Lankide:Joxan Garaialde/Bereizmen angular

M87*-ren handitzea irudikatzen duen mikroarksegundo batzuetako tamaina angeluarra, Ilargian teniseko pilota bat ikustearen parekoa (goi ezkerreko izkinatik erlojuaren orratzen kontrako noranzkoan). goiko eskuineko izkinan).

Bereizmen angeluarra edo bereizmen optikoa irudiak sortzeko edozein mekanismoren ebazpen-ahalmena deskribatzen du, hala nola teleskopio optikoa, irrati-teleskopioa, mikroskopioa, kamera edo begia. Tresna optiko batek irudi batean bi objektu bereizteko duen ahalmenari egiten dio aipamena.

Irekidura zirkular batetik igarotzen diren bi iturri puntualetatik, hala nola, begiaren Begi-nini, argiak sortutako difrakzio-eredu airetsuak. Urruti dauden puntuak (goian) edo Rayleigh irizpidea betetzen duten puntuak (erdian) bereiz daitezke. Rayleigh irizpidea baino hurbilago dauden puntuak (behean) zailak dira bereizten.

Astronomian sortzen den galdera da bi izarren artean egon daitekeen distantzia angeluarra bereizita ikus daitezen. Izarrak hain urrun daude, non beti iturri puntualak diren. Hala ere, objektu puntual baten argia teleskopiotik pasatzen denean gertatzen den argiaren difrakzioaren ondorioz, Airy disko izeneko difrakzio-eredu bereizgarria duen irudi anular bat sortzen du. Difrakzioaren ondoriozko muga optikoa enpirikoki kalkula daiteke Rayleigh-en difusioaren printzipiotik,John Strutt Rayleigh-eko baroiak landua.

$\sin \theta =1.22{\frac {\lambda }{D}}$

• θ bereizmen angeluarra da,
• λ argiaren uhin-luzera da
• D teleskopioaren diametroa edo irekidura da.

1,22 faktorea Airy disko zentrala inguratzen duen lehen eraztun ilunaren posizioaren kalkulutik ateratzen da. Faktore hori erabiltzen da gizakiaren begiak bi argi-iturri puntu —zeinaren Airy diskoak gainjartzen diren— bereizteko duen gaitasuna ikusteko

Bestalde, turbulentzia atmosferikoaren efektuak (seeing edo ikusmen astronomikoa izenekoa) eragiten du gau garbietan ere bereizmeneko arkusegundo 1eko muga bat egotea; hori 300 km-ra ikusten den auto baten faroen bereizketaren parekoa da. Hau da teleskopioak satelite artifizialetan atmosferatik haratago bidaltzeko arrazoietako bat.

Kanpo estekak

• Irudiaren bereizmena, IRHT-CNRS 2008-01-26an artxibatua Wayback Machinen