Endroke
Endrokea edota arrokatzea, xakean, erregeak eta bi dorreetako batek parte hartzen duten jokaldi bat da. Xakean jokalariak jokaldi bakar batean bi pieza mugi ahal ditzakeen mugimendu bakarra da. Bere helburua erregea arerioaren erasotik babestea da.
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |        | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 | | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Endrokea honetan datza: Erregea jokalariaren lehen lerroan ezker ala eskuinera bi lauki mugitu eta era berean hura mugitu den aldeko dorrea zeharkatzera doan erregearen hurrengo laukira mugitzea. Honela erregea arrokatua edo endrokatua (gotortua) gelditzen da.
Endrokea burutu ahal izateko ezinbestea da honako baldintzak betetzea:
- Erregea eta mugituko den dorrearen artean inolako piezarik ez egotea.
- Jokaldi hori egin arte, partidan zehar bai erregea bai dorrea mugitu gabe izatea.
- Erregea mehatxatua ez egotea, eta mugimenduan mehatxaturiko laukitik ez pasatzea.
Enroke laburra edo motza esaten zaio erregea bere aldeko dorrerantz mugitzen bada (erregearen aldera), eta enroke luzea erregea beste aldeko dorrerantz mugitzen bada (erreginaren aldera). Notazioari dagokionez, enroke laburra O-O gisa adierazten da, eta luzea berriz O-O-O gisa.
Enrokea XIV. edo XV. mendean gehitu zitzaion europar xakeari, nahiz eta XVIII. menderarte arauak ez ziren guztiz adostu.
