Francisco Javier Varela (Santiago, Txile, 1946ko irailaren 7aParis, 2001eko maiatzaren 28a) txiletar neurobiologoa eta filosofoa izan zen.

Francisco Varela

Bizitza
JaiotzaTalcahuano1946ko irailaren 7a
Herrialdea Txile
HeriotzaParisko 11. barrutia eta Paris2001eko maiatzaren 28a (54 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Ezkontidea(k)Amy Cohen-Varela (en) Itzuli  (1987 -  2001)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaHarvard Unibertsitatea
Txileko Pontifize Unibertsitate Katolikoa
Txileko Unibertsitatea
Colegio del Verbo Divino (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaDoktoretza
Tesi zuzendariaTorsten Wiesel
Doktorego ikaslea(k)Antoine Lutz (en) Itzuli
Eugenio Rodríguez Vega (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakbiologoa eta filosofoa
Enplegatzailea(k)CNRS
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaShishi (en) Itzuli

Bizitza aldatu

Francisco Varela biologiaren teoriaren eta zientzia kognitiboen inguruko hainbat lanen egilea da eta bere hasierako azterketa eremuez harago eragin teoriko handia izan du.

Humberto Maturanaren ikasle eta lankide izan zen eta antolakuntza biologikoaren teoria bat eratu zuen. Teoria honetan, bizitza eta autopoiesia lotzen zituen, hau da, prozesu sarea bat beregain berrituz doana etengabe. Valeraren ustez, zelula unitate bizi minimoena da, eta beraz, sistema autopoietiko baten adibide paradigmatikoa.

Bere lanek eragina izan zuten adimen artifizialaren ikerkuntzan, bereziki, bizitza artifizialaren ikerkuntzan.

2001ean hil zen C hepatitisaren ondorioz. Lau seme-alaba zituen, beraien artean Leonor Varela aktorea.

Lanak aldatu

  • 1973 - De máquinas y seres vivos: Una teoría sobre la organización biológica (Humberto Maturanarekin batera). Editorial Universitaria, Santiago de Chile.
  • 1985 - El árbol del conocimiento: Las bases biológicas del entendimiento humano (Humberto Maturanarekin batera). Editorial Universitaria, Santiago.
  • 1988 - Connaître: Les Sciences Cognitives, tendances et perspectives. Editions du Seuil, París.
  • 1992 - The embodied mind. Cognitive Science and Human Experience, Evan Thompsonekin eta Eleanor Roschekin batera idatzia.
  • 1996 - Ética y Acción. Editorial Dolmen, Santiago.
  • 1997 - Un puente para dos miradas. Conversaciones con el Dalai Lama sobre las ciencias de la mente Editada con Jeremy Hayward. Editorial Dolmen, Santiago.
  • 1999 - Dormir, Soñar, Morir. Nuevas conversaciones con el Dalai Lama. Editorial Dolmen, Santiago.
  • 2000 - El Fenómeno de la Vida. Editorial Dolmen, Santiago.


  Artikulu hau Txileko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.