Cédric Villani
Cédric Villani (Brive-la-Gaillarde, 1973ko urriaren 5a) frantziar matematikari eta politikaria da.
École Normale Supérieuren ikasi zuen eta Paris Dauphine Unibertsitatean doktoratu zen. 2009tik 2017ra Sorbonneko Unibertsitateko Henri Poincaré Institutuko zuzendaria izan zen, eta gaur egun Lyongo Unibertsitateko irakaslea da.
Batez ere, deribatu partzialetako ekuazioetan, Riemannen geometrian eta fisika matematikoan aritzen da. Fields Domina irabazi zuen 2010ean.
2017an, Erem alderdiak Frantziako Nazio Biltzarreko diputatu hautatu zuen Errepublika Martxan alderdiko kide gisa. 2020an alderdia utzi zuen Ekologia, Demokrazia, Elkartasuna izeneko berria sortzeko. Alderdi berria desegin ondoren Ekologia Belaunaldia alderdiarekin bat egin zuen. 2022ko hauteskundeetan eserlekua galdu zuen.
Lan hautatuak
aldatu- Limites hydrodynamiques de l'équation de Boltzmann, Séminaire Bourbaki, 2001ko ekaina; Astérisque vol. 282, 2002.
- A Review of Mathematical Topics in Collisional Kinetic Theory, in Handbook of Mathematical Fluid Dynamics, Susan Friedlander eta D. Serre argitaratzaileak, vol. 1, Elsevier, 2002, ISBN 978-0-444-50330-5. doi:10.1016/S1874-5792(02)80004-0.
- Topics in Optimal Transportation, volume 58 of Graduate Studies in Mathematics, American Mathematical Society, 2003, ISBN 978-0-8218-3312-4
- Optimal transportation, dissipative PDE's and functional inequalities, pp. 53–89 in Optimal Transportation and Applications, Luis Caffarelli eta S. Salsa argitaratzaileak, volume 1813 of Lecture Notes in Mathematics, Springer, 2003, ISBN 978-3-540-40192-6.
- Cercignani's conjecture is sometimes true and always almost true, Communications in Mathematical Physics, vol. 234, No. 3 (2003ko martxoa), pp. 455–490, doi:10.1007/s00220-002-0777-1.
- On the trend to global equilibrium for spatially inhomogeneous kinetic systems: the Boltzmann equation (Laurent Desvillettesekin batera), Inventiones Mathematicae, vol. 159, #2 (2005), pp. 245–316, doi:10.1007/s00222-004-0389-9.
- Mathematics of Granular Materials, Journal of Statistical Physics, vol. 124, #2–4 (2006ko uztaila/abuztua), pp. 781–822, doi:10.1007/s10955-006-9038-6.
- Optimal transport, old and new, volume 338 of Grundlehren der mathematischen Wissenschaften, Springer, 2009, ISBN 978-3-540-71049-3.
- Ricci curvature for metric-measure spaces via optimal transport (John Lottekin batera), Annals of Mathematics vol. 169, No. 3 (2009), pp. 903–991.
- Hypocoercivity, volume 202, No. 950 of Memoirs of the American Mathematical Society, 2009, ISBN 978-0-8218-4498-4.
- doi: ..
- Théorème vivant, Bernard Grasset, Paris 2012
- Les Coulisses de la création, Flammarion, Paris 2015 (Karol Beffa musikagile eta pianojolea batera)
- Freedom in Mathematics, Springer India, 2016 (Pierre Cartier, Jean Dhombres eta Gerhard Heinzmannekin batera), ISBN 978-81-322-2786-1. Frantsesaren itzulpena: Mathématiques en liberté, La Ville Brûle, Montreuil 2012, ISBN 978-23-601-2026-0.
- Birth of a Theorem, Farrar, Straus and Giroux, New York 2015; Malcolm DeBevoise itzultzailea.
- De mémoire vive, Une histoire de l'aventure numérique, Philippe Dewost, Cédric Villani, Éditions Première Partie, 2022, ISBN 978-2-36526-252-1.