Judi Chamberlin
Judi Chamberlin, jaiotzaz Judith Rosenberg (Brooklyn, New York, AEB, 1944ko urriaren 30a –Arlington, Massachusetts, AEB, 2010eko urtarrilaren 16a) estatubatuar ekintzailea, liderra, antolatzailea, hezitzailea eta psikiatriakotik bizirik atera zirenen mugimenduari lotutako hizlaria izan zen.[1] Bere aktibismo politikoa 1960an sortu zitzaion, nahi gabe ospitale psikiatriko batean sartu ondoren.[2][3] "On Our Own: Patient-Controlled Alternatives to the Mental Health System / Gure erara: pazienteek kontrolatutako osasun mentaleko sistemaren alternatibak" lanaren egilea da, Mad Pride / Harrotasun Eroa mugimenduaren fundazio-testua.[4]
| Judi Chamberlin | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Brooklyn, 1944ko urriaren 30a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | Arlington, 2010eko urtarrilaren 16a (65 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Ted Chabasinski (en)  (1972 - 1985) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Midwood High School (en) |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | aktibista |
2023an Txlaparta argitaletxeak Por nuestra cuenta: Alternativas autogestionadas frente al sistema de salud mental liburua argitaratu zuen.[5] Liburua Judi Chamberlainen autobiografia da. [6]
Biografia aldatu
Haurtzaroa eta gaztaroa aldatu
Jesus Chamberlin Judith Rosenberg izenarekin jaio zen Brooklynen, 1944an. Harolden eta Shirley Jaffe Rosenbergen alaba bakarra zen. Familiak aurrerago abizena aldatu eta Ross jarri zuen. Aita fabrikako langilea zen, neska zela, eta gero exekutibo gisa publizitate-industrian aritu zen.[7] Amak administrari gisa lan egin zuen eskola batean.[2] Chamberlin Midwood Institutuan graduatu zen.[8]
Esperientzia psikiatrikoa aldatu
Benetako haserrea eta arazoak daude bizitzaren alderdi guztiak kontrolpean daudenean —jaikitzen garenean, jaten dugunean, lo egiten dugunean— eta gure gorputzaren barruan eta gure borondatearen kontra produktu kimikoak sartzen direnean.
- J.Chamberlin, New York Times
1966an, hogeita bat urte zituela eta ezkonberria zela, Chamberlinek abortu bat izan zuen eta, haren arabera, horrek asko deprimitu zuen. Psikiatra baten aholkuaren ondoren, zentro psikiatriko batean sartzea onartu zuen.[9][10] Hala ere, ez zen errekuperatu, eta, zenbait ospitaleratze boluntarioren ondoren, eskizofreniaren diagnostikoa egin zitzaion, eta bost hilabetez New Yorkeko estatuko ospitale bateko psikiatria-eremuan sartu zuten, baina orduko horretan berak nahi gabe.[11][12][10]
Sistemaren preso aldatu
Nahi gabeko paziente gisa, erakunde psikiatrikoetan gertatzen diren abusuen espektro guztia ikusi eta probatu zuen. Isolamendu-gelak eta gela zuri edo errefraktarioak (zentzumenen isolamendua edo asetasun-sentsoriala aplikatzekoak) paziente erresistenteekin erabiltzen ziren, baita erresistentzia-forma ez-bortitza zutenean ere. Agindutako medikazio psikiatrikoak neke handia sentiarazten zion eta bere buruan eragina izan zuen. Nahi gabe ingresatutako paziente gisa ezin zuen ospitale-baliabidea utzi, eta, bere hitzetan, "sistemaren preso" bihurtu zen.[2] Espetxeratzean izandako eskubide zibilen etendurak eraman zuen aktibismora, Psikiatriakotik bizirik ateratakoak izeneko mugimendura.[13]
Aktibismoa aldatu
Gogoratzen duzu garai hartan MPLFren lokalean (Mental Patients Liberation Front)? Bulegoko horman kartel bat jartzen zuen: "Astearterako opresio psikiatrikoarekin amaitu". Horixe nahi dut. Astearterako opresio psikiatrikoa bukatzea. - Judi Chamberlin, David W. Oaksi esandakoa, 2009ko urria
Haren bihozkadari jarraituz, Chamberlinek psikiatriako pazienteen eskubideen mugimendu sortu berrian parte hartu zuen.[2] 1971n Gaixo Mentalen Askapenerako Frontean (MPLF) sartu zen, eta Bostongo Unibertsitateko Errehabilitazio Psikiatrikorako Zentroko kide ere egin zen.[14] Zentro horrekin izandako harremanari esker, geroago, Ruby Rogers Advocacy eta Drop-in-Centers direlakoak (paziente psikiatriko ohi batzuen laguntza-baliabideak) bateratu zituen, eta Empowerment Center Nazionalaren sortzaile eta hezkuntza-zuzendaria ere izan zen.[14][3] Azken hori, era berean, paziente ohiek osatutako erakundea da, sistema psikiatrikoaren erabiltzaile, erabiltzaile ohi eta bizirik atera direnei informazioa zein laguntza teknikoa ematen diena. Estatutuen arabera, "suspertze, ahalduntze, itxaropen eta sendatze mezu bat eraman nahi diete gaixotasun mentalen diagnostikoekin etiketatutako pertsonei".[15]
Chamberlinek ere parte hartu zuen Eskubideen Babeserako eta Defentsarako Elkarte Nazionalarekin, eta liderra zen 'Harrotasun Eroa' izeneko mugimenduan.
1976an Chamberlinek David Oaks ezagutu zuen, MindFreedom Internationaleko buru exekutiboa zenean. Biak Gaixo Mentalak Askatzeko Fronteko kideak ziren. Geroago, MindFreedom Internationaleko zuzendaritzako kide bihurtu zen. MindFreedom "gaixo mental" gisa etiketatutako pertsonen giza eskubideen aldeko kanpaina egiten zuten oinarrizko ehun bat taldetarako 'aterki-erakunde' bat da.[16][17]
1978an, On Our Own: Patient-Controlled Alternatives to the Mental Health System / Gure erara: pazienteek kontrolatutako osasun mentaleko sistemaren alternatibak" liburua argitaratu zen.[2] Psikiatrian bizirik ateratakoak izeneko mugimenduaren testu kanonikoa bihurtu zen. Chamberlainek "mentalismo" kontzeptua sortu zuen.[18][19][20] Mentalismo hitza bera erabili zuen 1975eko Women Look at Psychiatry liburuko kapitulu batean ("Emakumeen psikiatriarako begirada ").
Laguntzaile garrantzitsua izan zen 2000. urtean argitaratu zen Ezgaitasunaren Kontseilu Nazionalaren txostena prestatzen: "From Privileges to Rights: People Labeled with Psychiatric Disabilities Speak for Themselves/ Pribilegioetatik eskubideetara: ezgaitasun psikiatrikoak dituzten pertsonek beren kabuz hitz egiten dute".[21] Txostenak eskatzen zuen paziente psikiatrikoak ziren pertsonek gainerako herritarrek zituzten oinarrizko giza eskubide berberak izan behar zituztela, eta sistema psikiatrikoaren barruko portaera egokiaren arabera emandako pribilegioak, hala nola beren arropa propioa erabiltzeko, zentro psikiatrikoaren mugetatik ateratzeko edo bisitak hartzeko aukera, oinarrizko giza eskubidetzat hartu behar zirela.[2]
Chamberlin World Network of Users and Survivors of Psychiatry-ko (WNUSP) presidenteorde izendatu zuten aurkezpen-konferentzian eta lehen batzar nagusian, Vancouverren, Columbia Britainiarrean, 2001ean, eta funtzioak bete zituen 2004an egin zen hurrengo batzar orokorrera arte. Aldi horretan, Nazio Batuen erakundeari ezgaitasunari buruzko txostengile berezi gisa aholkatu zion adituen batzordeko kide ere izan zen, WNUSPen izenean, gobernuz kanpoko erakunde gisa, Psikiatrikotik Bizirik ateratakoak taldearen ordezkari gisa.
Chamberlinek 2011n ezgaitasuna duten pertsonen eskubideei buruzko "Lives Worth Living / Bizi, merezi du eta." dokumentalean agerraldia egin zuen.
Bizitza pertsonala aldatu
Robert Chamberlinekin Ted Chabasinski eta Howard Cahnekin ezkondu zen eta dibortziatu ere bai.[22] Chamberlin eta Chabasinskik 1971n, Gaixo Mentalak Askatzeko Proiektuaren lehen bileran, New Yorken elkar ezagutu zuten, eta bi kideak Psikiatratik bizirik ateratakoak taldearen mugimenduaren hasierako kideak izan ziren. 2006tik hil zen arte, Martberlinek Martin Federman izan zuen bikotekide. Alaba bat izan zuen, Julie Chamberlin, eta hiru biloba, Edward, Kyle eta Vivian.[2]
Heriotza aldatu
Chamberlin biriketako gaixotasun kroniko baten ondorioz hil zen Arlingtongo etxean, Massachusetts, 2010eko urtarrilaren 16an.[23][24][25]
Argitalpenak aldatu
- Por nuestra cuenta. Txalaparta 2023an. [5]
- Chamberlin, Judi (1978). On Our Own: Patient Controlled Alternatives to the Mental Health System/ Gure kabuz: pazienteak kontrolatutako alternatibak osasun mentaleko sistemarako. New York: Haworth Press. ISBN 080155523X. 5. kapitulua: Pertsonak zoratzen direnean.[26][27]
- Chamberlin, Judi. (1990). «The Ex-Patients Movement: where we've been and where we're going'» The Journal of Mind and Behaviour 11 (3&4): 323–336..
- Chamberlin, Resp (1993). 'Erfahrungen und Zielsetzungen der nordamerikanischen Selbsthilfebewegung' (or. 317). In: Kerstin Kempker / Peter Lehmann (Ed. ), Statt Psychiatria. Berlin: Antipsychiatrieverlag. International Standard Book Number ISBN 3-925931-07-4
- Chamberlin, Judi. (1995). «Mental health: choice and dignity» The Magazine of the World Health Organization 48 (5): 16–17..
- Chamberlin, Judi; Rogers, E. Sally; Ellison, Marsha Langer. (1996). «Self-help programs: a description of their characteristics and their members» Psychiatric Rehabilitation Journal 19 (3): 33–34. doi:..
- Chamberlin, Judi. (1997). «A working definition of empowerment» Psychiatric Rehabilitation Journal 20 (4): 43–46..
- Rogers, E. Sally; Chamberlin, Judi; Ellison, Marsha Langer; Crean, Tim. (1997). «A consumer-constructed scale to measure empowerment among users of mental health services» Psychiatric Services 48 (8): 1042–1047. doi:. PMID 9255837..
- Chamberlin, Judi. (1998). «Confessions of a noncompliant patient» Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services 36 (4): 49–52..
- Chamberlin, Judi. (1998). «Citizenship rights and psychiatric disability» Psychiatric Rehabilitation Journal 21 (4): 405–408. doi:..
- Chamberlin, Resp (2004). Hitzaurrea: Peter Lehmann (arg. ), Coming off Psychiatric Drugs: Successful withdrawal from neuroleptics, antidepressants, lithium, carbamazepine and tranquilizers / Botika psikiatrikoak utziz: neuroleptikoak, antidepresiboak, litioa, karbamazepina eta lasaigarriak arrakastaz kentzea (11–13 or.). Berlin / Eugene / Shrewsbury: Peter Lehmann Editorial. ISBN ά0-9545428-0-1 (Erresuma Batua), International Standard Book Number (AEB ). E-Liburua 2018an.
- Chamberlin, Resp (2014). πρόλογοος-etik. στ: πέτ ορ Λέμονννα & Άνα Θμρνουθλίδου(νππππον-ren. ), Βγροοοοοοος-ροάχοροκα – Θορον-ον-ς-οροοος-χονρος-ννροοοπονς-ορολοπν-ρονς-Âιοιοιον-οιοιορονλορον-ον-θ 16–21). 2naut διορορθω μένένκροιιω βλτ μω νέέκδοση. Θοσσσολονίκέ: οκδ. Νθσίως-etik. International Standard Book Number ISBN ά960-8263-81-9.
Sariak aldatu
- 1992: Ezgaitasunaren Kontseilu Nazionalaren Estatu Batuetako presidentearen Zerbitzu Goraipagarriaren Saria
- 1992: Minnesotako Osasun Mentaleko Elkartearen David J. Vail Eskubideak Defendatzeko Sari Nazionala.
- 1995: N Neal Pike saria. ezgaitasuna duten pertsonei emandako zerbitzuarengatik, Boston University School of Law.
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) «Programa de Activismo en Salud Mental» Fundación SoyComotu (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
- ↑ a b c d e f g Hevesi, Denis. (30 de enero de 2010). Judi Chamberlin, 65, Advocate for Mental Health Patients. .
- ↑ a b Madness Radio. (8 de febrero de 2006). Interview: Judi Chamberlin interviewed by Will Hall and Cheryl Alexander. .
- ↑ Lawrence, J.M.. (20 de enero de 2010). Judi Chamberlin, writings took on mental health care. .
- ↑ a b (Gaztelaniaz) www.funtsak.com, Funtsak-Diseño y Programación Web-. «Por nuestra cuenta - Judi Chamberlin» www.txalaparta.eus (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
- ↑ «Judi Chamberlin «Por nuestra cuenta» | Katakrak - Librería, Cafetería, Editorial, cooperativa» katakrak.net (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
- ↑ Copia archivada. .
- ↑ Judi Chamberlin. .
- ↑ Judi Chamberlin: Psychiatric Survivor Movement | Madness Radio. .
- ↑ a b Lawrence, J. M.. (20 de enero de 2010). Judi Chamberlin, writings took on mental health care. .
- ↑ Obituaries. 21 de enero de 2010 ISSN 0190-8286..
- ↑ «Judi Chamberlin, NYT Obituary | NARPA» www.narpa.org.
- ↑ Anon. (21 de enero de 2010). Obituary: Judy Chamberlin Disability Rights Advocate. .
- ↑ a b Obituaries. 21 de enero de 2010 ISSN 0190-8286..
- ↑ National Empowerment Center. Our Mission. .
- ↑ Oaks, David W.. «Message from David W. Oaks, Director, MindFreedom International» Judi Chamberlin: 30 October 1944 to 16 January 2010 (MindFreedom International).
- ↑ «About US» MFI Portal 10 de julio de 2014.
- ↑ «Disability History Timeline» Rehabilitation Research & Training Center on Independent Living Management (Temple University).
- ↑ Kalinowski, C.. (2005). Identifying and Overcoming Mentalism. InforMed Health Publishing and Training.
- ↑ Reaume, G. (2002). «Lunatic from patient to person: nomenclature in psychiatric history and the influence of patients' activism in North America» International Journal of Law and Psychiatry 25 (4): 405–26. doi:. PMID 12613052..
- ↑ «From Privileges to Rights: People Labeled with Psychiatric Disabilities Speak for Themselves» ncd.gov 29 de abril de 2015.
- ↑ Hevesi, Dennis. (30 de enero de 2010). Judi Chamberlin, 65, Advocate for Mental Health Patients. .
- ↑ Shapiro, J. (2010): Advocate for people with mental illnesses dies National Public Radio (January 19, 2010). Retrieved on January 20, 2010.
- ↑ Obituaries: Judi Chamberlin Disability Rights Advocate. 21 de enero de 2010.
- ↑ Lawrence, J.M.. (20 de enero de 2010). Judi Chamberlin, writings took on mental health care. .
- ↑ «POR NUESTRA CUENTA | Katakrak - Librería, Cafetería, Editorial, cooperativa» katakrak.net.
- ↑ «Por nuestra cuenta. Alternativas al sistema de salud mental controladas por pacientes - Judi Chamberlin» Coloquio de Perros.
Ikus, gainera aldatu
- Psikiatriatik bizirik atera direnen mugimendua
- Antipsikiatria
- Biopsikiatriaren eztabaida
- Baimen informatua
- Ezgaitasuna duten Pertsonen Eskubideei buruzko Nazioarteko Konbentzioa
Kanpo estekak aldatu
- Empowerment Centro nazionala
- J.Chamberlin monumentu birtuala
- MindFreedom Internazionala: J.Chamberlin-i egindako zerga (David Oaks)
- J.Zerga Liburua
- Robin Pape: Dow-Chamberlinen biografia: Psychiatryko Artxibo Biografikoa (BIAPSY), 2015.
- Dow-Chamberlin Papeles, 1944-2010 (bulk 1970-2006): UMass Amherst Bilduma Bereziak eta Unibertsitateko Artxiboak erakundeak gordetako artxibo digitalen bilduma
Datuak: Q6302797
