Lagin (estatistika)
Estatistikan, populazio batetik aukeratutako elementu multzoa da lagina, populazioaren adierazgarri, berauen gainean datuak jaso eta aztertuz populazio osoari buruzko zenbait ezaugarri edo parametro zenbatetsi edo hurbiltzeko erabiltzen dena. Horrela, ohizkoa da, lagineko datuen gainean, zenbatesleak kalkulatzea, parametroak kuantifikatzeko. Adibidez, 5 ikaslek osatutako lagin batean, lortutako kalifikazioak (5,4,3,2,1) direlarik, batezbestekoa 3 da, ikastetxe osoko ikasleek osatzen duten populazioko batezbestekoaren zenbatesle gisa erabiltzen dena.
Sarrera aldatu
Laginak populazio osoaren propietateak inferitzeko asmoz lortzen dira, eta, horretarako, populazioaren adierazgarriak izan behar dute (lagin adierazgarri bat teknikoki ausazko lagina deitzen da). Ezaugarri hori betetzeko, laginketa-teknika bat erabili behar da laginean subjektuak sartzeko. Kasu horietan, azterketa zehatz baten antzeko informazioa lor daiteke azkarrago eta merkeago.
Bestalde, batzuetan, laginketa biztanleria osoaren azterketa baino zehatzagoa izan daiteke, datu-kopuru txikiagoa maneiatzeak manipulazioan akats gutxiago ere eragiten dituelako. Nolanahi ere, lagineko banakoen multzoa benetan aztertutako subjektuak dira.
Lagina osatzen duten subjektuen kopurua biztanleria osoa baino dezente txikiagoa izaten da, baina nahikoa da zehaztutako parametroen zenbatespenak konfiantza-maila egokia izateko. Laginaren tamaina egokia izan dadin, kalkulua egin behar da. Lagina, hitzaren ikuspegi orokorrenetik, kalitate bereko baina kantitate handiagoko zerbaiten eskala txikiko irudikapena da. Laginek lortu nahi dena ondo dagoela frogatzeko balio dute, produktu osoaren kalitatea egiaztatu beharrik gabe. Hitz honen aplikazioak frogapen-eskala garrantzitsua duten eremu asko hartzen ditu; hala ere, ohikoenak kimika, biologia, ekonomia eta merkataritza (marketina) dira. Kimikan, lagin bat organismo edo substantzia baten zati txiki bat da, eta azterketa edo analisi eta proba esperimentalak egingo zaizkio. Lagin kimikoak arreta handiz hartzen dira organismotik, aztertu nahi den espeziea ez kaltetzeko eta, ustez, ezaugarri berak dituen hori eskala txikian ezagutzeko. Lagin biologikoa, lagin kimikoa bezala, baldintza beretan egiten da, eta, funtsean, helburu bererako.
Lagin-tamaina eta errore estatistikoa aldatu
Lagina batetik populazio osorako ondorioak zabaltzean, errore bat sortzen da. Eskuarki, lagin-tamaina edo lagina osatzen duten elementuen kopurua zenbat eta handiagoa, errorea orduan eta txikiagoa izango da (eta alderantziz).
Errorea bi eratara kontrola daiteke: aurrez ezarritako errore-maila baterako hartu beharreko lagin-tamaina finkatuz edota lagin-tamaina finko bati dagokion errorea kalkulatuz. Inferentzia estatistikoari dagokio errore honen azterketa, neurketa eta kontrola.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q49906
