Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla

irakaslea eta liburuzaina

Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla[1] (Llerena, Badajoz, 1892 -1984) Filosofia eta Letretako irakaslea izan zen. Madrilgo Unibertsitateko Historiako espezialitateko doktoregoa egin zuen. Garrantzi handia izan zuen emakumeak liburutegi-lanbiderako sarbidean. Halaber, Estatu Batuetako unibertsitate batean eskolak eman zituen lehen emakumeetako bat da.[2]

Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakEnriqueta Martín Ortiz de la Tabla
JaiotzaLlerena, 1892
Herrialdea Espainia
Heriotza1984 (91/92 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakirakaslea eta liburuzaina
Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla, liburuzaina eta irakaslea

Biografia aldatu

Enriqueta Martín Emilio Martín eta Enriquetina Ortiz de la Tablaren alaba zen. Ahizpa Soledad Martín eta Ortiz de la Tabla idazle eta poetisa, 1875ean Llerenan jaio zen , eta nolabaiteko literatura-onarpena lortu zuen.[1]

María Jesús Viguera Molinsek Episodios andalusíes de Extremadura. Discurso de Ingreso en la Real Academia de Extremadura, Trujillo/ Extremadurako atal andalusiarrak. Extremadurako Errege Akademian sartzeko hitzaldia, Trujillo (2017) hitzaldian zioenez, Martín-Ortiz de la Tabla ahizpen gurasoak beren alaben prestakuntza kultural eta profesionalari garrantzi handia eman zioten. Familia-datu harrigarria da, garai hartan ezohikoa baitzen. Kontuan hartu behar da Enriquetaren garaian, gizarte-testuinguruak izugarri zailtzen zuela emakumeak goi-mailako ikasketak egiteko aukera (trebatu nahi zuten emakumeek oztopo ugari izaten zituzten, erosteko ahalmen handia zutenek baino ez zuten ikasten, etab. Bere aitak, Emilio Martín Fernándezek, bere bizitzaren zati handi bat bere jaioterriaren aurrerapenean eman zuen: Llerenan hainbat ekimenetan parte hartu zuen, nekazaritzakoak, industrialak eta kulturalak. El Bético Extremeño egunkaria sortu eta zuzendu ere egin zuen. Herria elektrifikatzen lagundu zuen,baita elektrizitate-fabrika bat instalatzen ere. Horrez gain, hainbat ekimen egin zituen nekazaritzaren garapena sustatzeko. Horien artean nabarmentzekoak dira apikultura mobilista sustatzea.[3]

Enriqueta Martín, María Moliner edo Juana Capdevielle bezala, erantzukizuneko postuetara iritsi zen. Liburuzain gisa aritu zen liburuekin eta eskuliburuekin, hala nola Bibliotecas. Intelektual batzuen arabera, emakume horiek diskurtso horietan behin eta berriz ekitea jarduera horietan emakumeak zeudelako zela.[4]

Ibilbide profesionala aldatu

Estatu Batuetan bekaduna izan zen, Andereñoen Egoitzarekin zerikusia zuten beste irakasle batzuk bezala: 1919-1921 bitartean, Smith Collegen (1919-1920 ikasturteetan "Spanish instruktore" izan zen, (Ikasketak Zabaltzeko Batzordeak pentsio bat eman ziola aipatu behar da) eta 1925-1926 bitartean, Vassar Collegen.[5][6]

 
Nazioarteko Institutuaren egoitza

1930etik aurrera, Enriqueta Martín eta Ortiz de la Tabla Nazioarteko Institutuko Liburutegiaren eta Bibliotekonomia ikastaroen kudeaketaz arduratu zen (1928tik Columbia Collegen Bibliotekonomian titulatu zen Mauda Polleyk antolatu eta eman zituen klaseetan).[4] Nazioarteko Institutu honek, Ikasketak Zabaltzeko Batzordearekin batera, “Andereñoen Egoitza” sortzea erabaki zuen, Ikasleen Egoitzarekin batera. "Andereñoen Egoitza" honek Liburutegiaren irakurketa eta garapena bereziki sustatu zuen; Enriqueta Martín izan zen bertako zuzendaria 1931tik. Erakunde hori Alice Gulick-ek sortu zuen, Espainiako gazteen prestakuntza bultzatzeko asmoz, eta egoitza bat zuen Madrilen. Aldi berean, 1940tik 1949ra bitartean, Erakundearen ordezkari erdi-ofiziala izan zen, eta kargu hori 1960arte bete zuen, erretiroa hartu zuen arte, baina ez zuen utzi liburuzain-lana.[1][4]

Erretiroa hartu ondoren, Nazioarteko Institutuko artxibo dokumentalaren antolamenduaz arduratu zen, 1919az geroztik harekin lotuta egon baitzen.[1]

Argitalpenak aldatu

Enriqueta Martinek bi lanetan hartu zuen parte:

  • Reglas de catalogación/ Katalogazio-arauak: Andereñoen Egoitzako bibliotekonomia-ikastaroetako ikasleek idatzitako arauak biltzen zituen liburua, Enriqueta Martínek koordinatuak, eta berek 1934an argitaratuak.[1]
  • Bibliotecas/ Liburutegiak, 1948an argitaratutako eskuliburua; ale bat Madrilgo Unibertsitate Politeknikoko Telekomunikazio Ingeniarien Goi Eskola Teknikoko liburutegian dago. Nazioarteko Institutuaren bibliotekonomia-ikastaroetan gida didaktiko gisa erabiltzeko helburuarekin egin zen.[7]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu