras Bolaren inguruan daudenak, Ahualulco de Mercado eta Ameca artean, Jalisco (Mexiko) petroesferoak direla. Harri naturaleko bola horiek, ordea, megaesferulitak dira, eta 20 eta 30 milioi urte arteko errauts jarioko toba baten higaduraren ondorioz askatu ziren, non, hasieran, sortu zirenetik harrapatuta zeuden. Harrizko bola horiek benetako petroesferatzat defendatzen dituztenek honako baieztapen faltsu hauetan oinarritzen dituzte beren argudioak: esfera horiek guztiak erabat biribilak direla, granitoz osatuak daudela eta prozesu naturalek ezin dutela harrizko bolarik sortu. Era berean, Cannonball konkrezioak, hau da, Ipar Dakotako Cannonball ibaian zehar eta Hego uharteko (Zeelanda Berria) Moeraki inguruko konkrezioak ere petroesferatzat identifikatu dira oker.
Erreferentziak
aldatuKanpo loturak
aldatu
Datuak: Q3412091
