Wikipedia

Maybanke Anderson

Australiako sufragista

Maybanke Susannah Anderson, sortzez Selfe, eta Maybanke Wolstenholme izenez ere ezaguna (Australia, 1845eko otsailaren 16a - Paris, 1927ko apirilaren 15a) sufragista eta hezkuntza-erreformatzaile australiarra izan zen, emakumeen sufragioan, Australiako Federazioan (en) eta Free Kindergarten Movementen (Doako Haurtzaindegien Mugimendua) parte hartu zuena.[1][2]

Maybanke Anderson

(1893)
Bizitza
JaiotzaKingston-upon-Thames, 1845eko otsailaren 16a
Herrialdea Australia
Heriotza1927ko apirilaren 15a (82 urte)
Familia
Seme-alabak
Anai-arrebak
Jarduerak
Jarduerakaktibista eta sufragettea
Jasotako sariak

Haurtzaroa aldatu

Maybanke Selfe Kingston upon Thamesen (Erresuma Batua) jaio zen, Londresetik gertu. Henry Selfe iturginaren eta haren emazte Elizabethen (sortzez Smith) alaba zen, eta Norman Selfen arreba eta Eadward Muybridgen lehengusina zen, 1850ean Estatu Batuetara migratu zuena. Bere familiak kolono libre gisa migratu zuen Australiara 1855eko urtarrilean, Maybankek bederatzi urte zituela.

 
Maybanke Kindergartenen Pyrmonten, Hegoaldeko Gales Berrian, Anderson izena jarri zioten gerora

Hamabi urte geroago, 1867ko irailean, Maybanke Edmund Kay Wolstenholme zur-merkatariarekin ezkondu zen. Bikoteak zazpi seme-alaba izan zituen 1868tik 1879ra bitartean, eta horietatik lau bihotzekoak jota hil ziren bost urte bete baino lehen. Haien seme Harry Wolstenholme abokatua eta ornitologo amateurra zen. Wolstenholmesek 'Maybanke' izeneko etxe handia eraiki zuten Marrickvillen. Ezkontzaren azken urteak zorigaiztokoak izan ziren: Edmundek enpresa-porrot batzuk izan zituen, eta alkoholikoa bihurtu zen, eta familia 1884an utzi zuen. Maybankek 1892an Divorce Amendment and Extension Act (Dibortzioaren Zuzenketa eta Hedapenerako Legea) onartu arte itxaron behar izan zuen, Edmundengandik dibortziatu ahal izateko "hiru urteko desertzioagatik". Dibortzioa 1893an amaitu zen. Dibortziatu ondoren, bere anaiak, Norman Selfe ingeniari ospetsuak, lagundu zion finantzarioki, eta, gero, hezkuntza-erreformarako kanpaina egin zuen harekin. [3]

1885ean, Maybankek 'Maybanke Eskola' ireki zuen: neskatoentzako eskola zen, eta neskatoak Sidneyko Unibertsitatean sartzeko azterketa egiteko prestatzen zituen bere etxean. Hamar urtez jardun ondoren, 'Maybanke College' izena eman zioten.[4]

Emakume ekintzaile sufragista aldatu

Dibortziatu ondoren, Maybankek aktiboki jardun zuen emakumeen eta haurren eskubideen sustapenean. Bereziki aktiboa izan zen emakumeen mugimendu sufragistan; haren ustez, botoa "erreforma ororen muina" zen. Rose Scott lagunak hasitako Emakumeen Literatur Elkarteko lehendakariordea izan zen. Elkarte horretako kide askok Womanhood Suffrage League of New South Wales (WSL) (en) osatu zuten, 1891ko maiatzaren 6an.[5] 1893an, WSLren lehendakaritzarako hautatu zuten Maybanke, eta urte berean sortu zuen Barne Irakurketarako Australiako Batasuna. Batasuna landa-eremuetan azterketa-talde txikiak antolatzen hastea sustatzeko programa bat izan zen.

1894an, Woman's Voice hamabostekaria argitaratzen hasi zen Maybanke. Kazetak 18 hilabete iraun zuen, eta emakumeen arreta piztu zuen estatu-mailako eta nazioarteko sufragio-gaiei zegokienez.

1890eko hamarkadako depresioan, Doako Haurtzaindegien Mugimenduaren aitzindaria izan zen.[6] 1895ean, haurren doako lehen haurtzaindegia ezarri zuen Australian, Woolloomooloon, Haurtzaindegien Batasuneko presidente gisa, ama langileen seme-alabei laguntzeko.[7]

Hegoaldeko Gales Berriko gobernuak ezarritako sufragioaren aldeko WSLren ahaleginak ez ziren emankorrak izan; hala ere, 1897an, Adelaidan 1897ko Konbentzio Federala eskatzea erabaki zuen Maybankek. Berak arrazoitu zuen horrela agenda federalean izena emandako emakumeen botoa izango zutela. Beraz, lehendik botoa zuten Hego eta Mendebaldeko Australiako emakumeei ezin zitzaien eskubide hori kendu, eta, maila federaleko sufragioa egonez gero, estatuetara jaitsiko zatekeen. Une hartan, halaber, federazioaren aldeko mugimenduan sartu zen. Hainbat urtez aritu zen lehendakari lanetan. Maybankek WSLri uko egin zion 1897an. Sufragioa Hegoaldeko Gales Berriko emakumeei zabaldu zitzaien 1902an.

Maybanke 2001ean sartu zuten Emakumearen Ohorezko Nomina Viktoriarrean bere lorpenak aitortzeko.

Ezkontza eta bidaiak aldatu

1899an, Maybanke bigarren senarrarekin, Sir Francis Anderson filosofoarekin (en), ezkondu zen. Sidneyko Unibertsitateko filosofiako lehen irakaslea izan zen Anderson. Borondatezko proiektuetan elkarrekin bidaiatu eta lan egin zuten, emakumeak tokiko gobernuaren ordezkari izateko kanpaina barne. Hegoaldeko Gales Berriko Emakumeen Kontseilu Nazionalean aktiboki parte hartu zuen Maybankek, eta Emakumeen Unibertsitate Elkartearekin lankidetza estuan aritu zen.[8] Maybanke St Germain-en-Layen hil zen, Parisen, 1927ko apirilaren 15ean.

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ (Ingelesez) Kingston, Beverley. «Maybanke Susannah Anderson (1845–1927)» Australian Dictionary of Biography (National Centre of Biography, Australian National University) (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  2. ↑ «Anderson, Maybanke | The Dictionary of Sydney» dictionaryofsydney.org (Noiz kontsultatua: 2024-02-23).
  3. ↑ Roberts 1993, 54 orr. .
  4. ↑ Nugent, A. 2001. Maybanke Anderson Feminist, Suffragist and Federationist, National Library of Australia News, Volume XI Number 8. p. 14
  5. ↑ Federation Political Groups—to 1901 and beyond. .
  6. ↑ Port - History Walk Pyrmont. .
  7. ↑ «Gardens for children and workshops for classrooms: Maybanke Anderson, Norman Selfe and the New Education – Hindsight, Radio National 16 August 2009» Australian Broadcasting Corporation 14 August 2009.
  8. ↑ Anderson, Maybanke (1845–1927) – Trove, National Library of Australia. .

Bibliografia aldatu

  • Roberts, Jan (1993). Maybanke Anderson: Sexua, sufragioa eta gizarte-erreforma. Sydney: Hale & Iremonger.  ISBN 0868064955.

Lotutako artikuluak aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Maybanke_Anderson&oldid=9627144"(e)tik eskuratuta