Natalka Poltavka (ukraineraz: Наталка Полтавка, Poltavako Natalka) Ivan Kotliarevskyk idatzitako ukrainar antzezlana da.

Natalka Poltavka
Jatorria
Egilea(k)Ivan Kotliarevskyi (en) Itzuli
Estreinaldi-data1819
IzenburuaНаталка Полтавка
Jatorrizko herrialdeaErrusiar Inperioa
Ezaugarriak
Hizkuntzaukrainera

Historia aldatu

 
Natalka Poltavkaren irudia Kharkiveko Утренняя звезда (Goizeko Izarra) almanaka literarioan (1834)

1819an idatzi zen ukraineraz, eta 1821ean antzeztu zen lehen aldiz Kharkiv hirian[1], 1838ra arte inprimatuta ez zegoen arren[2][3]. Mykola Lysenko konpositore ukrainarraren Natalka Poltavka operetarako oinarri izan zen, eta Ukrainan eta atzerrian egindako hainbat filmetarako ere bai. Poetika klasizistaren ezaugarriak ditu antzezlanak eta, gainera, idatzi zen garaiko ukrainar nazio berpizkundearen izpiritua eta ukrainar herri arruntaren eta nekazarien bizimoduarekiko interes nabarmena. Azken elementu honek Ukrainan izan zuen ospe handia XIX. mendean zein gaur egun[4][5].

Antzezlana idatzi eta denbora batera, haren berrikuspenak agertu ziren. Hala, 1848an, Ivan Ozarkevitxek Txernivtsin argitaratu zuen Divka na vydanniu, abo Na myluvannia nema syluvannia antzezlana, zeinaren argumentuak Natalka Poltavka errepikatzen duen, baina ekintza Kolomiyara eraman zen, eta pertsonaia nagusiak Annytxka du izena[6].

Pertsonaiak aldatu

  • Natalka
  • Petro
  • Borys Tetervakovsky gobernu judizialeko funtzionarioa
  • Makogonenko
  • Mykola
  • Horpyna Terpylykha

Argumentua aldatu

 
Natalka Poltavka antzezlaneko eszena Poltavako Kotliarevskiren monumentuan (1903)

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Pertsonaia nagusiak Natalka eta Petro dira. Ezkontzeko asmoa izan zuten; hala ere, Natalkaren aitak ez zuen ezkontza onartzen, haren ustez Petro ez baitzen nahiko aberatsa. behar den dirua irabaztera alde egin zuen Petrok. Bitartean, Natalkaren aita hil ondoren, familia pobre geratu zen. Bost urtez Petroren berririk gabe, Natalkak amaren nahiei men egin zien eta azkenean beste ezkontza-eskaera bat onartu zuen, gobernuko funtzionario zahar eta aberats batengandik zetorkiona. Petro irabazi zuen fortuna txikiarekin itzuli da eta bere maiteak beste norbaitekin ezkontzean hitzeman zuela deskubritu zuen. Maitalearen egoera tragiko itxurazkoen artean, Ukrainako gobernuko funtzionario errusiarraren herriko komedia erliebea dago, zeinak hizkuntza hautsi batean hitz egiten duen, egungo errusiar funtzionarioen hizkuntza arrakastarik gabe imitatu nahian. Azkenean, benetako maitasunak garaitu zuen guztien gainetik[7].

Filmak aldatu

Antzezlana Ivan Kavaleridzek zuzendutako eta 1936ko abenduaren 24an Ukrainan estreinatutako film bihurtu zen[8][9].

Vasyl Avramenko ukrainar estatubatuarrak zuzendutako beste film bat urtebete geroago estreinatu zen 1937ko otsailaren 14an AEBetan[10]. Hau izan zen AEBetan ukranieraz ekoitzitako lehen filma[11].

1978an Rodion Jefimenkok beste film bat zuzendu zuen Ukrainan[12].

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) «Kharkiv» Encyclopedia of Ukraine.
  2. (Ingelesez) Pekacz, Jolanta T. (2002). Music in the Culture of Polish Galicia, 1772-1914. Boydell & Brewer, 121 or. ISBN 1-58046-109-3..
  3. (Ukraineraz) Котляревський, Iван. (1969). Повне зібрання творів. Наукова думка, 245-285 or. jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2018/11/16).
  4. (Ingelesez) «Drama» Encyclopedia of Ukraine.
  5. (Ingelesez) «Sentimentalism» Encyclopedia of Ukraine.
  6. (Ukraineraz) «Анничка» Коломийський академічний обласний український драматичний театр ім. І. Озаркевича.
  7. (Ingelesez) Dargis, Manohla. (2011). «Natalka Poltavka (1936)» The New York Times jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2011/05/19).
  8. (Ingelesez) «Natalka Poltavka» American Film Institute Catalog.
  9. (Ingelesez) «Наталка Полтавка (Natalka Poltavka), 1936» IMDb.
  10. (Ingelesez) «Наталка Полтавка (Natalka Poltavka), 1937» IMDb.
  11. (Ingelesez) Halich, Wasyl. (1970). Ukrainians in the United States. Ayer Publishing, 90 or. ISBN 0-405-00552-0..
  12. (Ingelesez) «Наталка Полтавка (Natalka Poltavka), 1978» IMDb.

Kanpo estekak aldatu