Ikaste-piramide

Ikaskuntza-piramidea (ikaste-piramidea, ikaskuntza-konoa, ikaste-konoa, ere deitzen zaio) ikaskuntzako ereduen eta irudikapenen multzo bat da, eta ikaskuntza mota desberdinek eragindako atxikipen-graduak erlazionatzen ditu.^[1] Irudikapenak, oro har, "ikaskuntza-piramide" baten barruko ehuneko eta geruza diskretuen bidez egiten dira. Arraila, eskuarki, % 10, % 20, % 30, % 50 eta % 90ekoak izaten da.^[2]^[3]^[4]

Ikaskuntza-piramidea erabiltzen duten gehienek didaktika aktiboen alde egiten dute, hau da ikasleek rol ahalik eta aktiboen hartu beharko dute, zeren ikasleek zenbat eta rol aktiboagoa hartu, orduan eta jakinduria atxikitzeko aukera handiago. (Gaur egun didaktika aktiboen alde egiten du pedagogia ortodoxo orok).

Deskripzioa aldatu

Uste da horrelako lehen irudikapena 1954ko Audio-Visual Methods in Teaching liburuan sortu zela.^[5] Eredu piramidal bat ^[6]National Training Laboratories Institutek garatu zuen 1960ko hamarkadaren hasieran, Bethel-eko (Maine) campus nagusian, eta horretarako jatorrizko barne-ikerketa galdu da. NTLen ikaskuntza-piramidearen eredu hori, oraindik ere, kontzeptu horren irudikapen nagusi bihurtu zen, eredu ugarirekin. Oro har, NTLren eredu horrek adierazpen hau erakusten du:

Ikaste-piramidea edo ikaste-konoaren bertsioetako bat

Atxikipen-tasa	Ikaskuntza jarduera
% 90	Erakutsi/irakatsi beste norbaiti edo ikasi egiten eta erabili berehalakoan.
% 75	Ikasitakoa praktikatu.
% 50	Taldeko eztabaida batean parte hartzea.
% 30	Ikusi-entzun bideo bat; ikusi-entzun ikus-entzunezko multimedia edukiren bat.
% 20	Ikusi irudi, grafiko, infografia, erakustaldi bat.
% 10	Irakurri.
% 5	Entzun hitzaldi bat, jendaurreko aurkezpen bat-edo (baliabide grafikoen laguntzarik gabe)

Kritikak aldatu

Ustez Edgar Dalek sortutako teorien gainean eraikitako "ikaskuntza-piramidea", "ikaste-konoa", edo esperientziaren konoaren gaztelaniazko bertsio bat.^[7]^[8]

Zenbait egilek defendatzen dute piramide hau berez apokrifoa dela. Ohikoa da piramidea erakustea autoritate argudioarekin batera, Interneten eta zenbait aldizkaritan, eta esatea ikaste-piramide edo kono hau Edgar Dale egilearen edo William Glasser psikiatra-psikologo-pedagogoaren lana dela. Baina zenbait egilek frogatutzat ematen dute ikaste-piramidea ez zutela bi egile horiek sortu. Ezta gutxiago ere!^[7]^[8]

Ereduaren lehen bertsioak ere kritikatu egin ziren,^[2]^[3]^[4] Kritikariek ikaskuntzaren piramidearen eta ikerketaren arteko tirabirak eta kontraesanak aipatu zituzten.^[5] NTL ikasketa-piramidearen azterketa galdu egiten da, eremua, neurri handi batean, kalitate ezezaguneko metodologia ezezagun batean kokatzen baita, eragina duten parametroen arintze ezezagunarekin, hala nola denbora, ondo hautatutako populazioa edo lagina eta abar, eta jatorrizko azterketaren emaitzak ez dira oso fidagarriak.

Agerikoa da ikaskuntza-piramide honi loturik ematen diren ehuneko biribil horiek (% 10, % 20, % 50, % 90...) ezin direla egiazkoak izan. Izatekotan, azpimarratu nahi diren sakoneko ideia batzuk zenbakiekin indartzeko erabiltzen den baliabide grafiko horietako bat, ez besterik.

Erreferentziak aldatu

↑ Letrud, Kåre. (2012). «A rebuttal of NTL Institute's learning pyramid» Education (133): 117–124..
↑ ^a ^b Subramony, D.P. (2003). “Dale’s Cone revisited: Critically examining the misapplication of a nebulous theory to guide practice”. Educational technology, 7-8, (25-30).
↑ ^a ^b Molenda, M. (2004). “Cone of experience. In A. Kovalchik & K. Dawson (Eds.), Education and Technology (161-165). California: ABCCLIO.
↑ ^a ^b Lalley, J. P. & Miller, R.H. (2007): “The learning pyramid: Does it point teachers in the right direction?” Education 128(1):64-79.
↑ ^a ^b Letrud, Kåre. (2012). «A rebuttal of NTL Institute's learning pyramid» Education (133): 117–124..Letrud, Kåre (2012), "A rebuttal of NTL Institute's learning pyramid", Education (133): 117–124
↑ <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Training_Laboratories" rel="mw:ExtLink" title="National Training Laboratories" class="cx-link" data-linkid="10">
↑ ^a ^b (Gaztelaniaz) Gascón, Nacho. (2020-02-13). «El mito pseudocientífico de las pirámides de aprendizaje.» El Blog del Pere Maria (Noiz kontsultatua: 2023-03-29).
↑ ^a ^b (Gaztelaniaz) Umáximo. «La pirámide de aprendizaje de Edgar Dale: ¿Mito o realidad?» www.umaximo.com (Noiz kontsultatua: 2023-03-29).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q26898772
Multimedia: Cone of learning / Q26898772

[1] Letrud, Kåre. (2012). «A rebuttal of NTL Institute's learning pyramid» Education (133): 117–124..

[Subramony_2013-2] Subramony, D.P. (2003). “Dale’s Cone revisited: Critically examining the misapplication of a nebulous theory to guide practice”. Educational technology, 7-8, (25-30).

[Molenda_2004-3] Molenda, M. (2004). “Cone of experience. In A. Kovalchik & K. Dawson (Eds.), Education and Technology (161-165). California: ABCCLIO.

[Lalley_Miller_2007-4] Lalley, J. P. & Miller, R.H. (2007): “The learning pyramid: Does it point teachers in the right direction?” Education 128(1):64-79.

[Izenik_gabekoa-20230526111337-5] Letrud, Kåre. (2012). «A rebuttal of NTL Institute's learning pyramid» Education (133): 117–124..Letrud, Kåre (2012), "A rebuttal of NTL Institute's learning pyramid", Education (133): 117–124

[6] <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/National_Training_Laboratories" rel="mw:ExtLink" title="National Training Laboratories" class="cx-link" data-linkid="10">

[Izenik_gabekoa_2-20230526111337-7] (Gaztelaniaz) Gascón, Nacho. (2020-02-13). «El mito pseudocientífico de las pirámides de aprendizaje.» El Blog del Pere Maria (Noiz kontsultatua: 2023-03-29).

[Izenik_gabekoa_3-20230526111337-8] (Gaztelaniaz) Umáximo. «La pirámide de aprendizaje de Edgar Dale: ¿Mito o realidad?» www.umaximo.com (Noiz kontsultatua: 2023-03-29).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]