Lankide:Nekane10/Unibertso behagarria
Unibertsoaren hedapena azkartu ahala, gaur egun beha daitezkeen objektu guztiak, tokiko superkumulutik kanpo, izoztu egingo dira denboran zehar, gero eta argi gorri eta meheagoa igortzen duten bitartean. Adibidez, gaur egun z gorrira 5 - 10 bitarteko desplazamendua duten objektuak 4.000-6.000 milioi urtez egongo dira ikusgai. Gainera, gaur egun distantzia erosotik (gaur egun 19.000 milioi inguru) haratago dauden objektuek igorritako argia ez da inoiz Lurrera iritsiko.[1]
Unibertso behagarria unibertso osoaren detekta daitekeen zati txiki bat da bakarrik.
Unibertsoaren tamaina ezezaguna da, eta infinitua lizateke hedaduran.[2]Unibertsoko eskualde batzuk urrunegi daude Lurretik edo espazioko tresnetik Big Bang-etik igorritako argiak iristeko, eta, beraz,unibertso behagarritik kanpo daude. Etorkizunean, urruneko galaxia-argiak denbora gehiago izango du bidaiatzeko; beraz,eskualde gehiago behagarri bihurtzea espero liteke. Hala ere, Hubble-ren legea dela eta, Lurretik behar bezain urrun dauden eskualdeak argiaren abiadura baino azkarrago ari dira hedatzen Lurretik.[note 1] Gainera, energia ilunaren eraginez, hedapen-abiadura azkartu egiten dela dirudi.
Energia iluna konstantea bada( konstante kosmologiko aldaezina) eta unibertsoaren hedatze-erritmoa bizkortzen jarraitzen dela, bada "etorkizuneko ikuspen-muga" non hortik aurrera objektuak ez dira inoiz unibertso behagarrian sartuko,, objektuek muga horretatik kanpo igorritako argia ezingo bailitzateke inoiz Lurrera iritsi. Hubbleren parametroa denborarekin murrizten denez, gerta daiteke Lurretik urruntzen den galaxia baten abiadura argiaren baino pixka bat azkarragoa bakarrik badela igorritako seinalea bai iristea Lurrera.[3][4] Etorkizuneko ikuspen-muga hori 19.000 milioi parsec-ko (62.000 milioi argi-urte), distantzia kohigikorrara kalkulatzen da, suposatzen unibertsoa etengabe hedatzen jarraituko dela. Hau da, teorikoki etorkizun infinituan behagarria izango den galaxia-kopurua gaur egun behagarria den baino 2,36 aldiz handiagoa izango da bakarrik(gorrirako lerratzearen ondorioak kontuan hartu gabe).
[[Kategoria:Behaketa-astronomia]]
- ↑ Loeb, Abraham. (2002). «Futuro a largo plazo de la astronomía extragaláctica» Physical Review D 65 (4): 047301. doi:..
- ↑ Liddle, Andrew R.. (2015). An introduction to modern cosmology. (3. ed. argitaraldia) Wiley ISBN 978-1-118-50214-3. (Noiz kontsultatua: 2023-10-26).
- ↑ Lineweaver, Charles; Tamara M. Davis. (2005). «Misconceptions about the Big Bang» Scientific American 292 (3): 36-45. doi:. Bibcode: c..36L 2005SciAm.292 c..36L..
- ↑ ¿Se expande el universo más rápido que la velocidad de la luz? (véanse los dos últimos párrafos)
Aipuaren errorea: <ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found