Hans Asperger
Johann Friedrich Karl Asperger, Hans Asperger bezala ezagunagoa, (alemanez hans ˈʔaspɛɐ̯ɡɐ ahoskatua) ; (Viena 1906ko otsailaren 18a - Viena 1980ko urriaren 21a) Asperger sindromea izendatzen duen austriar pediatra, eugenesista, mediku teorikoa eta mediku irakaslea izan zen. Buruko nahasteei buruz egin zituen lehen ikerketengatik da ezaguna, zehazki haurrekin egindako ikerketengatik. Bere lana, batez ere, oharkabean egon zen bere bizitzan zehar, Vienan saritutako zenbait salbuespen izan ezik, eta nahaste psikologikoei buruzko bere ikerketek mundu osoko ospea hil ondoren bakarrik lortu zuten. 300 argitalpen baino gehiago idatzi zituen, batez ere psikopatia autista (AP) deitzen zion egoera bati buruzkoak.
| Hans Asperger | |
|---|---|
 (1900(e)ko hamarkada) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Johann Hans Friedrich Karl Asperger |
| Jaiotza | Viena, 1906ko otsailaren 18a |
| Herrialdea |  Austria |
| Heriotza | Viena, 1980ko urriaren 21a (74 urte) |
| Hobiratze lekua | Neustifter Friedhof (en)  |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Vienako Unibertsitatea |
| Hizkuntzak | alemana |
| Irakaslea(k) | Karl Kundratitz (en) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | psikiatra eta unibertsitateko irakaslea |
| Enplegatzailea(k) | Vienako Unibertsitatea |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia |
  | |
1980ko hamarkadan hasi zen pizten bere garaian Aspergerrek egindako ikerketekiko interesa, eta autismoaren espektroaren nahasteei buruzko lehen lanak bereak zirelakoan, Asperger sindromea (AS) eponimoarekin izendatu zuten[1] autismoarekin zerikusia izan zitzaketen zenbait nahasmendu. Bai Aspergerrek APren diagnostiko pediatriko originala, bai zenbait hamarkada geroago haren izena hartu zuen ASren izen bereko diagnostikoa, nahiko eztabaidagarriak izan dira XX. mendeko azken bi hamarkadetan eta XXI. mendean. Eztabaida areagotu egin zen, nazien urteetan Asperger doktoreak gutxienez bi haur desgaitu Am Spiegelgrund klinikara bidali zituela jakitean, esperimentu krudelen biktima izango zirela jakinda ere, eta litekeena zela post-bellum izeneko Aktion T4 nazien eutanasia programaren biktimak izan zitekeela jakinda ere[2].
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Ingelesez) «Hans Asperger» www.whonamedit.com A dictionary of medical eponyms (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).
- ↑ (Ingelesez) «Hans Asperger aided and supported Nazi programme, study says | World news | The Guardian» web.archive.org 2019-05-24 (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q78512
Multimedia: Hans Asperger / Q78512
